Wizytacja parafii Oporowo wykonana przez Kaspra Hapa archidiakona śremskiego w 1610 r. (dotyczy starego kościoła).
Źródło: Rp. AA Poznań, AV 04, k. 209v-210v – oryginał.

29 kwietnia.
Oporowo.

Wieś Oporowo ma kościół drewniany, nie całkiem stary, pod wezwaniem św. Klemensa, konsekrowany jak wynika z rocznicy konsekracji, którą obchodzi się w pierwszą niedzielę po święcie św. Marcina. Cyborium na środku ołtarza, pomalowane, w niektórych miejscach pozłacane, w którym puszka srebrna jeszcze nie poświęcona, gdzieniegdzie pozłacana. Chrzcielnica nowo postawiona, rzeźbiona, pięknie pomalowana, bez ogrodzenia, w której misa pobielona z czystą wodą. Oleje święte przechowuje się z lewej strony ołtarza, na miejscu starego cyborium, w cynowym naczyniu, a przywozi się je co roku z Ponieca. Obie księgi metrykalne prowadzone we właściwej formie, stosowanej od roku 1603 i dotąd przestrzeganej.

Zakrystia murowana, kryta. Przechowuje się w niej sprzęt kościelny w następującym porządku:

Naprzód kielich złocisty z herbem [...] pana Stanisława Śmigielskiego. Nadto kielich złocisty mniejszy z orzechem. Nadto kielich biały. Kielich biały zepsuty, teraz używany do ablucji komunikujących. Nadto monstrancja wielka, nowa, biała. Nadto monstrancja z krzyżem. Turybularz srebrny. Pacyfikał mały. Dwa pacyfikały stojące, drewniane. Nadto teraz nowo sprawiony kielich złocisty.

Ornaty. Złotogłowowy z krzyżem tabinkowym. Adamaszkowy biały z krzyżem złotogłowowym. Adamaszkowy czerwony. Kitajczany wywracany, na jednę stronę biały, na drugą czerwony. Czarny aksamitny. Czarny kanafacerny [?]. Półatłasowy lazurowy. Zielony adamaszkowy stary. Szary adamaszkowy stary. Pocedelowy stary. Kapa kitajczana zielona, z żółtymi listwami. Czarna muchajerowa. Dalmatyczek na chłopięta dwie pary [?]. Antependium skórzane nowe, półatłasowe pstre. Derdundejowe stare, czarne, małe siatczane, czarne muchajerowe małe. Alb wszytkich 11, korporałów wszytkich 12, puryfikatoria 15. Wella rozmaicie wyszywane na kielichy sześcioro. Burs rozmaitych 5, kustodiej 6, obrusów wszytkich 12, ręczników 8. Lichtarzy para mosiężnych, dzwonków małych dwa.

Uposażenie kościoła stanowią po pierwsze role nieustalonej wielkości, z których: I część leży ku wsi Oporówko, około 7 stajań; II część leży we wsi Oporówko przy granicy i drodze¹, która wiedzie do wsi Lubonia; III część przy granicy Luboni; IV część przy granicy Mierzejewa², V część idąc z Oporówka ku wsi Pawłowice; VI część w Oporówku ku borowi ponieckiemu. Łąki nie ma. Ma ogród [jeden] przy sadzie pańskim, a drugi przy domu plebańskim. Nadto dom dla plebana z placem, stajniami i stodołami. Również dom dla nauczyciela. Wszystkie te domy są w dobrym stanie³.

Dziesięciny nadto, najpierw na folwarku wsi Krzemieniewo niegdy [własności] Stanisława Krzywińskiego, do tego na folwarkach dwóch: pana Baltazara Koszutskiego i pani Katarzyny Śmigielskiej. Jest dziesięcina snopowa. Meszne we wsi Oporowo od 7 kmieci, którzy płacą po 1 zł 12 gr, poza tym łanowe⁴ po 6 groszy. Nadto we wsi Krzemieniewo [meszne] od 18 kmieci i 2 sołtysów, którzy poza tym płacą jak wyżej, jak inni. Taką zawarł z nimi obecny pleban dożywotnią ugodę.

Jest tam ubogi szpital, ale nie mają fundacji, jeno z łaski obecnej pani Śmigielskiej żyją.

Koniec.

---------------------------------------------

Przypisy:
¹ W or. villam (wsi); zakładam, że piszący miał na myśli viam (drodze).
² or. Mierzewa.
³ dosł. całe.
⁴ or. fertones.

________________________________________________________________

Z transkrypcji Bolesława Skrzypczaka ("Charakterystyka parafii Oporowo w świetle wizytacji biskupich w XVII i XVIII wieku", UAM Poznań 2014) przetłumaczył Bartosz Małecki.