Kwietnia 16 2024 07:04:53
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Uwłaszczenie chłopów w Pawłowicach - część III

§.4.

Gospodarze własność nabywający, zrzekają się wszelkich pretensyi tak do używanych dawniej gruntów, jako też do praw pod jakimkolwiek bądź chcesz nazwiskiem, których dotychczas od dworu doznawali, a prócz tego w nagrodę dziedzica za nadanie własności i za uwolnienie siebie od dotychczasowej pańszczyzny i innych powiności przyjmują stały roczny czynsz, według przepisów regulaminu ablucyjnego z dnia 7. Czerwca 1821 skupnu podległy, każdy po
8 Talarów 17 śrebrnych groszy i 6 fennigów
wyraźnie: ośm Talarów, siedemnaście śrebrnych groszy, sześć fennigów,
który w dwóch terminach na Święty Wojciech i Święty Marcin każdego roku, zawsze w połowie postnumerando dziedzicowi płacić się obowiązują.

§.5.

Z podatku pod nazwiskiem ofiary czyli 24-go procentu, wieś Pawłowice w summie 402 Talary i 10 fennigów wiążącego, przejmują go gospodarze do opłaty 68 Talarów i 10 fennigów, a każdy z nich 1/41 część wynoszącą jeden Talar dwadzieścia śrebrnych groszy. Dominium zaś zatrzymuje do opłaty 333 Talary, 20 śrebrnych groszy i 10 fennigów
wyraźnie: trzysta trzydzieści trzy Talarów, dwadzieścia śrebrnych groszy, dziesięć fennigów.

§.6.

Podymnego powinien gospodarz każdy summę taryfą wytkniętą, do właściwej Kasy Królewskiej wnosić.

§.7.

Meszne z dawniejszego gospodarstwa półśledniczego w ilości 16 garncy żyta i 16 garncy owsa, Duchowieństwu się należące, dawać mają w przyszłości wszyscy gospodarze, na co każdy z nich 1/41 część wynoszącą:
4/10 garnca, czyli 0,44 mac Berlińskich żyta
i
4/10 garnca, czyli 0,44 mac Berlińskich owsa
corocznie zsypywać i plebanowi oddawać powinien.

§.8.

Prawo polowania i rybołóstwa nie są przedmiotem niniejszego urządzenia.

§.9.

Obowiązek ponoszenia ciężarów komunalnych, jaki dotychczas pomiędzy Dziedzicem a gospodarzami istnął, nie zmienia się w niczem przez niniejszą regulacyą i nadanie własności, ze względem więc na to, nie ubliżając jednak postanowieniom, któreby przyszedłem prawodawstwem wydane bydź miały, stanowi się niniejszem:
a) iż gospodarze do budowlów mostów i dróg tudzież do utrzymywania ulicy wiejskiej, roboty pociągowe sami, roboty zaś ręczne z komornikami pańskiemi, podług proporcyi, jaka dotychczas była w zwyczaju, wspólnie odbywać powinni,
b) że przeciwnie Dziedzic drzewo na mosty udzielać i rzemieślników opłacać i na wszystkie budowy dróg potrzebny piasek na groblowanie oraz drzewa na obsadzenie dróg, jak daleko się takowe w zakresie granic pańskich znajdują, dostarczać winien,
c) że rowy do odpływu w zakresie pól każdy posiadacz gruntu na swoich gruntach w porządku ma utrzymywać. Ponieważ obowiązani są gospodarze na gruntach między ich ogrodami a polami folwarcznemi, mianowicie każdy na szerokość ogrodu swego rów wykopać i w przyszłości utrzymywać,
d) utrzymanie stróża nocnego, jako też sprawianie porządków do gaszenia ognia należy do Dziedzica dla folwarków jego, a do gospodarzy dla ich posad, e) stosunek w którym się gospodarze do budowlów kościelnych i szkolnych przykładać powinni, uważany będzie według przepisów prawa powszechnego,
f) używanie drzew i trawy na traktach i drogach służy wyłącznie każdemu posiadaczowi gruntów tak daleko, jak granice jego zachodzą.

Proporcya w ponoszeniu ciężarów komunalnych, równa jest między gospodarzami.

§.10.

Wygon przez grunta włościan do brzeziny pańskiej prowadzący, mocne jest Dominium używać na przepędzenie bydła i owiec swoich, gospodarze zaś obowiązani są wygon ten wspólnym kosztem rowami pobocznemi opatrzyć i w dobrym stanie utrzymywać.

§.11.

