Marca 28 2024 21:22:24
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Oporowo i jego właściciele w średniowieczu

Wypis pochodzi ze "Słownika historyczno-geograficznego województwa poznańskiego w średniowieczu"
pod redakcją A. Gąsiorowskiego

OPOROWO 1310 kop. 1608 Oporow (Wp. 2 nr 930), 1387 or. Oporowo (Wp. 3 nr 1784), 1390 Oporowo (Lek. 1 nr 786) 1397 Oporowo Magnum (Lek. 1 nr 2332), 1397 Mayor Oporowo (PZ 3, 53), 1402 Magnum Oporowo! (ZSW nr 370), 1415 Maius Oporowo (KoścZ 4, 155) 6,5 km na NE od Ponieca.

1. 1310 Henryk ks. wlkp. i głog. Ustanawia dystrykt w Poniecu; w jego granicach mają się znaleźć między innymi trzy wsie Oporowo (Wp. 2 nr 930). 1444 n. pow. kośc. (PG 2, 79); 1378 n. par. własna (Wp. 3 nr 1748); dek. Śrem (LBP 120).

2. 1413 Stroszyn [Wyskota] przy pomocy instytucji opola rozgranicza Oporowo z miejscowością Poniec i wsią Śmiłowo należącymi do Bartosza [Sokołowskiego] z Ponieca; mieszczanie z Ponieca na rozkaz swego pana przeszkadzali Stroszynowi przy ujeździe granicy; Stroszyn pokkazał granicę biegnącą środkiem rzeki; w rozgraniczeniu bierze udział Jakub Górecki [z Górki Miejskiej] (KoścZ 4, 6v; BR 628 nr 49).

1422 Bartosz Sokołowski wraz z burmistrzem i rajcami z Ponieca ma dokonać ujazdu „prawych” granic między swoim Poniecem i Drzewcami Sobka Żytowieckiego a Oporowem (WR 3 nr 969).

1457 dwór w Oporowie.

1491 Oporowo graniczy z folwarkiem Kałowo (KoścZ 17, 235).

1499 kmiecie z Oporowa mają prawo do pastwisk w folwarku Dziewecznik; 1527 Oporowo posiada kopiec narożny z wsiami Drzewce i Kałowo (PG 17, 318v).

3. Własność szlachecka 1378 śwd. Tomisław [Wyskota] z Oporowa (Wp. 3 nr 1748).
1388-96 Jan (Janek) Wyskota Oporowski z Oporowa [prawdopodobnie syn Tomisława i Bieniuszy] (DBL nr 124); 1388 tenże z matką i braćmi płaci karę za niestawienie się w sądzie (Lek. 1 nr 301); 1390 tenże jako pełnomocnik Żyda Daniela [z Poznania] ma objąć w posiadanie przysądzoną Danielowi część Kopaszewa i płacić mu z tej części czynsz (Lek. 1 nr 786); 1391 tenże w sporze z Jaśkiem z Rokosowa o 5 grzywien szkody oraz o napad na dom Rokossowskiego z 9 szlachcicami i 3 osobami niższego stanu (Lek. 2 nr 1435, 1436); 1394 tenże dowodzi, że zapłacił Lutowowi [taka forma imienia w rocie – osoba niezidentyfikowana] dług zaciągnięty przez jego ojca (WR 1 nr 71); 1396 tenże w sporze z Piechnem Krakwiczem [z Karchowa] (Lek. 2 nr 1868); 1398 za tegoż swego brata Jana [Wyskotowie] Czewlej z Krzemieniewa, Lisek, Henryk, Maciek z Pawłowic i Stroszyn z Mirzewa ręczą Sobkowi Żytowieckiemu na sumę 35 grzywien i czynsz od niej; Jan posiada zastaw w Bojanicach, a ponadto ma odpowiadać z tego, co mu przypadnie w działach z braćmi i siostrami (Lek. 2 nr 2082, 2233, 2234); 1398-99 żona Jana [bez imienia], niżej Elżbieta (Halszka) Machowska (Lek. 2 nr 2226, 2828).

