Szaniawski Józef Kalasanty (1764-1843),
filozof, prawnik, cenzor
W roli cenzora był niezwykle rygorystyczny, kierował się bardziej własnym, konserwatywnym światopoglądem niż zaleceniami Grabowskiego czy nawet w. ks. Konstantego. Gorliwie bronił religii katolickiej i moralności chrześcijańskiej, dbał o kult cara i króla Aleksandra I. Walczył z wszelkimi przejawami niezależności umysłowej, wcielając w życie program wychowania społeczeństwa w duchu przywiązania do ołtarza i tronu. Będąc zwolennikiem cenzury prewencyjnej, doprowadził do zawieszenia i likwidacji wielu tytułów, ingerował w teksty książek i broszur, odezw i sztuk teatralnych. Działalność cenzorską Szaniawskiego surowo oceniali współcześni; Niemcewicz nazwał go "infamisem w rudej peruce" i poświęcił mu nieukończoną powieść satyryczną "Władysław Bojomir" (1827, rękopis), a Franciszek Dzierżykraj-Morawski napisał złośliwą fraszkę "Na S... cenzora".
Źródło:
Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 192 (T.47/1), PAN, Kraków 2010,
(Biogram J.K. Szaniawskiego autorstwa Martyny Deszczyńskiej)
_________________________
Dla www.krzemieniewo.net
jako przypis do fraszki „Na S...”
wybrał: Leonard Dwornik
|