Do każdego z czterdziestu i jednego gospodarstw przekazał Dziedzic gospodarzom raz na zawsze stosownie do zaszłych umów potrzebne budynki mieszkalne i gospodarcze na nowych siedliskach, które za przyjętą przez gospodarzy pomocą, albo nowo wybudować, albo też według potrzeby do stanu dobrego doprowadzić kazał i gospodarzom na własność oddał.
Budynkami sposobem takowym gospodarzom przekazanemi uznali się ci za wynagrodzonych a na odwrót Dziedzic zrzeka się fur do budowli, które gospodarze odbyć byli obowiązani, przez co przedmiot co do wzajemnego obowiązku dopomożenia sobie w budowli na przeszłość za załatwione się uważa.

§.12.

Kościołowi i plebani w Pawłowicach w nagrodę za dotychczasową posiadłość i za prawo wolnego pastwiska, które plebani służyło, zostały drogą separacyi działy na mappie lit.A. oznaczone, obejmujące:
2 morgi 77 prętów kwadratowych placów budynkowych
3 morgi 170 prętów kwadratowych ogrodów
270 mórg 123 prętów kwadratowych roli
23 morgi 49 prętów kwadratowych łąk
3 morgi 6 prętów kwadratowych nieużytków
-------------------------------
303 morgi 65 prętów kwadratowych ogólnie

tudzież dla posady organisty przy tymże kościele, płoskę roli wynoszącą
3 morgi 103 pręty kwadratowe
-------------------------------
= 306 mórg i 168 prętów kwadratowych ogólnie

wyraźnie: trzysta sześć morgów, sto sześćdziesiąt ośm prętów kwadratowych miary pruskiej.

W tem położeniu, które mappa okazuje – na wyłączną własność przekazane, czemu się zastępcy jej za zupełnie wynagrodzonych i zaspokojonych uznając wszystkiej dawniejszej posiadłości do służącego jej prawa wolnego pastwiska niniejszem zrzekają.

§.13.

Odrabianie dotychczasowej pańszczyzny i odbywanie innych powinności włościan, ustało z dniem Świętego Wojciecha 1836 roku na wieczne czasy, a natomiast gospodarze rozpoczęli od owego czasu obowiązek opłacania czynszu, wskutek czego pierwszą jego ratę na Święty Marcin 1836 w ilości
= 4 Talary 8 śrebrnych groszy i 9 fennigów

a drugą ratę w takiejże kwocie 4 Talary 8 śrebrnych groszy i 9 fennigów na dniu Świętego Wojciecha 1837, oraz część ofiary w ilości
= 25 śrebrnych groszy na Święty Jan 1836 i
= 25 śrebrnych groszy na Nowy Rok 1837
wiliczą.

Nowe grunta użyte były przez posiedzicieli w jesieni 1834 po raz pierwszy i odkąd się każda strona co do pastwy na nowej posiadłości swojej ogranicza i takową w przyszłości kontentować się powinni.
Nadmienić jeszcze należy, iż ineteressenci pretensyi swoich za utraconą mierzwę przy przejściu separacyi wzajemnie się wyrzekli.

§.14.

Postanowieniami recessu obecnego załatwione zostały tak processa, które w trakcie regulacyi w Pawłowicach między Dziedzicem a gospodarzami powstały, jako też pretensye z nich wynikające w szczególności względem prawa wolnego drzewa opałowego i uważają się za zupełnie zagodzone.

§.15.

Tomasz Borowiak obowiązany jest szwagrowej swojej Maryannie z Borowiaków Skrzypczakowej aż do jej zgonu
- wolne mieszkanie i inne potrzeby na utrzymanie życia
z gospodarstwa udzielać i respective dozwalać.
Także obowiązany jest Borowiak Maryannie Skrzypczakowej gdy kiedy za mąż pójdzie dać jedną krowę na zapomożkę i posag.

§.16.

Marcin Machowiak obowiązany jest obłąkanego na umyśle Antoniego Dworczaka aż do zgonu jego z gospodarstwa swego potrzebami do życia opatrywać i respective go utrzymywać.

§.17.

Andrzej Patelka obowiązany jest ojcu swemu Marcinowi Patelce z gospodarstwa swego corocznie:
a) wolne mieszkanie i materyał na opał w miarę potrzeby,
b) dla jednej świni i jednej krowy wolne pastwisko i dla dla ostatniej także wolną paszę zimową,
c) roli uprawionej do użytku:
- cztery zagony na warzywo, każdy zagon cztery skiby wszerz a trzydzieści prętów wzdłuż rachując,
- dziewięćdziesiąt prętów na panatowki,
d) w zbożu na miarę Berlińską:
- cztery szefle żyta
- jeden szefel jęczmienia
- pół szefla owsa
- pół szefla tatarki
e) dwa garnce soli,
aż do śmierci jego jako wymiaru wydawać i respective dozwalać.

§.18.