1393-1411 Bieniusza Oporowska wdowa po Tomisławie: 1393 taż w sporze z Dzierżaną z Goliny [w Golinie koło Ponieca znamy w tym czasie tylko Dzierżka!] o 710 owiec (Lek. 1 nr 1623); 1403 sąd ziemski w Kościanie potwierdza prawo Bieniuszy wdowy po Tomisławie Wyskocie z Oporowa do jej oprawy w wysokości 200 grzywien w Oporowie i w Kałowie; Bieniusza posiada dokument oprawny wydany przez Sędziwoja [z Szubina] starostę [generalnego] wielkopolskiego [w latach 1389-1397] (ZSW nr 577; KoścZ k. 53v, 58v); 1409-1412 taż toczy spór o swoje wiano z Ramszem [Koszanowskim?], Henrykiem 9Andrzejem) [Ramszem] Opolskim [z Oppeln na Górnych Łużycach], Cybkiem Pradlem [ze Spławia w powiecie kościańskim], Mikołajem Lasockim [z Lasocic w powiecie wschowskim], Januszem Warmulem [z Popowa koło Śmigla] i Niklaszem Robaczyńskim [tego wymieniono dopiero w 1412] (KoścZ 3 k. 132, 136; KoścZ 4, 17); 1410 tejże sąd ziemski uznaje dokument dotyczący oprawy {litera donacionis) na 200 grzywien w Oporowie (KoścZ 3, 140); 1411 taż w sporze z Januszem Jurkowskim sprzeciwia się wwiązaniu go w folwark [w Oporowie?] (KoścZ 3, 162).

