Października 10 2024 17:52:10
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Życie religijne w parafii Drobnin 1930-1939


Lata II Rzeczypospolitej to czas odbudowy świadomości narodowej i religijnej Polaków po długim okresie zniewolenia. Dlatego też ważną rolę do spełnienia miały różne organizacje o charakterze religijnym i społecznym, których działalność daje się zauważyć również, szczególnie wśród młodzieży, na terenie parafii w Drobninie. Jednak ze względu na braki w źródłach nie jest możliwe opisanie dziejów wszystkich organizacji, które na jej terenie prowadziły swoją działalność. Do dnia dzisiejszego z pożogi wojennej zachowała się jedynie dokumentacja dotycząca Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, Akcji Katolickiej i Katolickiego Stowarzyszenia Robotników Polskich. Oprócz nich aktywnie działały również Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej oraz Bractwa Różańcowe.

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej

Powstałe najwcześniej, bo już 26.10.1929 roku, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej oddział w Drobninie, będące młodzieżową kolumną Akcji Katolickiej, prowadziło działalność nakierowaną głównie na:
· sprawy religijne (widoczny był udział członków Stowarzyszenia w nabożeństwach, częstym przyjmowaniu sakramentów świętych.);
· działalność kulturalno-oświatową (stanowiło ją ciągłe kształcenie kierownictwa KSMM na licznych zlotach, kursach, wizytacjach oddziałów. Szeregowi członkowie Stowarzyszenia brali aktywny udział w akcjach odczytowych, imprezach sportowych, wycieczkach, obozach, przedstawieniach, akademiach oraz wieczornicach.);
· działalność charytatywną (pomagano sierotom, bezrobotnym.);
· sprawy społeczno-patriotyczne (młodzież zrzeszona w Stowarzyszeniu chciała wpływać na losy i kształt Ojczyzny. Dlatego bardzo uroczyście obchodzono rocznice ważnych wydarzeń, święta narodowe, szczególnie rocznice odzyskania niepodległości i powstań narodowych, budząc tym samym ducha patriotyzmu wśród dorosłej części społeczeństwa).
Inicjatorem utworzenia KSMM w Drobninie był ksiądz Sylwester Konieczny, który z racji piastowanego urzędu kapelana w miejscowej kaplicy pełnił jednocześnie funkcję patrona oddziału. W początkach swojego istnienia do oddziału drobnińskiego KSMM należała młodzież z całej parafii. W pierwszym roku istnienia do tej organizacji należało 56 członków, głównie pochodzenia chłopskiego i robotniczego. W jej władzach znaleźli się: ksiądz Sylwester Konieczny jako patron, Jan Andrzejczak z Krzemieniewa jako wicepatron, Józef Glapiak z Drobnina jako naczelnik, Stefan Bartkowiak ze Zbytek jako sekretarz, Józef Jabłoński z Drobnina jako skarbnik, Franciszek Dzik ze Zbytek jako bibliotekarz i Józef Kaczmarek z Drobnina jako gospodarz. Początki działalności były bardzo trudne. Wszystkiego trzeba było uczyć się od podstaw, brakowało siedziby (nie było w tym czasie jeszcze parafii w Drobninie). Zebrania odbywały się w szkole w Drobninie. Dużą pomoc otrzymała wtedy organizacja od właściciela drobnińskiego majątku Stefana Ponikiewskiego, szczególnie w kwestii abonowania czasopisma „Młody Hufiec”.
Z dniem 5.02.1930 roku oddział w Drobninie został przyłączony do okręgu leszczyńskiego.
