Kajetan Dierzykraj Morawski (XII pok.), trzeci z rzędu syn Wojciecha i Zofii Szczanieckiej, urodzony 1786 r., zmarły 1828 r., był inspektorem dóbr i lasów narodowych w Królestwie Polskiem. Ożeniony z Julią z Kaliszkowic Załuskowską, herbu Rola, pozostawił z niej tylko dwóch synów, Józefa i Kajetana, którzy obydwaj bardzo wybitne zajęli stanowiska w społeczeństwie wielkopolskiem i po których idą dwie odnogi tej linii.

Józef Dzierzykraj Morawski (XIII pok.), dożywotni członek pruskiej Izby Panów, komandor orderu Piusa, dziedzic Kotowiecka, był wieloletnim posłem na sejmy prowincyonalne W. Ks. Poznańskiego i jednym z najwymowniejszych członków Koła sejmowego polskiego w Berlinie, wreszcie przez dłuższy czas dyrektorem prowincyonalnym starego Ziemstwa kredytowego w Poznaniu po śmierci Józefa Kurcewskiego. Urodzony 1813 r., przyciśnięty wiekiem i sterany pracą, cofnął się w zacisze domowe, gdzie w ostatnich latach dotknęły zasłużonego starca bardzo ciężkie ciosy rodzinne, bo przedwczesna strata trzech synów i śmierć uwielbianej małżonki, ś. p. Eugenii z Morawskich, najstarszej z córek referendarza, matrony wielkiego serca i rzadkich cnót domowych. Czcigodna ta pani urodziła się dnia 14 maja 1814 r. w Paryżu i był trzymana do Chrztu Ś. przez Tadeusza Kościuszkę, co od kolebki niemal wycisnęło na niej piętno gorącego patryotyzmu i umiłowanai rzeczy ojczystych, podczas gdy wzory ojca i matki wychowały ją w zasadach najgorliwszego przywązania do Kościoła. Uposażona bogato na umyśle, pełna wdzięku i poświęcenia, była najwierniejszą towarzyszką męża i najlepszą matką swych dzieci. Zgasła dnia 8 stycznia 1893 roku w Kotowiecku. Potomstwo Józefa i ś. p. Eugenii Morawskich:

1. Wojciech Dzierzykraj Morawski (XIV pok.), ur. 1840 r., zmarły dnia 15 października 1891 r. w Warszawie, dwa razy wstępował w związki ślubne, najpierw z Teresą Rożnowską herbu Nowina, córką Edwarda z Sarbinowa i Wiktoryi z hrabiów Ponińskich z Wrześni, wychowannicą Róży z Ponińskich Adolfowej Łączyńskiej z Kościelca, którą wnet utracił na chorobę piersiową dnia 26 lipca 1866 r. po raz wtóry zaślubił Maryą Łempicką herbu Junosza, córkę Ignacego i Maryi z hrabiów Tyszkiewiczów (zob. R. V str. 355 do 356; R. IX str. 66). Z drugiej żony pozostało następujące liczne potomstwo; Dzierzykrajowie Morawscy (XV pok.).:
- Zygmunt,
- Teresa, Siostra Miłosierdzia w Warszawie
- Karol,
- Marya,
- Ignacy,
- Irena,
- Józef,
- Anna,
- Zbigniew,
- Antonina.