1393-1420 Stroszyn 9również błednie: Stroszunc, Troszyn, Stasin, Stosin, Strzusin) Wyskota Oporowski z Oporowa [prawdopodobnie syn Tomisława i Bieniuszy, w latach 1397-1403 również z Mirzewa] (Lek. 1 nr 2552; Lek. 2 nr 1619, 2082, 2233, 2234; WR 3 nr 188, 262, 291; KP nr 2852): 1393 tenże płaci karę za kradzież (Lek. 2 nr 1533); 1394 tenże na mocy wyroku sądowego płaci Przedpełkowi ze Stęszewa kaszt. międz. I mieszczanom ze Stęszewa ½ należności za konie (Lek. 2 nr 1559); 1393-1394 tenże odpiera roszczenia Porosza, przy pomocy dokumentu księcia [oleśnickiego] Konrada i miasta Żmigród [na Śląsku] dowodzi, że maciory i wieprze, o które Porosz się upominał, zaginęły w czasie zamieszek i działań wojennych (Lek. 1 nr 1651; Lek. 2 nr 1578); 1397 tenże pozwany przez Janusza Munsterborka [z Mirzewa] o to, że wprowadził się nieprawnie do Mirzewa z powodu dokonanych gwałtów (Lek. Nr 1 2698); 1400 tenże z [braćmi] Maciejem i Henrykiem toczy proces z Brylewskim [imienia brak] o Brylewo (Lek. 2 nr 2498; KP nr 60); 1400 tenże winien jest Niczkowi kramarzowi z Kościana 1 kopę groszy (Lek. 2 nr 2705, 2736) 1401-1402, 1407 tenże z bratem Baworem toczy spór z Markielem Żydem [z Poznania] (KP nr 794, 815, 816, 829, 830, 2839, 2851); 1402 tenże z braćmi Maciejem [z Pawłowic] i Andrzejem [recte: Henrykiem] toczy spór z Marcinem Rokitą mieszczaninem kościańskim o 6 ½ grzywny czynszów (KoścZ 2, 26v-27); 1401-1402 tenże oraz jego brat Bawor pozwani przez Markiela Żyda poznańskiego o zwrot długu i lichwy (KP nr 794, 815, 829, 830); 1407 tenże pozwany przez Piotra Kunę mieszczanina poznańskiego o 2 kopy groszy (PZ 3, 53); 1408 tenże w sporze z bratem swym Maćkiem [z Pawłowic] (KośćZ 3, 83v); 1408-1413 tenże w sporach z Jakubem Góreckim [z Górki Miejskiej]: 1408 o wyclenie Oporówka; 1408 tenże ma przedstawić w sądzie dokument dotyczący darowizny [oprawy] swej żony; w tej sprawie ręczą za niego Góreckiemu Materna Osiecki [z Osieka koło Kościana] i [brat] Bawor Wyskota (KoścZ 3, 93); 1409 tenże pozwany o 50 grzywien z folwarku O.M. przez Borka Grodziskiego [z Grodziska(Wlkp.)] (KoścZ 3, 134v); 1409 tenże w sporze z Bernardem z Luboni, między innymi o wyclenie dziedziny Kociugi (KoścZ 3 k. 118v, 123, 129); 1410 tenże pozwany przez Borka Grodziskiego o 20 grzywien i 2 kopy groszy (KoścZ 3, 142v); 1411 tenże pozwany przez Dzierżkę Barankową [może żonę Mikołaja Baranka z Wronczyna koło Stęszewa?] o 11 grzywien (KoścZ 3, 174v); 1411 tenże pozwany z folwarku O.M. i z Kałowa przez Maternę Osieckiego o 23 grzywny (KoścZ 3, 156v); 1412 tenże z braćmi Liskiem i Baworem toczy spór z Henichem Tworzyjańskim o Moraczewo; sprawa ma się toczyć przed królem (KoścZ 4, 5); 1412 tenże w sporze z Mikołajem Lasockim i Cybkiem Pradlem z powodu 26 ran zadanych [przez nich] kmiotkom [kobietom (cmetonisse) z O. (KoścZ 4, 12); 1413 tenże pozwany przez wspomnianego Jakuba o to, że wraz z [bratem] Maćkiem Wyskotą z Pawłowic [koło Rydzyny] nie uwolnili od roszczeń innych osób dziedziny Oporówko (KoścZ 4, 90; por. też k. 83v; WR 3 nr 488); 1413 temuż Materna Osiecki zajmuje przysądzone mu: folwark w Oporowie oraz Kałowo wbrew protestom Liska [Wyskoty, brata Stroszyna] (KoścZ 4, 45); 1413 tenże z braćmi Liskiem, Baworem i Stroszynem w sporze z Hanką [córką Jana Wyskoty i Elżbiety Machowskiej żoną Dobrogosta Koleńskiego (WR 3 nr 496); 1415 tenże z braćmi Liskiem, Baworem, Maciejem i Henrykiem odpierają roszczenia Katarzyny żony Janusza Jurkowskiego i Czewleja niegdyś Miaskowskiego do ½ Brylewa; Katarzyna i Czewlej [rodzeństwo?] mają prawo do tej ½ Brylewo po swym bracie Wojsławie (KoścZ 4, 190); 1415 tenże toczy spór z bratem Liskiem o to, że jeden z nich [który?] nie dokonał rezygnacji z M.O. i nie uwolnił [tej dziedziny] od roszczeń innych osób według prawa ziemskiego; sąd przydzielił Stroszynowi woźnego, aby dokonać wizji, ponieważ Lisek 9 pługami worał się nieprawnie w folwark [w Oporowie?]; Lisek nie dopuścił do tej wizji twierdząc, że zaorane grunty do niego należą (KoścZ 4, 155); 1415 Janusz Jurkowski i Materna Osiecki zeznają, że przysądzono im Oporowo z folwarkiem Kałowo i sąd tę decyzję potwierdza oraz że Stroszyn siedzi na folwarku [w Oporowie?] z ich wolą, a Lisek bezprawnie go stamtąd wypędził (KoścZ 4, 126); 1415 tenże z braćmi Liskiem i Henrykiem toczy spór z [bratanicą Anną] żoną Dobrogosta Koleńskiego o Drobnin (WR 3 nr 496); 1415 tenże Stroszyn zawiera ugodę z Liskiem: Stroszyn ma wymierzyć Liskowi ½ M.O. wartości 220 grzywien i uwolnić tę połowę od roszczeń innych osób, a wszystkie długi przenieść na swą połowę i w całości spłacić; Lisek ma zrezygnować z 20 grzywien poręki, którą wygrał w sądzie od Stroszyna oraz z czynszu rocznego 2 grzywien, który od 8 lat nie był płacony [przez Stroszyna?]; Stroszyn ma prawo wykupić od Liska jego ½ M.O. za 220 grzywien (BR 628 nr 67); 1415 temuż sąd nakazuje uwolnić Sobka z Żytowiecka od obowiązku zapłaty 10 grzywien poręki za Febronię siostrę Stroszyna (KoścZ 4, 36v); 1418 tenże w sporze z Katarzyną [żoną Henryka Wyskoty] i Heleną córkami Małgorzaty Walermulowej [z Karśnic i Popowa koło Śmigla] (KoścZ 5, 54v); 1419 Stroszyn i Lisek dziedzice Oporowa i Tworkowa w sporze z Żydem Jakielem (KoścZ 5, 134); 1420 tenże w sporze ze [swym bratem] Maćkiem Wyskotą [z Pawłowic], który dowodzi, że nie obiecywał mu pomóc 6 grzywnami przy wyposażeniu dziewki [prawdopodobnie córki] Stroszyna (WR 3 nr 778); 1420 tenże w sporze z Agnieszką [córką?] Kwiatka (Agnes Quatkonis) mieszczką z Kościana o należne jej 6 wiardunków długu (KoścZ 6 k. 31, 36, 52v, 59v); 1420-1427 tenże Stroszyn poza Oporowem: 1420-1421 w Stanowie [powiat pyzderski; obecnie Szczonów] (WR 2 nr 702; PZ 6, 83); 1427 świadek Stroszyn Wyskota z Pyzdr (Wp. 5 nr 464).