8.05.1930 roku w zarządzie oddziału drobnińskiego KSMM zaszły zmiany osobowe. Nowym naczelnikiem został Leon Kaczmarek z Krzemieniewa, prezesem Stanisław Dzik z Drobnina, sekretarzem Stanisław Dudkowiak z Krzemieniewa, skarbnikiem Józef Konopa z Krzemieniewa, gospodarzem Jan Pomin z Krzemieniewa. W sprawozdaniu za rok 1930 (z 11.02.1931 roku) czytamy, że do Stowarzyszenia należało 36 członków (z tego rzemieślnikami były 2 osoby, pracownikami biurowymi i urzędnikami 2 osoby, reszta pracowała na roli). Zebrań odbyło się w tym czasie 12, a podczas każdego z nich odczytany został referat przygotowany przez któregoś z członków. W roku 1930 oddział drobniński KSMM abonował 13 egzemplarzy „Młodego Hufca”. W tym samym roku członkowie KSMM zorganizowali dla miejscowego społeczeństwa, przygotowane przez siebie 2 przedstawienia teatralne: „Bolszewicy” i „Fatalna szafa”. Odbyły się one w Krzemieniewie i zostały przyjęte burzliwymi oklaskami. W oddziale dbano również o tężyznę fizyczną. Ćwiczenia cielesne odbywały się na placu szkolnym w Drobninie, a zimą w sali Jaśkowiaka w Krzemieniewie. Prowadził je kapral Leon Kaczmarek.
27.09.1931 roku nastąpiły z inicjatywy kolejnego kapelana księdza Porankiewicza nastąpiła reorganizacja oddziału KSMM w Drobninie i zmiany personalne w zarządzie. Praktycznie sprowadzały się te działania do tego, że „stary” oddział został rozwiązany, a w jego miejsce zawiązano nowy. Składał się on wyłącznie z mieszkańców Drobnina. W jego skład weszło początkowo tylko 15 osób, do końca roku liczba członków wzrosła do 22. Zostali oni podzieleni na trzy zastępy. W tymczasowym zarządzie znaleźli się: jako prezes Stanisław Dziedzic, jako sekretarz Stanisław Matyas, jako skarbnik Marcin Błaszczyk. Pracował on do 10.01.1932 roku, kiedy to podczas zebrania walnego wybrany został stały zarząd w skład którego weszli: Marcin Błaszczyk jako prezes, Stanisław Matyas jako sekretarz, Stanisław Biedrzyński jako skarbnik oraz Bartkowiak jako naczelnik. Wybrana została również komisja rewizyjna w składzie: Stanisław Naskręt, Kędzia i Stachowiak. Na tym samym zebraniu ustalona została również składka członkowska w wysokości 25 groszy miesięcznie.
Ze sprawozdania za 1932 rok wynika, że liczba członków Stowarzyszenia cały czas się zmieniała (maksymalna liczba nie przekroczyła 20). Różnice te nie były jednak duże i nie miały wpływu na bieżącą działalność oddziału. W dalszym ciągu odbywały się zaplanowane zbiórki, wykłady (np. o maszynie parowej i elektryczności). Druhowie zorganizowali też po raz pierwszy w historii oddziału spotkanie opłatkowe, które odbyło się 3.01. w Krzemieniewie w sali pani Chołogowej. Obecnych było wraz z rodzicami 120 osób. Nawiązane zostały też w tym roku kontakty ze Stowarzyszeniem z Goli i Belęcina.
Rok 1933, nie odbiegał jeżeli chodzi o formy działania drobnińskiego KSMM od tego, co działo się w latach poprzednich. 13 członków tej organizacji w dalszym ciągu na pierwszym miejscu stawiało sprawy wiary, a oprócz tego angażowało się bardzo mocno w sprawy oświatowe i kulturalne. Pewną nowością może być fakt, że druhowie zaczęli zajmować się również drobną działalnością gospodarczą (wytwarzanie zabawek i koszyków), wydając w ten sposób zarobione pieniądze na cele statutowe. Sporą część dochodu przekazywano również w latach następnych na budowę kościoła w Drobninie. Taka postawa bardzo młodych ludzi wpływała na wzrost aktywności społecznej dorosłych mieszkańców wsi.
W 1933 roku nawiązano również kontakty z KSMM ze Świerczyny. Zorganizowano rocznicowe obchody z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, wystawiając sztukę pod tytułem „Posądzony”. Uzyskany w ten sposób dochód w wysokości 102 zł przeznaczony został na zakup wiatrówki.
