Grudnia 14 2024 21:56:51
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Majątek w Drobninie - opis autorstwa Bronisława Świderskiego

Pierwsza wzmianka w archiwach o Drobninie datuje się z roku 1291. w tym roku Przemysław II ratyfikuje sprzedaż wsi (villa) Drobnin comesowi Bogumiłowi i ustanawia dla Drobnina prawo niemieckie. W roku 1398 Bawor Wyskota posiada Drobnin, Garzyn, Łękę i część Krzemieniewa.
W XV stuleciu Kostkowie dzierżą Drobnin i wsie okoliczne, a w XVI wieku Borek Gostyńscy posiadają Drobnin, Garzyn, Krzemieniewo, Górzno, Świerczynę, Czerwony Kościół (dziś Czerwoną Wieś), Kossowo, Porzegowo, Brzezie, Grabonóg, Podzrzecze, Czachorowo, Oporowo, Czarkowo i dalsze wsie. Mikołaj Borek Gostyński sprzedaje Drobnin i kilka innych wsi Marcinowi Lubiatowskiemu.
W XVIII stuleciu Drobnin należy do Węgorzewskich. W 1797 roku podczas działów rodzinnych, generał Węgorzewski „rezygnuje” na rzecz brata Szambelana z Drobnina, z Garzyna, ze Zbytków i Górzna, oceniając wartość tych wsi na 130000 złotych polskich (22000 talarów); rzeczywista wartość była prawdopodobnie znacznie większa. Węgorzewscy ustalają znaczną dotację dla nauczyciela każdorazowego szkoły w Drobninie. Od Węgorzewskich kupili Drobnin Szczerscy, a po nich odziedziczyli go Miłkowscy. W roku 1837 cena kupna Drobnina wynosiła 29450 talarów.
Regulacja stosunków włościańskich nastąpiła w roku 1844 w ten sposób, że gospodarze, zobowiązani dotąd do świadczeń w formie pracy ręcznej i sprzężajnej, zostali z tego obowiązku zwolnieni i otrzymali na własność 1073 morgi roli i łąk w zamian za rentę wieczystą 325 talarów i 22 srebrnych groszy. Majątkowi pozostał obszar 1730 morgów. W 1851 roku cena sprzedażna wynosiła 55000 talarów, z czego inwentarz ruchomy, żywy i martwy, liczono na 6000 talarów. Nowy właściciel, Walery Rychłowski, zaprowadził znaczne ulepszenia gospodarcze, postawił kilka nowych i dobrych budynków, a gospodarstwo rolne podniósł zwłaszcza przez wprowadzenie siewu koniczyny. Po kilkudziesięciu latach reformy te okazały się niewystarczające.
W roku 1890 warunki komunikacyjne poprawiły się przez powstanie państwowej kolei Leszno – Jarocin z dworcem w Garzynie, odległym o 2 kilometry, ale cały system gospodarczy nie był zastosowany do wykorzystania tego faktu. Dopiero ś.p. Stanisław Ponikiewski z Brylewa, objąwszy Drobnin, w roku 1902 po swym teściu, od razu zorganizował gospodarstwo na gruncie wyników najnowszej ówczesnej nauki; osuszył systematycznie rolę przez dreny, pozakładał bruki, postawił mieszkania dla robotników i inne budynki gospodarcze, skasował ugory i zaprowadził intensywną uprawę okopowych, zwłaszcza buraków cukrowych. Odtąd obsiewano całą przestrzeń rolną i stosowano coraz znaczniejsze dawki sztucznych nawozów. Aż do wybuchu wojny był to najwięcej wskazany typ gospodarstwa rolnego o znacznej produkcji i dochodowości. Przyjeżdżały wycieczki z innych zaborów, które chwaliły zwłaszcza szybkość z jaką ta nowoczesna organizacja została przeprowadzona.
Kiedy pan Stefan Ponikiewski w roku 1910 objął Drobnin, pracował w myśl systemu zaprowadzonego przez ojca i prowadził dalej inwestycje. Od roku 1910 do wojny powstały dalsze nowe budynki, bruki i kolejka polna. Wtenczas został przebudowany dwór i zapoczątkowano powiększenie i zmianę parku na sposób angielski. Pracę tę przerwała na szereg lat wojna.
W chwili powstania Polski również Drobnin przeszedł ciężki kryzys ekonomiczny. Już w grudniu 1918 roku została przerwana komunikacja z cukrownią we Wschowie, co spowodowało, że buraki cukrowe, które są podstawowym ziemiopłodem Drobnina, w tym oraz i następnym roku zniszczały na polu. Dla opłacenia robotników wysprzedano cenne maszyny, jak na przykład lokomotywę dla kolejki polnej, piłę motorową, automobil i inne. Konsorcjum powiatowe sprzedało 2 pługi parowe, które były wspólną własnością kilku sąsiednich majątków ziemskich łącznie z Drobninem. Z powodu braku ludzi, koni, maszyn i węgli, uprawa roli cofnęła się, a sztucznych nawozów nie było za co kupić. W tej przełomowej chwili zabrakło także na miejscu właściciela – kierownika, który jak wielu innych, od 1918 do 1922 roku poświęcił się służbie publicznej.
Tymczasem nie tylko trzeba było wtenczas ratować zagrożony warsztat, ale przemyśleć konsekwencje zmiany stosunków, spowodowanych wojną, oderwaniem Poznańskiego od Niemiec, a przyłączeniem go do Polski. Sytuacja gospodarcza zmieniła się zasadniczo. Wielkopolska została odcięta od źródeł, które dostarczały dotąd ziarn siewnych, nasion, ziemniaków, szlachetnych koni, bydła, owiec i trzody, a które Wielkopolska produkowała tylko w małym stopniu. Reszta Polski była zniszczona przez wojnę.
Trzeba było więc nie tylko gospodarstwo doprowadzić do porządku, ale i stworzyć nowe gałęzie rolnicze, których kraj nasz nie posiadał przed wojną. W latach 1923 – 1925 powoli ulepszają się uprawy, chwasty znikają, nawozy użyźniają rolę. Równocześnie powstają początki gospodarstwa nasiennego. Obecnie Drobnin reprodukuje elity buraków i ziemniaków i oryginalne zboża uznanych krajowych hodowli. Mechaniczna czyszczalnia pozwala na uzyskanie pierwszorzędnego materiału siewnego.
Pozatem zapoczątkowana jest obecnie hodowla bydła i trzody chlewnej. Mimo to, nadal pozostały główną częścią produkcji pole, nasiona, zboża, a zwłaszcza buraki cukrowe. Intensywność upraw polowych nadal się zwiększa i wymaga coraz poważniejszego nakładu kapitału. Obecnie na 1 ha wydatek na sztuczne nawozy wynosi 200 zł i tyle także gotówkowe wydatki na robotnika.
W równej mierze podnoszą się rozchody na kupno maszyn rolniczych i zmechanizowanie warsztatu. W tej chwili Drobnin posiada już 4 motory dla użytku rolniczego. Zwiększające się sprzęty wymagają dalszych nakładów w budynkach, stodołach i magazynach, w inwentarzu pociągowym, w maszynach, a także w sile roboczej i administracyjnej.
Postęp podobnych akcji dalszego zintensyfikowania gospodarstwa rolnego w Polsce, jest uzależniony od pomyślnego rozwoju finansowego kraju i od odpowiedniej dla rolnictwa korzystnej polityki Rządu.


--------------------------------------------------------------------
Tekst pochodzi z opracowania: Bronisław Świderski, "Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej", Leszno 1928, strony 276-280.

WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.01 7,007,874 Unikalnych wizyt