1397-1417 Bawor Wyskota i Machna jego żona z O.M. [Bawor prawdopodobnie syn Tomisława i Bieniuszy z Oporowa, także z Drobnina i Krzemieniewa] (WR 3 nr 188): 1393 taż Machna w sporze z Mikołajem Żydowskim [(z Żydowa koło Obornik?), pełnomocnikiem Wincentego Granowskiego] kasztelana nakielskiego (Lek. 1 nr 2332); 1402 tenże z Oporowa nie stawił się w sądzie na rozprawę z Mirosławem Odojem z Więckowic, mimo iż przedtem pozwał go o kradzież [na drodze] 60 grzywien (KP nr 1024); 1413 Lisek Wyskota staje w sądzie, aby wysłuchać zeznania woźnego o wwiązaniu Bawora w Oporowo; strona przeciwna: Ramsz Koszanowski, Cybek Pradel, dzieci Henryka Ramsza, dzieci Janusza Walermula i Mikołaj Robaczyński [wyżej: transakcje Bieniuszy wdowy po Tomisławie, gdzie występują podobne osoby] nie stawiła się w sądzie (KoścZ 4, 40v); 1417 Bawor z żoną Małgorzatą, dziedzice Oporowa, sprzedają Dobrogostowi z Kolna [mężowi Hanki (Anny), bratanicy Bawora] 1/3 Krzemieniewa, części Wierzchucina i 1/3 z ½ Brylewa za 400 grzywien (KoścZ 25, 169v).

1398-1414 Elżbieta (Halszka) Machowska wdowa po Janie Wyskocie z Oporowa [pani wienna w Oporowie i w Krzemieniewie]: 1398-1403 taż oraz Stroszyn i Maciej [Wyskotowie, bracia jej męża] w sporze z Marcinem Rokitą [mieszczaninem z Kościana] o 7 grzywien, które zmarły Jan Wyskota był winien Rokicie; Machowska ma okazać dokument dotyczący jej oprawy (Lek. 2 nr 2226; KoścZ 2 k. 21, 25v, 26v, 27v, 33); 1399 sąd przysądza jej za zabójstwo jej męża 30 grzywien od braci Gra... [mieszczan kościańskich?] (Lek. 2 nr 1181); 1399 taż Janowa Machowska poleca, aby 30 grzywien [główszczyzny?], które mieszczanie kościańscy złożyli na ratuszu, wypłacić Liskowi Wyskocie (Lek. 2 nr 2344); 1399 taż przegrywa proces z Pałuką [mieszczaninem poznańskim] (Lek. 1 nr 2828); 1402-1403 taż w sporach z Liskiem Wyskotą; w 1403 Hejdan ze Strzelec [koło Grodziska (Wlkp.)] w imieniu [swej] żony Elżbiety Machowskiej pozywa Liska o krzywdy wyrządzone Elżbiecie w Krzemieniewie (WR 3 nr 203; ZSW nr 370; KoścZ 2 k.60, 62); 1403-1404 tejże, na podstawie przedstawionego dokumentu, sąd przyznaje [trzykrotnie] prawo do oprawy w Oporowie w jej sporach z Liskiem, z Januszem z Gostynia oraz z Markielem Żydem [z Poznania] (KP nr 1315, 2034; KoścZ 2, 44); 1406 taż w sporze z Niczkiem Unrow, Pietraszem Urbanowskim i dziećmi Andrzeja z Ptaszkowa łowczego [poznańskiego] o 200 grzywien posagu oraz darowizny [wiana?] i o porękę (KP nr 2774); 1411 taż w sporze z Niczem Woytem [osoba niezidentyfikowana] o 60 grzywien (KoścZ 3, 163); 1413 taż dowodzi, że nie wiedziała, iż Lisek zapłacił [długi] za jej męża Janka 60 grzywien chrześcijanom i Żydom (WR 3 nr 495); 1413 taż wraz z córką Hanką i jej mężem Dobrogostem Koleńskim zawiera ugodę z Wyskotami [braćmi jej męża] w sprawie wykupu przez nich z jej rąk części Krzemieniewa (KoścZ 4, 47v).

