Antoni, syn Franciszka i Wiktorii z Łubieńskich, urodził się 3.01.1895 r. we Lwowie. Po linii Morawskich był wnukiem Tadeusza Morawskiego i prawnukiem generała Franciszka Morawskiego. W swoim pamiętniku ciocia Azia (Jadwiga z Morawskich Umiastowska) wspomina go w kilku zaledwie słowach. Poznała go krótko przed wybuchem I wojny światowej, chyba około 1908 r., w czasie krótkiego wspólnego pobytu w Sopocie Morawskich ze Złotego Potoka, Kazimierzowej Morawskiej z dziećmi z Krakowa oraz rodziny Franciszka Morawskiego z Berlina. Pisze o nim jako o ślicznym dziecku, jasnowłosym, wychowanym za granicą i źle mówiącym po polsku. Stale w Polsce mieszkający mali kuzynowie śmiali się z jego pomyłek.

Antoni Morawski ukończył w 1914 r. gimnazjum zakonu jezuitów w Feldkirch w Austrii. W czasie I wojny światowej służył w ekskluzywnym pułku kirasjerów cesarskiej gwardii w Berlinie. Dostawszy się w czasie walk na froncie wschodnim do rosyjskiej niewoli, uciekł z niej i przez Finlandię i Szwecję dotarł do Francji. Tam zaciągnął się ochotniczo do Błękitnej Armii generała Hallera i w jej szeregach powrócił do kraju. Służył w 15-tym pułku ułanów wielkopolskich, z nim odbył kampanię 1920 r. i w stopniu porucznika przeszedł do rezerwy. W okresie powojennym gospodarował w Luboni odziedziczonej po bezpotomnie zmarłym stryju Henryku. Choć Stryj Henryk zmarł w 1920 roku, jego żona Zofia ze Starowieyskich Morawska miała prawo dożywocia na Luboni i Czeluścinie. Zmarła ona w 1928 roku w Krakowie. Antoni Morawski w Luboni gospodarował krótko, gdyż po przebytej operacji zmarł 14.04.1932 r. w Poznaniu. Został pochowany w Oporowie.

W dniu 04.11.1920 r. we Lwowie poślubił Marię Annę Zaleską, urodzoną 03.05.1898 r. we Lwowie. Była córką Wacława hr. Zaleskiego, szambelana cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa I, który w 1911 r. piastował w rządzie austro-węgierskim tekę ministra finansów i jego żony Heleny z hr. Mycielskich, Damy Krzyża Gwiaździstego, właścicielki Ostapia, Ostrej Mogiły i Karolówki w powiecie skałackim w Galicji Wschodniej. Maria z Zaleskich Morawska była po mieczu wnuczką Filipa Krzysztofa Zaleskiego, ministra ds. Galicji w rządzie austriackim, członka Izby Panów w Wiedniu i Aleksandry z Suchodloskich, a po kądzieli hr. Feliksa Mycielskiego i Romany z Rutkowskich, właścicieli Bolesławia.

Po śmierci Antoniego Maria z dziećmi: Andrzejem, Sewerynem i Heleną, dla ratowania zadłużonego majątku, wyprowadziła się do Lwowa, stawiając Lubonię w stan upadłości. Umożliwiło to sądowe zaprowadzenie przymusowego nadzoru nad upadłością. Sąd w Lesznie mianował zarządcą przymusowym, wyrażającego uprzednio na to zgodę, Krzysztofa Morawskiego – krewnego z Turwi. Pozytywne skutki sanowania majątku były odczuwalne już po kilku latach. Wówczas przeprowadził on postępowanie spadkowe, w wyniku którego Maria stała się prawowitą właścicielką Luboni. Nadzór sądowy został zdjęty około roku 1935, ale dotychczasowy zarządca przymusowy otrzymał od Marii generalną plenipotencję i na jej mocy kontynuował sanowanie majątku. W 1939 roku majątek stał już na zdrowych podstawach finansowych. Wybuch wojny zniweczył jednak cały ten wysiłek i Maria już nigdy w Luboni nie zamieszkała, choć po wojnie w Luboni była. Wywiozła stamtąd ukryte przez siebie archiwalia rodzinne, ratując tym sposobem wiele pamiątek po generale-poecie. Zmarła 28.08.1986 r. w Warszawie.

__________________________
Źródła:
1) Sławomir Leitgeber, „Morawscy herbu Nałęcz I – 600 lat dziejów rodziny”, Poznań 1997, (str. 136-138, w tym zdjęcia)
2) tamże Dodatek: „Krzysztof Morawski z Turwi - fragmenty wspomnień” (cz.2 – str. 328-344)

_____________________
Dla www.klasaa.net
wybrał i opracował:
Leonard Dwornik

Więcej o Luboni, jej właścicielach i sanowaniu majątku (ze wspomnień Krzysztofa Morawskiego z Turwi)