|
4. Podatki realne ku rządowi.
§.4.
Podatki realne na rzecz rządu składaią się:
A. z podymnego, którego opłatę każdy właściciel nowy z gospodarstwa swego w ilości coroczney taryfą obiętey na siebie bierze, i
B. z ofiary, którą dotąd samo dominium, mianowicie:
z Bojanic 51 tal. 7 sgr.
z folwarku Brzostownicy 21 tal. 25 sgr.
-----------------------------------------------------------
ogólnie w Summie 73 tal. 3 sgr.
płaciło.
Na przyszłość zaś przeymuią z tego do opłaty właściciele nowi kwotę w proporcyi przypadłego im gruntu na nich rozdzieloną, a z każdego z osobna gospodarstwa 1 tal. 2 sgr.; z wszystkich 14 gospodarstw zatem 14 talarów 28 sgr. wynoszącą.
Pozostającą zaś resztę 58 talarów 5 sgr. 1 f. uiszczać będzie dominium.
5. Daniny realne ku plebanii.
§.5.
Daniny realne ku plebanii katolickiey w Świerczynie składaią się z mesznego, które 1/8 szefla żyta i 1/8 szefla owsa miary Wschowskiey, szefel 36 mac berlińskich rachując od każdego, a 3 3 szefle 15 mac żyta i3 3 szefle 15 mac owsa miary berlińskiej od wszystkich 14 gospodarzy wynosi. Daninę tę powinni gospodarze w przyszłości tak jak dotychczas na Ś. Marcin każdego roku oddawać, a zsypywać ma na nią każdy z osobna 4½ masy berlińskiey miary każdego z obojga zbóż gatunku. Dominium powinno będzie w przyszłości jak dotąd corocznie 4 szefle Wschowskiey, czyli 9 szefli berlińskiey miary żyta i tyleż owsa, oraz 1 talar, 10 srebrnych groszy gotowizną plebanii powiedzianey oddawać.
B. Postanowienia podziału wspólności się tyczące.
1. Dotacya szkoły. Szkółka drzew owocowych.
§.6.
Jak już na wstępie wspomniono, należały Bojanice dotąd do związku szkolnego w Świerczynie. Podług rozporządzenia Królewskiej regencyi ma atoli w przyszłości osobna szkoła dla Bojanic i dla ograniczney, teraz do tegoż dziedzica należącey wsi Kleszczewa bydź założona. Posada ta szkolna wyposażona jest, jak prawo wymaga, dostawszy w gruntach:
roli7 M. 138 prętów kwadratowych
łąki 1 M. 117 prętów kwadratowych
------------------------------------------------------
ogólnie: 9 M. 75 prętów kwadratowych
w jednej sztuce, przy samey wsi leżącey, na mappie Siewerta Nr 16 naznaczoney.
Posiadłość tę udzieliło dominium, mianowicie
a) samo za siebie 4 M. 127 prętów kwadratowych
b) na rachunek 4 gospodarzy zaciężnych w Kleszczewie 1 M. 9 prętów kwadratowych
c) na rachunek 14 gospodarzy zaciężnych w Bojanicach 3 M. 119 prętów kwadratowych
--------------------------------------------------
Ogół jak wyżey: 9 M. 75 prętów kwadratowych
Z spłaziny tey, która własnością szkoły się staie, przeznaczone iest 30 prętów na podwórze i pod zabudowanie, także obowiązany jest każdorazowy nauczyciel 45 prętów na hodowanie drzew owocowych z niey udzielić i respective tylko na ten cel używać.
2. Uposażenie urzędu sołeckiego.
§.7.
Grunt dla urzędu sołeckiego w ilości 6 Morgów 139 prętów kwadratowych roli wydzielony, na mappie Siewerta Nr 17. nNoszący przeznaczony jest na renumeracyą każdorazowego sołtysa wieyskiego i udzielony został przez dziedzica na rachunek gospodarzy zaciężnych.
3. Szkółka drzew drogowych.
§.8.
Wedle dochowywania się potrzebnych drzewek na obsadzanie dróg publicznych, wydzielona jest spłazina roli wynosząca 38 prętów kwadratowych, na mappie Siewerta Nr 20. oznaczona.