1399-1421 Lisek Wyskota Oporowski z Oporowa [prawdopodobnie syn Tomisława i Bieniuszy z Oporowa: Lisek później z Dzięczyny] (WR 3 nr 428, 679, 766; BR 628, nr 78): 1400 tenże w sporze z Janem Gryżyńskim o 1 łan roli w Łęce Wielkiej (Lek. 2 nr 2630); 1400 tenże pozwany przez Tomisławę z Moraczewa o to, że z 1 szlachcicem i 6 kmieciami napadł na Moraczewo i chciał zabić Tomisławę i jej męża; w sądzie ma go zastępować pani Klemencja [osoba niezidentyfikowana] (Lek. 2 nr 2698); 1400 tenże w sporze z Hanką żoną Marcina Łuniewskiego; Lisek pozwał ich oboje o zabójstwo [nie wiadomo kogo] (Lek. 2 nr 2719); 1400 tenże z bratem Baworem toczą spór z Brylewskim (KP nr 60); 1400 tenże z tymże bratem Baworem pozwani: a) przez Lutkę Radomicką, która była przez nich zgwałcona, b) przez Mikołaja Radomickiego z powodu napadu na jego dom i młyn, c) przez Stefana Wilkowskiego [prawdopodobnie z Wilkowa Niemieckiego; obecnie Wilkowo Leszczyńskie] z powodu zabrania wozu z jego młyna i zranienia sługi, d) przez Olbrachta Krakwicza [z Czerwonego Kościoła], który złożył za nich porękę w wysokości 1000 grzywien (Lek. 2 nr 2608-2611); 1403 tenże pozwany z Oporowa przez Mikołaja Chwalmowskiego; roszczenia te zostały oddalone przez sąd, ponieważ matka Liska [Bieniusza] przedstawiła swój dokument wienny (KP nr 1315); 1405 tenże pozwany przez Sędziwoja Wyskotę [z Bojanic i Żytowiecka] o dokument dotyczący długów żydowskich, które zaciągnął kiedyś ojciec Sędziwoja, a Sędziwój obecnie spłacił; poręczycielem w tej sprawie był ojciec Liska [tzn. Tomisław] (ZSW nr 790); 1405 tenże lisek w sporze z Ticzzeniczem [Tycz Zenwicz?, Tyczewicz = syn Tycza?] (KoścZ 3, 5); 1405 tenże w sporze z Hanką [swą bratanicą, córką Jana i Elżbiety Machowskiej] z Krzemieniewa o 30 grzywien i uwolnienie od roszczeń innych osób 1/6 Krzemieniew (KoścZ 2, 101); 1406 tenże w sporze z Andrzejem Gryżyńskim [z Osiecznej] o 3 część dziedziny Rybnik (KoścZ 3, 27); 1410 tenże dowodzi, że nie zabrał koni Wyszakowi Tarnowskiemu [z Tarnowa koło Czempinia, obecnie Tarnowo Stare] (WR 3 nr 428); 1411 tenże w sporze z [bratanicą} Anną żoną Dobrogosta Koleńskiego o 63 grzywny i 1 ½ łanu w Krzemieniewie (KoścZ 3 k. 168, 168v); 1411 tenże ma wwiązać Dobrogosta Koleńskiego w 2 łany w Krzemieniewie (KoścZ 3, 169); 1411 tenże ma wwiązać Dobrogosta Koleńskiego w 2 łany w Krzemieniewie, a Dobrogost ma zaprzysiąc, że on nie wysłał Waty [imienia brak], żeby na tych łanach, zanim je prawnie uzyskał, zająć ludzi Liska (WR 3 nr 449; KoścZ 3, 169); 1412 tenże zajął konie Janowi kmieciowi [z Grobi?, z Krobi?] (WR 3 nr 470); 1413 tenże w sporze z Pietraszem Grabianowskim, za którego ręczył sumę 6 grzywien (WR 3 nr 500); tenże z [braćmi] Stroszynem i Baworem toczą spór z [bratanicą] Hanką żoną Dobrogosta Koleńskiego, która dowodzi, że Drobnin jest jej dziedzictwem po ojcu [Janie] (WR 3 nr 496); 1416 obl. 1421 tenże (tu nazwany: Hanczel Wyskota zw. Liskiem) i Andrzej [recte Henryk] bracia z Oporowa sprzedają Dobrogostowi z Kolna swą część Krzemieniewa, ½ Garzyna, ½ Wierzchucina, i część Brylewa za 107 grzywien [por. wyżej: Bawor pod rokiem 1417] (BR 628 s. 42, nr 80; KoścZ 6, 151v); 1418-1419 tenże posiada 3 łany w Manieczkach i toczy spór z Mikołajem (Mikul) plebanem w Brodnicy: pleban domaga się dziesięciny snopkowej, uważając te łany za łany folwarczne, a Lisek dowodzi, że są łany kmiece, z których płaci się tylko po 1 wiardunku [dziesięciny] z 1 łanu biskupowi poznańskiemu (WR 3 nr 683, 685; AC 2 nr 953); 1418 tenże zgłasza prawo bliższości do O.M., ponieważ Mościc kasztelan poznański [ze Stęszewa] przedstawił w sądzie dokumenty kupna wsi O.M., Ruchocice oraz części w Grąbiewie (KoścZ 4, 353v); 1419 tenże z bratem Stroszynem dziedzice w Oporowie i w Tworkowie w sporze z Żydem Jakielem z Poznania (PZ 5, 134); 1420 tenże w sporach z Jaśkiem Koską z Łęki Wielkiej i Maciejem z Łęki Małej (KoścZ 6, 23v); 1420 wyrok sądowy: Lisek ma paść swą trzodę (grex) na swej ½ [Oporowa], a nie ma wprowadzać [na tę swą ½ Oporowa?] ludzi [poddanych] brata Stroszyna (KoścZ 5, 68v); 1420 tenże przegrywa proces z Mościcem [ze Stęszewa] kasztelanem poznańskim o ½ M.O. i ½ folwarku Kałowo [i ma mu je oddać], gdy Mościc zapłaci mu 200 grzywien; według zeznań świadków na pokwitowaniu, jakie Lisek dał Mościcowi, nie wymieniono również folwarku Kałowo (KoścZ 6, 77v; WR 3 nr 814, 815); 1421 Lisek w sporze z Tomisławem Kapustą z Borku [koło Śremu, obecnie Boreczek] o porękę (WR 3 nr 912).