Według sprawozdania za rok 1934 do Stowarzyszenia KSMM w Drobninie należało 17 członków. 14.01.tegoż roku, podczas walnego zebrania wybrane zostały nowe władze miejscowego oddziału. W ich skład weszli: Jan Szymański jako prezes, Stanisław Matyas jako naczelnik, Stanisław Naskręt jako sekretarz, Stanisław Biedrzyński jako skarbnik oraz Franciszek Mika jako bibliotekarz. W ciągu roku druhowie odbyli 10 spotkań, podczas których odczytane zostały referaty. Wystawione zostały również 3 sztuki teatralne pod tytułem „Trafił Marek na Marka”, „Jakem Anatol Pafnucy” i „Do większych ja rzeczy urodzony jestem”. Tradycyjnie udziałem w pochodzie obchodzono rocznicę Konstytucji 3 Maja. Po raz pierwszy przy tym roku pojawiają się w zachowanych źródłach, informacje na temat finansów oddziału drobnińskiego KSMM. Wynika z nich, że jego dochód za rok 1934 wyniósł 142 zł i 75 groszy, na co złożyły się: składki i wpisowe 64,45 zł, kwesta z okazji Dnia Młodzieży 17,04 zł, z imprez (głównie przedstawienia) 58,46 zł i wpływów różnych w wysokości 2,55 zł.
Z pieniędzy tych wydano: na składki do centrali Stowarzyszenia i do Okręgu 12,80 zł, na abonament czasopism 25,50 zł, na gry do świetlicy 7,00 zł, na opłacenie kosztów kursów i zjazdów 9,00 zł, na przesyłki pocztowe 13,32, na organizację przedstawień 16,39 zł, na zakup książek i zeszytów 5,80 zł, na wydatki różne 26,20 zł.
Wielkim wydarzeniem dla druhów, które wpłynęło wyraźnie na polepszenie pracy oddziału oraz wzrost jego aktywności było pozyskanie własnego lokalu, w którym bez żadnych problemów odbywać się mogły zebrania i szkolenia. W tym przypadku wielkim zrozumieniem dla sprawy wykazał się po raz kolejny Stefan Ponikiewski, oddając Stowarzyszeniu lokal w Drobninie pod numerem 7.
Kolejny rok, 1935, to wzrost liczby członków oddziału do 25 osób. Z nowości warto zwrócić uwagę na fakt udostępnienia druhom z KSMM biblioteki parafialnej, którą właśnie w tym roku zorganizowano. Oprócz tego w lokalu otrzymanym w roku poprzednim od Stefana Ponikiewskiego, zainstalowane zostało radio (drugie we wsi). Dzięki temu praca oddziału mogła nabrać szerszego wymiaru, głównie w dziedzinie edukacyjnej. Fundatorem radia był nie kto inny jak Ponikiewski. 17.11.1935 roku miało miejsce przedstawienie teatralne dla mieszkańców parafii, z którego to całkowity dochód przekazany został na budowę kościoła w Drobninie.
Rok 1936 rozpoczął się od zmian we władzach: prezesem został po raz kolejny Jan Szymański, skarbnikiem Stanisław Naskręt, bibliotekarzem i gospodarzem Marian Hrostek, naczelnikiem Stanisław Matyas. Odbyło się 11 zebrań. Wystawiona została sztuka teatralna pod tytułem „Łobuz”, z której połowa dochodu przekazana została na budowę kościoła. Sami druhowie również bardzo aktywnie włączali się w prace budowlane.
Lata 1937 i 1938 to czas, kiedy praca drobnińskiego oddziału KSMM skupiała się głównie na sprawach oświatowych i rozwoju ducha patriotycznego młodzieży. Liczba członków w tym czasie była stała i wynosiła 24 osoby. Podobnie było jeżeli chodzi o rok 1939.
W skład ostatniego Zarządu oddziału KSMM w Drobninie przed wybuchem II wojny światowej, wybranego 12.01.1938 roku weszli: Stanisław Musielak jako prezes, Stefan Pietrowicz jako sekretarz, Stanisław Jankowski jako skarbnik, Czesław Wrotyński jako naczelnik oraz Czesław Janiszewski jako gospodarz. Ostatnia wzmianka o KSMM w Drobninie występuje pod datą 14.07.1939 roku i dotyczy spraw składek członkowskich przekazywanych do centrali Stowarzyszenia w Poznaniu.

Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich

Katolickie Towarzystawo Robotników Polskich oddział w Drobninie, utworzone zostało 26.04.1931 roku z inicjatywy ówczesnego kapelana tutejszej kaplicy, księdza Waleriana Porankiewicza.
Organizacja ta, założona została już w roku 1892. Jej twórcą był ksiądz Antoni Stychel. Od początku swojego istnienia stawiała sobie za cel rozwijanie działalności kulturalnej, religijno-oświatowej oraz gospodarczej szczególnie wśród mieszkańców wsi. Towarzystwo to, poprzez utrzymywanie pewnych instytucji samopomocowych, kas pogrzebowych oraz biur porad prawnych, spełniało jednocześnie funkcję związku zawodowego. Nie wpływało jednak bezpośrednio na stosunki zarobkowe, czy to drogą układów z pracodawcami, czy też drogą walki z nimi. Wśród innych osobistości mocno zaangażowanych w rozwój tego Towarzystwa na terenie Wielkopolski wymienić należy księdza Stanisława Adamskiego, późniejszego biskupa katowickiego.
Podczas zebrania, które odbyło się tego właśnie dnia w szkole w Drobninie wybrany został Zarząd w skład którego weszli: ksiądz Porankiewicz jako patron, Stefan Ponikiewski jako wicepatron, Jan Wilczkowiak jako prezes, Marcin Błaszczyk jako sekretarz i Stanisław Banach jako skarbnik. Powołano także komisję rewizyjną w osobach: Wawrzyńca Jabłońskiego, Walentego Jankowiaka i Jana Naskręta. Towarzystwo miało swoich mężów zaufania we wszystkich miejscowościach, które wchodzić miały w skład planowanej parafii drobnińskiej: Jabłońskiego w Drobninie, Wojciechowskiego w Garzynie, Frąckowiaka w Krzemieniewie, Sinieckiego w Brylewie, Przybylskiego w Zbytkach oraz Olejniczaka w Mierzejewie. Składka miesięczna członków Towarzystwa miała wynosić 40 groszy.
Liczba członków Towarzystwa była zmienna: w roku 1931 wynosiła 56 osób, w 1932 również 56, w 1935 wzrosła do 64, w 1936 spadła do 53, w 1937 obniżyła się do 45.
Zgodnie ze statutem Towarzystwa, jego praca w oddziale Drobnin koncentrowała się przede wszystkim na sprawach religijno-oświatowych. Dokształcanie odbywało się przy okazji comiesięcznych zebrań, podczas których przedstawiane były referaty dotyczące różnych zagadnień społecznych, gospodarczych i religijnych. Autorami tych wystąpień byli: ksiądz Walerian Porankiewicz, ksiądz Eryk Szymkowiak, Stefan Ponikiewski i kierownik szkoły powszechnej z Krzemieniewa Stefan Boruczkowski. Nie unikano przy tym spraw trudnych i drażliwych o czym świadczą zachowane dokumenty. Członkowie tej organizacji brali również udział w licznych imprezach z okazji świąt kościelnych i państwowych.
Oddział Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich w Drobninie zakończył swoją działalność z chwilą wybuchu II wojny światowej.

