Marca 28 2024 18:12:09
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


MIŁKOWSCY W DROBNINIE

Po Janie Nepomucenie Węgorzewskim (zmarł między rokiem 1824 a 1826), majątek Drobnin razem z Garzynem i Zbytkami (Górzno zostało sprzedane w 1799 roku przez Węgorzewskiego Karolowi Stanisławowi Unruhowi), odziedziczyła na podstawie testamentu z 2 lipca 1822 roku Franciszka Szczerska (Jan Nepomucen Węgorzewski zmarł między rokiem 1824 a 1826). Prawne uregulowanie kwestii tego spadku nastąpiło dopiero w 1828 roku, kiedy została ona wpisana do księgi wieczystej, jako właścicielka dóbr rycerskich Drobnin.
Nie do końca jasna jest sytuacja w jakiej rodzina Szczerskich (Stanisław i Franciszka) stała się właścicielami majątku w Drobninie. Brakuje również dokumentów, na podstawie których można by stwierdzić, czym kierował się Jan Nepomucen Węgorzewski wskazując w swoim testamencie Franciszkę Szczerską jako „uniwersalną spadkobierczynię”. Z zachowanych źródeł (księgi metrykalne) wynika, że początkowo byli oni jedynie zarządcami majątku („commissarius”), którego prawnymi posiadaczami byli Węgorzewscy. Szczerscy nie mogli w związku z tym podejmować wszystkich decyzji odnośnie funkcjonowania majątku, ponieważ nigdzie nie są określani jako „plenipotens”, czyli pełnomocnicy o szerokich uprawnieniach. Pierwszy uchwytny ślad tej rodziny datuje się na rok 1808, kiedy to w kościele oporowskim ochrzczona została córka Szczerskich, Bogumiła. Jej rodzicami chrzestnymi byli: Jan Nepomucen Węgorzewski (heres bonorum Drobnin et Kuklinow) i Ewa Zbiewska. Znani są również rodzice Franciszki Szczerskiej, którymi byli: Wincenty i Józefa Bogusławscy. Kwestią dyskusyjną jest również fakt skąd pochodzili. Nazwisko Szczerscy nigdy bowiem na tym terenie wcześniej nie występowało. Również i dziś, osób o takim nazwisku w Drobninie i najbliższej okolicy nie ma. Prawdopodobnie pochodzili ze zubożałej szlachty z okolic Objezierza, którym Węgorzewscy ze względu na pokrewieństwo na tyle ufali, iż powierzyli im zarządzanie częścią swojego majątku, nie mogąc tego robić na co dzień osobiście, ze względu na odległość między Objezierzem a Drobninem. Pod rokiem 1828 jako dziedzicząca majątek, w skład którego wchodził Drobnin i Zbytki oraz Garzyn i Węgorzewo, występuje tylko Franciszka Szczerska. Nie ma natomiast żadnej wzmianki o jej mężu Stanisławie.
23 września 1837 roku, Franciszka Szczerska podjęła decyzję o rozdzieleniu dóbr wchodzących w skład majątku Drobnin (w księgach hipotecznych została ta decyzja zadekretowana 26 VI 1841 roku). Na rozdziale tym skorzystały jej córki: Bogumiła zamężna Miłkowska, która otrzymała Drobnin i Zbytki oraz Aleksandra zamężna Chłapowska, która otrzymała Garzyn i Węgorzewo. Przy okazji oszacowano wartość finansową poszczególnych części. Z danych tych wynika, że Drobnin i Zbytki warte były wtedy 28 450 talarów, natomiast Garzyn i Węgorzewo 22 883 talarów. Od tej pory Drobnin i Garzyn nigdy więcej (w interesującym nas przedziale czasowym) nie stanowiły jednego majątku. Mało tego, decyzja Franciszki Szczerskiej spowodowała, że Drobnin stał się dobrem samodzielnym i takim pozostawał aż do przejęcia go przez państwo w 1946 roku.