1409-1415 Więcoszka żona Liska Wyskoty: 1409 taż w sporze z Henrykiem Wyskotą [z Bylęcina koło Krzywinia i Rusinowa] o 110 grzywien (KoścZ 3, 109); 1415 tejże Olbracht [z Tworkowa] z bratankiem Michałem dowodzą, że posiadają Tworkowo od ponad 30 lat (WR 1 nr 861).

1413-1415 Febronia siostra Stroszyna i Liska: 1413 taż pozywa Jana Rydzyńskiego o część Pawłowic [koło Rydzyny] (KoścZ 4 k. 44, 60v).

1415 Przechna żona Stroszyna w sporze z Liskiem Oporowskim o szkody w rolach i sadach (pomeria; KoścZ 4, 148).

1415 świadek Henryk [zwany też Andrzejem, Wyskota] Oporowski [syn Tomisława, brat Liska, Bawora i Stroszyna z Bylęcina koło Krzywinia, Kociug i Rusinowa] (WR 3 nr 558).

1422 Bartosz Sokołowski swych poręczycieli, którzy ręczyli za niego i za [Mościca ze Stęszewa] kasztelana poznańskiego przeciw Danielowi Żydowi z Pyzdr i Michałowi Reichenbachowi, a mianowicie Jana Rydzyńskiego, Franciszka Dzierżanowskiego i Olbrachta Cieleckiego ma wwiązać w swoje dobra: Poniec, Oporowo, Kałowo [w powiecie kościańskim] oraz Kórnik, Robakowo, Kandzemino, Skrzynki i Kuropatniki [w powiecie pyzderskim]; mają oni trzymać te dobra tak długo, dopóki nie zostanie im zwrócona suma główna [którą wyłożyli za Bartosza?] wraz z lichwą (KoścZ 5, 368v; KobceRyc 95, błędnie pod rokiem 1424); 1423 Henka [= Hanka (Anna)], Synocha i Aleksy, dzieci zmarłego Bartosza [Sokołowskiego] z Ponieca w sporze z Liskiem [Wyskotą, już z Dzięczyny?] o 150 grzywien (KoścZ 10, 70).

1438-144 Dorota wdowa po Bartoszu [Sokołowskim] Ponieckim, zwana też Oporowską: 1438 taż Oporowska w sporze z Januszem Fryczem Jutroskim i jego bratankiem Mikołajem (PZ 12, 146); 1440-1442 taż Poniecka w sporze ze swą córką Ofką żoną Jana Orchowskiego z [Orchowa powiat gnieźnieński] (PZ 12 k. 162, 252); taż za zgodą swych córek Anny (żony Ścibora Chełmskiego) i Synochy, zapisuje Janowi plebanowi i altaryście ołtarza Świętej Trójcy, NMP i Świętej Doroty w kościele parafialnym w Osiecznej czynsz 6 grzywien rocznie z prawem wykupu za 70 grzywien na swej oprawie, tzn. na 100 grzywnach, które ma zabezpieczone na dwóch wsiach Oporowo [tzn. na Oporowie i Oporówku] (PG 2, 79; ACC 41, 22).