Jan Adamczak gospodarz obowiązany jest Matce swojej Maryannie z Skrzypczaków Adamczakowej wdowie aż do jej zgonu następujące dożywocie, jako to:
a) wolne mieszkanie i drzewo na opał w miarę potrzeby,
b) gruntów uprawionych do użytku:
- trzy zagony pod len
- cztery zagony na warzywo
każdy zagon w cztery skiby szeroki a na 30 prętów długi.
c) dla jednej krowy stajnią, wolną paszę zimową i wolne pastwisko,
d) w zbożu na miarę Berlińską:
- cztery szefle żyta
- jeden szefel grochu
- dwa szefle jęczmienia
- jeden szefel tatarki
- pół szefla prosa
corocznie dawać i respective dozwalać.

§.19.

Stosownie do niniejszego recessu umazane bydź mają w księdze hipotecznej wsi Pawłowic:
1. 41 nowym właścicielom 111 morgów 34 pręty kwadratowe
2. na szkołę 9 morgów 33 pręty kwadratowe
3. na urząd sołecki 11 morgów 117 pręty kwadratowe
4. na ogród nocnego stróża 128 pręty kwadratowe
5. na drogi 29 morgów 116 pręty kwadratowe
---------------------------------------------------------------
ogólnie = 1162 morgów 63 pręty kwadratowe

Nowi właściciele 41 wnosząc o urządzenie nowych ksiąg hipotecznych dla nabytych prawem własności 41 gospodarstw, zezwalają zaraz na to:
żeby czynsz w §.4. do opłaty przyjęty, 8 Talarów 17 śrebrnych groszy 6 fennigów z każdego gospodarstwa w tychże księgach hipotecznych zaintabulowanym został, co jednak podług §.3. ustawy z dnia 9. Czerwca 1835 roku z tą wyraźną wzmianką nastąpić powinno, iż czynsze te są przynależytością wsi Pawłowic i że wiadomość o ile niemi Dziedzic rozporządzać jest mocen z księgi hipotecznej pomienionej włości powzięta bydź może.

Wreszcie obowiązani do czynszowania gospodarze mogą się na przypadek skupienia czynszów tych kapitałem w razie zachodzących trudności według §.39. regulaminu ablucyjnego z dnia 7. Czerwca 1821 roku przez rządową kapitału depozycyą od roszczeń rządu co do podatków publicznych z głównej dziedziny tudzież od roszczeń innych realnych tejże pretendentów zabezpieczyć.

Sporządzone w Pawłowicach dnia 7. Lutego 1839.
Komisarz Ekonomiczny
Gleasemer


Przedłożone do zatwierdzenia i zatwierdzone:
Pawłowice 7 Februar 1839
H. Noskowski
Andreas Patelka
Philip Madaliński
Stephan Chudziński
Franz Smigielski
Apolonia z domu Pietrowiak zamężna Poprawska
Kajetan Poprawski
Franciska Patelka I voto Dawid
Thomas Dawid za siebie i jako opiekun małoletnich Michaela i Franza Dawidów jak i Franza Ksawera Skorzewskiego
Agnes z domu Olejnik zamężna Dawid
Josehp Skrzypczak za siebie i jako opiekun Nicolaus Patelka
Friedrich Thul
Mathias Spieg
Vlasius Borowiak
Johann Raburski
Peter Galon
Franz Machowiak
Benedickt Popiela za siebie i jako opiekun Andreas Galon alias Hendlerz
Andrzy Tęgi
Franz Osięgłowski
Roch Toboła
Philip Fortuniak
Martin Machowiak
Anton Dawid
Martin Patelka
Franz Merta za siebie jako właściciel gospodarstwa
Martin Patelka siebie jako właściciel gospodarstwa
Peter Foltyn
Stanislaus Pożega
Simon Iwanek
Margaretha owdowiała zwana Borowiak ponownie zamężna Galon
Melchior Adamczak
Casimir Szablewski
Franz Merta
Benedikt Popiela
Martin Gołębiak
Matheus Musielak
Jacob Samolek
Franz Merta jako opiekun małoletniego Michaela Dawida
Johann Grabowski
Monica z domu Merta zamężna Pomykała
Matheus Pomykała
Anton Galon
Anastasia Machowiak z domu Skrzypczak
Stanislaus Szablewski
Marcin Sypkowski
Stephan Nowak
Marianna z domu Borowiak zamężna Skrzypczak
Johann Jankowski
Johann Adamczak
Thomas Bączyk
Martin Patelka
Marianna z domu Skrzypczak zamężna Adamczak

Glaesemer
J. Małecki

Przedstawiono do zatwierdzenia i zatwierdzono
Pawłowice dnia 8. Lutego 1839
Podpisano: Garszczyński
Podpisano: Glaesemer Małecki

Przedstawiono do zatwierdzenia i zatwierdzono
Pawłowice dnia 9. Lutego 1839
A. v. Brodawski
Glaesemer Małecki

WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.00 6,212,430 Unikalnych wizyt