Niestety, nie wszystkie decyzje i inwestycje Bogumiły i Józefa Miłkowskich (władających Drobninem od 1837 roku) okazały się dobre i trafne. Wynika to przede wszystkim z faktu ich ogromnego zadłużenia się w różnych instytucjach finansowych oraz u osób prywatnych (po części było to zadłużenie przejęte od poprzedników). Trudno na podstawie zachowanych informacji orzec, na co konkretnie potrzebne im były pieniądze. Można jedynie domniemywać, że głównie na budowę dworu, ponieważ dotychczasowy nie spełniał ich oczekiwań, a mieli pięcioro dzieci. Na pewno też część tych pieniędzy inwestowali w unowocześnienie folwarku. W trakcie poszukiwań źródeł do historii Drobnina, natrafiono na dokumenty hipoteczne, w których zapisane zostały informacje na temat wysokości zaciąganych przez Miłkowskich pożyczek oraz warunków ich spłaty. W czasie, kiedy majątek w Drobninie należał do nich, ich zobowiązania były następujące: 1000 talarów długu u Józefa Chełkowskiego (późniejszego biskupa poznańskiego), 23600 talarów długu w tzw. poznańskiej landszafcie (Towarzystwie Pożyczkowym dla posiadaczy dóbr szlacheckich), 3000 talarów długu w Poznańskim Funduszu Departamentalnym. Dodatkowo, cały czas na majątku ciążyło zobowiązanie podjęte jeszcze przez Franciszkę Szczerską na rzecz kościoła w Oporowie w wysokości 1000 talarów. Wierzycielami Miłkowskich byli także: bankier Lewy na 2500 talarów, Adam Mieczkowski na 146 talarów i 15 srebrnych groszy, kupiec Jakub Alexander na 600 talarów, kupiec Scheel na 481 talarów, kupiec Metze na 2000 talarów, Florian Wilmann na 1000 talarów, Otto Kunze na 270 talarów, Śliwiński na 105 talarów i 20 srebrnych groszy. Oprócz tego Józef Miłkowski nakazał obciążyć hipotekę majątku spadkiem po swojej żonie dla ich wspólnych dzieci (Zygmunta, Władysława, Stanisława, Heleny i Andrzeja) sumą 7258 talarów i 25 srebrnych groszy. Dołożył jeszcze do tego 2500 talarów, które dzieci miały otrzymać w spadku po obojgu rodzicach oraz dodatkowo 1000 talarów dla najmłodszej córki Heleny. Wartość tych wszystkich zobowiązań sięgała prawie wartości całego majątku.
Sprawa zadłużenia majątku, a dodatkowo jeszcze śmierć żony, wpłynęły na decyzję Józefa Miłkowskiego o sprzedaży majątku Drobnin. Doszło do niej 21 czerwca 1851 roku. Nabywcą i nowym właścicielem został Walerian Rychłowski, pochodzący z Goniembic. Umowa kupna-sprzedaży przewidywała sprzedaż majątku Drobnin wraz z folwarkiem Zbytki oraz wszystkimi przyległościami. Sumę kupna majątku uzgodniono na kwotę 55000 talarów (nieruchomości 49000 talarów, inwentarz 6000 talarów). Umowa przewidywała jednak, że suma zakupu majątku obejmie wszystkie zobowiązania zaciągnięte i do tej pory nie spłacone przez Bogumiłę i Józefa Miłkowskich w wysokości 46462 talarów i 6 fenigów. Reszta sumy zakupu, czyli 8538 talarów, miała zostać przekazana Józefowi Miłkowskiemu przez Waleriana Rychłowskiego w 3 ratach. Po dokonanej transakcji dotychczasowy właściciel Józef Miłkowski wyprowadził się do Rawicza.

________________________________________________________

Na podstawie: Elżbieta i Jerzy Kownaccy "„JEST TAKIE MIEJSCE” Rzecz o majątku w Drobninie i jego właścicielach w latach 1291-1946. Krzemieniewo 2004 (maszynopis).


WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.01 6,173,378 Unikalnych wizyt