1453-1466 Ofka [córka Bartosza Sokołowskiego z Ponieca, primo voto żona Jana Orchowskiego, a secundo voto] żona Dobrogosta Psarskiego vel Zajączkowskiego dziedzica we wsi Psarskie [koło Pniew]: 1453 woźny zeznaje, że wwiązał wspomnianego Dobrogosta Psarskiego w M.O. i Oporówko, wsie należące do jego żony Ofki; Ścibor [Chełmski] z Ponieca jest winien Ofce 200 zł węgierskich (KoścZ 14, 199); 1457 Oporowo wieś Dobrogosta Zajączkowskiego (AE I 245); 1463 Ofka kupuje za 500 grzywien 1/3 1/3 M.O. i 1/3 Oporówka od Wierzbięty syna Jana Kępińskiego [i swej siostry, a jego żony, Synochy córki Bartosza Sokołowskiego] (PG 7, 186); 1464 taż pozwana przez [swojego szwagra] Ścibora [Chełmskiego] z Ponieca o to, aby dokonała rezygnacji i uwolnienia od roszczeń ½ miasta Poniec, ½ przedmieścia i zamku (fortalicium) oraz sumy 2500 grzywien (PZ 14, 322v); 1464 taż kupuje 1/3 O.M. i 1/3 Oporówka od swej siostry Anny żony Ścibora z Ponieca, odkupuje od swego męża Dobrogosta Psarskiego [Zajączkowskiego] za 500 grzywien części obu tych wsi, które uprzednio mu dała i dysponuje, że całe wsie O.M. i Oporówko ma trzymać dożywotnio jej mąż Dobrogost, a po jego śmierci mają one przypaść jej synowi z pierwszego małżeństwa Hektorowi Orchowskiemu (PG 7 k. 200v, 224, 237v, 274v); 1465 taż kupuje od swej siostry Anny żony Ścibora z Ponieca jej części w M.O. i w Oporówku za 400 grzywien (PG 7, 237v); 1466 taż daje siostrze Annie żonie Ścibora z Ponieca 1/3 O.M., a w zamian otrzymuje ½ Ponieca i 600 zł węgierskich (PG 7, 237a); 1466 taż pozwana z Oporowa i Oporówka przez biskupa Andrzeja [Bnińskiego] o 800 zł węgierskich; pełnomocnikiem biskupa jest Mikołaj z Szołdr (PZ 15, 85v).

1467 Hektor Orchowski sprzedaje Andrzejowi [Bnińskiemu] biskupowi poznańskiemu całe wsie Oporowo i Oporówko (PG 6, 241v); 1467 Andrzej [Bniński] biskup poznański sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Oporowo i Oporówko [swemu bratankowi] Mikołajowi synowi Wojciecha ze Śmigla za 650 grzywien (PG 6, 242; ACC 46, 3v).

1470 działy rodziny Bnińskich: Andrzej biskup poznański daje Oporowo i Oporówko swym bratankom Piotrowi kanonikowi poznańskiemu, Andrzejowi, Janowi, Mikołajowi i Stanisławowi [synom Wojciecha ze Śmigla]; Andrzej Bniński syn Jana z Borku [powiat kaliski] i Mikołaj [syn Piotra] z Bnina [bratankowie biskupa] zrzekają się praw do Oporowa i Oporówka na rzecz wspomnianych synów Wojciecha (PG 8 k. 54v, 55).

1483 Mikołaj Śmigielski [syn Wojciecha Bnińskiego ze Śmigla] zapisuje swej żonie Róży [z Wrześni] po 200 grzywien posagu i wiana na ½ tej części dóbr Śmigiel, która ma mu przypaść w działach z braćmi, w tym między innymi na częściach wsi Oporowo i Oporówko (PG 9, 180).

1499 Jan Śmigielski [syn Wojciecha Bnińskiego ze Śmigla] kasztelan przemęcki sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Stanisławowi Mirzewskiemu [z Mirzewa] folwark Dziewecznik i łąkę Wielka Łęka za 10 zł węgierskich i 4 grzywny w półgroszach, ale zastrzega sobie, że kmiecie z Oporowa i Oporówka będą mieli prawo do pastwisk na polach tego folwarku po zebraniu zboża i na wspomnianej łące, a kmiecie z Mirzewa za używanie tychże pastwisk będą zobowiązani do zwyczajowych opłat i świadczeń (debent solvere consuetam solucionem et obvenciones; PG 12 k. 29, 34 – tu ta sama transakcja z sumą 18 zł węgierskich); 1510 działy braci Śmigielskich [synów Jana?]; Andrzej otrzymuje między innymi Oporowo i Oporówko (PG 14, 120).

1520 Katarzyna Oporowska [z domu Szkaradowska] wdowa po Andrzeju Śmigielskim daje swemu drugiemu mężowi Marcinowi Ponieckiemu [synowi Ścibora] i jego potomkom swój posag 500 zł węgierskich; pieniądze te będą mogły przypaść Mikołajowi, Sebastianowi i Annie {Śmigielskim], jej dzieciom z pierwszego małżeństwa, dopiero po [bezpotomnej?] śmierci dzieci Marcina Ponieckiego (KoścZ 19, 140v); 1526 taż pozwana przez swych synów Mikołaja i Sebastiana o inwentarz zabrany ze dworu w M.O.: 50 macior oraz wieprzy i 60 gęsi (anca) wartości 30 grzywien, 24 konie i klacze zdatne do pracy, wartości 24 grzywien, a także 400 owiec wartości 70 [poprawione na 7!] grzywien (KoścZ 24, 509v).

