Marca 28 2024 23:23:09
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


RECES UWŁASZCZENIOWY BRYLEWO - 1

Recess
tyczący się uregulowania stosunków
dominialnych i włościańskich w Brylewie
z powstałą nową wsią
Hersztupowem
powiatu Wschowskiego

Dziedziczka dóbr allodyalnych szlacheckich Brylewa, w obwodzie regencyinym Poznańskim, powiecie Wschowskim położonych, Wielmożna Teresa z Głoskowskich Osińska, pierwszego zamęścia Hersztopska i małżonek iey Erazm Osiński, wnieśli do Królewskiey Kommissyi Jeneralney o urządzenienie stosunków dominialnych a włościańskich podług ustawy z dnia ósmego Kwietnia 1823. roku, w skutek czego załatwienie interessu tego Kommissyi Specyalney w powiecie poruczone zostało.
Wieś rzeczona składała się podczas ogłoszenia naywyższego rozkazu gabinetowego z dnia szóstego Maja Tysiąc ośmset dziewiętnastego:
I. z folwarku pańskiego,
II. z czternastu gospodarstw włościańskich zaciężnych, to jest:
5 półśledniczych i
9 ćwierćrolniczych które przez posiedzicieli
swoich jedynie na mocy umów ustnych dzierżone były.
Oprócz tego znaydowała się tamże jeszcze posada owczarska, która atoli za gospodarstwo rolne włościańskie, ustawie z dnia ósmego Kwietnia Tysiąc ośmset dwudziestego trzeciego podlegające, uważane bydź nie może, owszem tylko część folwarku pańskiego składa.
Z pięciu posad półśledniczych opuszczone zostało iedno w roku 1822 przez posiedziciela swego dobrowolnie, które używając Dominium aż do roku 1825 przywróciło ie w tymże czasie napowrót i obsadziło takowe Janem Urbaniakiem. A gdy tenże później umarł, przeto gospodarstwo to udzielone zostało z prawem do nabycia własności Janowi Dobrowolskiemu.
Wszystkie inne gospodarstwa pozostały się bez żadney odmiany w ręku włościan; a w posiadaniu ich zostawali podczas wydania ustawy z dnia 8go Kwietnia 1823 roku:
a. gospodarstw półśledniczych:
1. Daniel Jędrzejak alias Marciniak,
2. Andrzej Marciniak,
3. Tomasz Jankowiak alias Nabzdziejak,
4. Paweł Śmieyczak
b. gospodarstw ćwierćrolniczych:
1. Grzegorz Kuśnierczak,
2. Jakób Kasprzak,
3. Bernard Swora,
4. Franciszek Szmenderski,
5. Idzi Urbaniak,
6. Zofia z Sworów dawniej owdowiała Dobrowolska, teraz zamężna za Maciejem Dolatą,
7. Łukasz Maćkowiak,
8. Franciszek Sobczak,
9. Piotr Wawrzynkiewicz.
Z gospodarzy tych rozstali się atoli od owego czasu niektórzy z światem, z których dzieci Dominium na mocy służącego sobie prawnie wyboru, następców na gospodarstwa mianowała; inni zaś opuścili po części gospodarstwa swoje dobrowolnie, po części zaś odstąpili ie prawodzielnie. W posiadanie gospodarstw weszli zatem:
1. p śmierci Andrzeja Marciniaka półrolnika zięć tegóż Michał Kaczmarek,
2. po śmierci Tomasza Jankowiaka, inaczej Nabździejaka półrolnika, syn iego Jan Nabździejak, który znowu gospodarstwo Szczepanowi Krajewskiemu prawodzielnie odstąpił,
3. po śmierci Pawła Śmieyczaka półślednika, zięć iego Melchior Marciniak alias Jędrzejak, a po zaszłey późniey śmierci tegoż, małoletni syn iego Woyciech Marciniak alias Jędrzejak, pod opieką Michała Kaczmarka zostający,
4. po dobrowolnem zeyściu z gospodarstwa Jakóba Kasprzaka ćwierćrolnika, Onufry Brylewski,
5. po zmarłych bezpotomnie Bernardzie Sworze i małżonce iego, Teofil Żalnowski, a po zaszłey także i tego śmierci, nieletnia córka iego Ludwika Żalnowska, którą opiekun iey Michał Kaczmarek zastępuje,
6. po prawodzielnem odstąpieniu ćwierćrolnictwa przez Idziego Urbaniaka syn iego Jan Urbaniak,
7. po dobrowolnem opuszczeniu gospodarstwa przez Piotra Wawrzynkiewicza, szwagier tegoż Tomasz Józefiak.
Wylegitymowani więc są do osiągnienia własności ci czternastu gospodarze, którzy poniżey w §.2. z nazwiska wymienieni zostaną.
Grunta włościańskie pomieszane leżały z gruntami pańskiemi, a pastwisko używane było na nich równie, iak na boru pańskim, wspólnie.
Gospodarze obowiązani byli dworowi do rozmaitych robocizn bydelnych i ręcznych, tudzież do danin w naturze i gotowiźnie. Dominium zaś winno było nawzajem budynki mieszkalne i gospodarcze włościan nowo budować i w stanie dobrym utrzymywać, tudzież tymże gospodarzom drzewo zbieraniną i chróst na płoty bezpłatnie udzielać.
Po rozmierzeniu i zarazem bonitacyi pól przez geometrą Siewerta w roku 1833 uskutecznionych, stanął względem zniesienia wszystkich obopólnych praw, oraz względem nadania własności pomiędzy Dominium a gospodarzami za pośrednictwem Kommissyi Specyalney dobrowolny układ. Zarazem uskutecznione zostały na fundamencie mappy Siewerta zupełne zniesienie wspólności i separacja szczególna, skutkiem którey zrównanie i odbudowanie wszystkich gospodarzy dokonane zostało. Do mappy tey ściągają się przeto wszystkie liczby i głoski, ku oznaczeniu gruntów w recessie ninieyszym przytoczone, którego postanowienia są w szczególności następujące:

§.1.

Wymienieni w paragrafie drugim czternastu gospodarze odstępując Dominio dotychczasowe swoje budynki mieszkalne i gospodarcze, tudzież podwórza z placami budynkowemi, ogrody i grunta polne, zrzekają się prawodzielnie tychże, iako też wszystkich praw, które im dotychczas służyły, mianowicie do pomocy budowlą, do opału, do drzewa na płoty, pastwiska leśnego, remissyów i zapomóżków.


WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.01 6,174,339 Unikalnych wizyt