Biblioteka Antoniego Morawskiego.
Księgozbiór, założony w końcu XVIII w. lub w początku XIX w. przez Wojciecha Morawskiego, ojca generała Franciszka Morawskiego (1785— 1861), liczy obecnie około 4.000 tomów z rozmaitych dziedzin naukowych. Przeważająca ilość książek XVIII i XIX wieku została zebrana przez generała Morawskiego. Składają się one z dzieł autorów polskich i francuskich, w znacznej części już wyczerpanych, lecz znajdujących się także w innych bibliotekach prywatnych Wielkopolski. Jako rzecz charakterystyczną dla księgozbioru lubońskiego należy wymienić bardzo piękne wydanie Bajek Lafontaine'a z licznymi sztychami rytowników francuskich XVIII wieku, ofiarowane autorowi „Dworca mojego dziadka" przez generała Wincentego Krasińskiego (z jego autografem). W drugiej połowie wieku XIX nie uzupełniano biblioteki; dopiero obecny właściciel pomnaża ją dziełami z zakresu historii i literatury współczesnej, zwłaszcza polskiej.
Wśród rękopisów znajdują się dzieła członków rodziny Morawskich, np. Wojciecha Morawskiego „Philosophia" z drugiej połowy w. XVIII, oraz jego „Dyaryusz" również z XVIII wieku. Najcenniejsze z rękopisów są dzieła Franciszka Morawskiego, zarówno oryginalne, jak przekłady, częściowo pisane przez syna jego, Tadeusza, lecz poprawione przez autora.
W archiwum rodzinnym są liczne listy współczesnych do generała Morawskiego. Mogą one zawierać interesujące przyczynki do literatury polskiej, zważywszy, że Lubonia gościła kilkakrotnie Koźmiana, Mickiewicza i innych poetów okresu romantycznego.
Wypis z:
Bożena Szulc-Golska: „WIELKOPOLSKIE BIBLIOTEKI PRYWATNE”, Poznań 1929
|