1522 Andrzej Jurkowski [z Mirzewa] sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu za 9 zł węgierskich Jerzemu Rogaczewskiemu łąki podleśne w Oporowie, które jego dziad Stanisław Mirzewski nabył od Jana Śmigielskiego (PG 15, 432v); 1528 Jerzy Rogaczewski sprzedaje 2 łany w Mirzewie [nie wiadomo, czy pod tym określeniem nie ukrywają się wspomniane wyżej łąki] Janowi Oporowskiemu [Śmigielskiemu?] dziedzicowi w Oporówku (PG 16, 255).

Areał: 1510 Oporowo pana Śmigielskiego: 9 ½ łanu osiadłego, 7 łanów opustoszałych i folwark, którego się nie uprawia (LBP 120); 1563 pobór: Anna Kąkolewska płaci od 7 łanów, 1 komornika; Stanisław Rydzyński płaci od 6 łanów, 2 komorników, 1 karczmy dor. (ASK I 4, 179); 1580 pobór: Mikołaj Śmigielski płaci od 6 łanów, 1 łanu karczmarskiego, 3 zagrodników, 3 komorników, 2 rzemieślników i od wyszynku gorzałki; Stanisław Rydzyński płaci od 6 łanów opustoszałych, 1 rzemieślnika i wiatraka dor. (ŹD 78; ASK I 6, 262).

1395-1396 kmiecie: 1395 Wawrzyniec [z Łęki Wielkiej] i Ochli [powiat pyzderski] dowodzi przy pomocy świadków, że nie ukradł krów kmieciowi Szorbie z Oporowa (WR 3 nr 22); 1396 wieś Oporowo płaci karę za wieśniaka [z Oporowa], który coś ukradł i został za to powieszony (Lek. 2 nr 1887).
1471 Marcin włodarz.

4. 1378 świadek Piotr, notariusz publiczny, pleban w Oporowie (Wp. 3 nr 1748); 1395 świadek pan (dominus) Stanisław z Oporowa [pleban?] (WR 3 nr 21); 1419 Marcin pleban [z Oporowa?] i Mikołaj wikariusz z Oporowa (WR 3 nr 731); 1430 Stanisław pleban z Oporowa w sporze z Bartoszem [Sokołowskim z Ponieca] (KoścZ 9 k. 267, 271); 1413 Damian pleban w Oporowie (AC 2 nr 1059); 1450 testament za Damiana plebana w Oporowie na rzecz łaźni dla ubogich w Poniecu (AE I 180); 1455 witrycy kościoła w Oporowie: Jan Lubost altarysta w Luboni zobowiązuje się zapłacić im 2 grzywny (AE I 221v); 1457 Henryk pleban w Oporowie pozywa Hanka plebana w Poniecu o to, że zajął mu w lesie 2 wozy z końmi wysłane po drewno; pleban z Ponieca oświadcza, że nie wyraził na to zgody (AE I 245); 1471 Mikołaj pleban z Oporowa pozywa dziedzica Mikołaja [Śmigielskiego] i Marcina włodarza o to, że zabrali mu 1 kopę groszy (ACC 51, 18).
1510 wiardunki dziesiętne z Oporowa pobiera pleban (LBP 120).
1564 pleban Grzegorz rezygnuje z parafii w Oporowie; Stanisław Rydzyński kolatorem kościoła w Oporowie (ACC 121, 647); 1584 na plebana w Oporowie prezentowani są: Michał Pełka penitencjarz katedry poznańskiej i Walenty z Piotrkowa (Piotrcoviensis; ACC 126 k. 208, 233v); 1584, 1591 Jan Śmigielski dziedzic 1/ Oporowa i ½ Oporówka, kolator kościoła w Oporowie (ACC 126 k. 108, 233v; AE 14, 143); 1591 Paweł z Krobi instytuowany na pleb. w Oporowie (AE 14, 143).

1610 kościół parafialny Ś. Klemensa w Oporowie (AV 4, 209v).

5. 1454 Jakub kapłan z Oporowa wydzierżawia dochody kościoła parafialnego w Wonieściu (ACC 35, 20); 1521 świadek Jan Oporowski jest obecny przy sprzedaży sołectwa w Pawłowicach [koło Rydzyny] (BR 176, 1).

6. 1457 izba biała we dworze w Oporowie (AE I 245).

Uwaga: Nie wiadomo, jaki związekk z Oporowem i Oporówkiem w powiecie kościańskim mieli bracia Jan i Wojciech Oporowscy, występujący w latach 1520-1521 w okolicach Rydzyny: Jan był obecny przy sprzedaży sołectwa w Pawłowicach koło Rydzyny, a jego córka Anna, panna, nazywana była Przybińską (z Przybina koło Rydzyny, obecnie Przybiń; KoścZ 19, 80-81; KoścZ 22, 70-71; BR 176, 1).

WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.01 6,173,981 Unikalnych wizyt