2. Zbigniew Dzierzykraj Morawski (XIV pok.), urodzony w Kotowiecku 1841 r., odznaczał się od młodości wielkiemi zdolnościami umysłowemi, szlachetnością charakteru, duchem poetyckim i nadzwyczaj pięknem piórem. Ukończywszy chlubnie szkoły gimnazyalne w Ostrowie, gdzie zawsze wzorowym był uczniem i celował zamiłowaniem literatury ojczystej, udał się w roku 1860 na uniwersytet w Lowanium, a następnie do Wrocławia. Tu zaskoczyło go powstanie z r. 1863. Po nieudanej wyprawie na pole walki, pracował w Krakowie w biurze prasowem rządu narodowego pod kierunkiem Mieczysława Waligórskiego, poczem po upadku powstania wstąpił do składu redakcyi „Dziennika Poznańskiego” pod przewodnictwem swego kolegi z Krakowa, Teodora Żychlińskiego. Zaślubiwszy następnie hrabiankę Zdzisławę Miączyńską herbu Suchekomnaty, córkę hrabiego Mieczysława na Iźbicy i Wieńcu, i Maryi Słubickiej herbu Prus I-mo (zob. R. XIII str. 223), osiadł w dziedzicznym majątku żony w Królestwie Polskiem i odtąd już tylko rzadko bywał w Poznańskiem. Utraciwszy młodą i uwielbianą żonę w r. 1876, począł coraz bardziej zapadać na zdrowiu. Pomimo wszelkich starań lekarzy i szukania ratunku u wód rozmaitych, skonał po długich i ciężkich cierpieniach w pełni siły wieku dnia 1 czerwca 1889 r. w Iźbicy, pozostawiając dwie córki, dziedziczki dóbr Iźbicy i Wieńca. Z tych wyszły za mąż:
- Joanna Morawska (XV pok.), za Józefa Zaborowskiego herbu Grzymała,
- Zbigniewa Morawska (XV pok.), za Władysława Wodzińskiego herbu Jastrzębiec, syna Michała i Teresy z Glińskich, dziedziców dóbr Grujca w Królestwie Polskiem (zob. R. VI str. 449).

3. Stefan Dzierzykraj Morawski (XIV pok.), ur. 1842 r., umarł bezpotomnie w Kotowiecku, w domu ojcowskim, dnia 18 maja 1896 r., pozostawiając młodą wdowę, Maryą z Chościaków Popielów herbu Sulima, córkę Marcina i Natalii z hrabiów Jezierskich, a wnukę hr. Karola Jezierskiego i generałówny Maryi Morawskiej.

3. Jadwiga Morawska, ur. 1848 r., zgasła w panieństwie w r. 1861.

4. Antonina Morawska, ur. 1849 r., zaślubiła Stefana Bodzantę Suffczyńskiego herbu Szeliga, dziedzica dóbr Olszy w Rawskiem. Ich jedynaczka córka wyszła w r. 1898 za Aleksandra Puławskiego, właściciela dóbr Leszcze w Królestwie Polskiem.

5. Ignacy Dzierzykraj Morawski (XIV pok.), ur. 1852 roku, obecnie dziedzic Oporowa, majątku po dziadku ze strony matki, referendarzu Morawskim, pojął za żonę Julią hrabiankę Łubieńską, ur. 6 maja 1872, córkę hr. Zdzisława i Jadwigi z Hausnerów (zob. R. VII str. 165). Ich dzieci (XV pokolenie) Dzierzykrajowie Morawscy:
- Witold (ostatni właściciel dóbr Oporowo),
- Aleksandra,
- Eugenia,
- Marya.

6. Rozalia Morawska, ur. 1853.

7. Eugenia Morawska, ur. 1854 r., zmarła w r. 1865.

8. Paweł Dzierzykraj Morawski (XIV pok.), najmłodszy z rodzeństwa, ur. 1858 r., dziedzic Kotowiecka, zaślubił dnia 2 grudnia 1899 r. w Warszawie Helenę Kobylańską herbu Grzymała, córkę b. naczelnego lekarza szpitala „Dzieciątka Jezus” w Warszawie, właściciela dóbr Krzywosądy w Kaliskiem i Heleny z Iwaszkiewiczów, której rodzona siostra, owdowiała hrabina Józefa z Iwaszkiewiczów Dąmbska, odstąpiła dobra Kaczkowo pod Gniewkowem na własność swej siostrzenicy, pani Pawłowej Morawskiej.

---------------------------------------------------------------------------------

Źródło:

Teodor Żychliński „ZŁOTA KSIĘGA SZLACHTY POLSKIEJ”, T. XXIII, str. 62-92, Poznań 1901.