Akcja Katolicka

Akcja Katolicka to organizacja religijno-społeczna katolickiego laikatu działająca na rzecz ewangelizacji społeczeństwa. Oficjalnie do jej powstania w Polsce doszło w 1930 roku. Celem jej było z jednej strony pogłębienie życia religijno-moralnego katolików oraz pobudzenie ich do aktywnej działalności społeczno-religijnej, z drugiej zaś, przeciwdziałanie procesom laicyzacji oraz walka z ugrupowaniami lewicowymi. Głosząc "poza i ponad" partyjność, dążyła ona do przemiany życia społecznego wedle wskazań nauczania społecznego Kościoła. Jednym z jej zadań była koordynacja działalności wszystkich organizacji kościelnych.
Historia Akcji Katolickiej na terenie parafii w Drobninie, jest stosunkowo krótka. Powstała ona 7.10.1934 podczas zebrania zwołanego przez księdza Eryka Szymkowiaka. W liście, który administrator parafii skierował do Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Poznaniu, datowanym na 15.10.1934 roku, można przeczytać: „Uprzejmie donoszę o powstaniu w dniu 7.10.1934 roku Zarządu Parafjalnej Akcji Katolickiej w następującym składzie: pani Boruczkowska Franciszka (sekretarz Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet), pan Wilczkowiak Jan (wiceprezes Katolickiego Towarzystwa Robotników), pani Galonówna Helena (sekretarz Katolickiego Towarzystwa Młodzieży Żeńskiej), pan Naskręt Stanisław (sekretarz Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej). Na prezesa Zarządu Parafjalnej Akcji Katolickiej w Drobninie proponuję pana Stefana Ponikiewskiego z Drobnina, który kandydaturę przyjął i proszę niniejszem Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej o łaskawe zatwierdzenie pana Stefana Ponikiewskiego.”
Diecezjalny Instytut A.K. pismem z dnia 23.10.1934 poinformował księdza Szymkowiaka o wpisaniu Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej z Drobnina do spisu oddziałów. Od tej pory Akcja Katolicka przy parafii drobnińskiej oficjalnie już mogła podjąć swoją pracę statutową.
Wybrany 7.10.1934 roku Zarząd PAK w Drobninie przepracował aż do początku II wojny światowej. W jego skład wchodzili: jako asystent kościelny ksiądz Eryk Szymkowiak, jako prezes Stefan Ponikiewski, jako sekretarz Franciszka Boruczkowska. Członkami Zarządu pozostawali: Helena Galonówna, Stanisław Naskręt, Jan Wilczkowiak.
Od samego początku swojej działalności P.A.K. w Drobninie musiał przystosować formy swojej pracy do środowiska w którym działał. Główny nacisk położony został, oprócz spraw czysto kościelnych, na problemy społeczne i oświatowe. Czynnikiem konsolidującym wszystkich członków była sprawa budowy kościoła w Drobninie w którą to, ta organizacja bardzo mocno się zaangażowała. Ważna też była charyzma samego prezesa Ponikiewskiego, który potrafił bardzo umiejętnie pokierować całością prac, nie szczędząc przy tym sił i prywatnych środków finansowych. W jednym z listów do Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej ksiądz Eryk Szymkowiak napisał: „Z pracy prezesa Parafialnej Akcji Katolickiej pana Stefana Ponikiewskiego jestem najzupełniej zadowolony, gdyż pracę swą pojmuje bardzo poważnie i prowadzi ją sumiennie.”
Z zachowanych sprawozdań na temat działalności P.A.K. w Drobninie za lata 1934-1938 wynika, że do najczęstszych metod pracy tego stowarzyszenia należały: udział w nabożeństwach, zebrania, akademie z okazji świąt religijnych i państwowych, przedstawienia teatralne, pielgrzymki (np. do Gniezna i na Jasną Górę). Oprócz tego, działalność była wspomagana przez istniejącą od roku 1935 bibliotekę parafialną (150 książek) z dwiema czytelniami znajdującymi się w Drobninie i Garzynie. Od 1934 roku organizowano również rekolekcje dla nauczycieli szkół powszechnych powiatu leszczyńskiego.
Warto nadmienić, że podczas każdego zebrania członków Akcji Katolickiej przedstawiany był referat, przygotowany przez któregoś z członków Zarządu. Szczególną aktywnością w tym przypadku wykazywali się ksiądz Eryk Szymkowiak i Stefan Ponikiewski. Problematyka tych referatów była bardzo różna. Najczęściej sięgano jednak do tematów natury religijnej, historycznej i gospodarczej. Wśród członków stowarzyszenia kolportowano także prasę katolicką: „Przewodnik Katolicki” i „Posłańca Serca Jezusowego”.
Nie zapominano także o chrześcijańskim miłosierdziu względem potrzebującyh, wynikającym z nauki kościoła. Organizowano opłatki dla biednych dzieci, pomagano bezrobotnym. Od 1938 roku funkcjonowała również we wsi ochronka, w której prace jako członek Akcji Katolickiej, zaangażowała się Zofia Ponikiewska.
Te wszystkie działania powodowały, że Akcja Katolicka była na terenie parafii drobnińskiej za swe dokonania szanowana, a jej kierownictwo miało ogromny wpływ na życie społeczne jej mieszkańców.

Na podstawie: E.J. Kownaccy „JEST TAKIE MIEJSCE - Rzecz o majątku w Drobninie i jego właścicielach w latach 1291-1946.

WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.00 6,771,264 Unikalnych wizyt