Grunt ten, który własnością gminy się staie, udzielony został przez Dominium na rachunek gospodarzy.
4. Polowanie i rybołóstwo.
§.9.
Prawa polowania i rybołóstwa nie są podmiotem urządzenia tego.
5. Grunta kommunalne.
§.10.
Na wspólne używanie wszystkich 14. Gospodarzy, przeznaczone i wydzielone zostały:
a) kopalnia gliny, obeymuiąca 178 prętów kwadratowych niedaleko wsi, przy drodze Belęcińskiey leżąca, na mappie Siewerta Nr 18. naznaczona;
b) kopalnia piasku, obiętości 3 Mórg 88 prętów kwadratowych niedaleko wsi, po prawey stronie drogi do Belęcina prowadzącey w dziale Nr 10. położona, a na mappie Siewerta Nr 19. naznaczona.
c) miejsce pojenia bydła, wynoszące 1 Morgę 4 pręty kwadratowe, na dziale Nr 11. znayduiące się, z Nr 12. vraniczące, na mappie Siewerta Nr 21. oznaczone.
Grunta te ad. a. b. i c. opisane, staią się własnością gminy, a udzielone są przez dziedzica na rachunek włościan zaciężnych.
6. Drogi kommunikacyine, gościńce, utrzymywanie tychże, tudzież inne ciężary kommunalne.
§.11.
Z dróg zostały nowo założone i respective dawne wyprostowane:
a) gościniec do Gostynia prowadzący, 3 pręty szeroki,
b) droga do Belęcina, 3 pręty szeroka, aż do drogi, która od tamtey do folwarku Brzostownicy prowadzi, odkąd w dawnem swem położeniu i szerokości pozostała,
c) droga od teyże w poprzek planów nowych prowadząca, aż do boru pańskiego dwa pręty szeroka,
d) droga od drogi Belęcińskiey, przy dziale 4b aż do działu 14a prowadząca, jeden pręt szeroka,
e) droga za wsią przy działkach od Numeru 2 do 6. szerokości jednego pręta,
f) droga od drogi Belęcińskiey, podłuż planów takowych prowadząca, szerokości 1 pręta,
g) droga między działami Nr 16a 17. do Nr 4a, jeden pręt szeroka,
h) droga przez Kopalnią piasku Nr 19. i działy 10 i 6a od dziedzińca pańskiego aż do drogi Belęcińskiey prowadząca, zatrzymuje się w szerokości 1. pręta,
i) droga jeden pręt szeroka, która od działu Nr 8 do Nr 8a przez posiadłość dominialną prowadząc, role i łąki włościańskie połącza.
Utrzymywanie tychże gościńców i dróg, jako też tych, które się nieodmiennie zatrzymuią, dziać się ma przez wszystkich 14. właścicieli nowych wspólnie w taki sposób, iż ci roboty pociągowe wyłącznie odbywać będą. Przeciwnie dawać będzie dziedzic jak dotychczas do dróg tych i respective na budowanie nowych mostów, jako też na utrzymywanie tychże potrzebne drzewo, posyłać także do tego swego kowala, karczmarza, owczarza i komorników swoich po jednej osobie z rodziny do robót ręcznych przez cały czas naprawiania dróg.
Równymże sposobem jak utrzymywanie dróg powinni 14 właściciele nowi za pomocą wspomnianych dopiero ludzi pańskich połowę rowu Obry nad granicą Wieszkowa położonego z teyże strony się znayduiącą w dobrym stanie utrzymywać.
Tak dominium jako też gmina maią własne porządki do gaszenia ognia i własnego stróża nocnego sami utrzymywać.
7. Obkopcowanie planów.
§.12.
Granice wszystkich planów gruntowych są okopcowane podług przepisów prawa; rejestr we względzie tym sporządzony, dołączony zostanie do czynności realizacyiney.
C. Termin realizacyiny.
§.13.
Wykonanie interessu niniejszego nastąpiło:
a) co do regulacyi, na dniu Świętego Woyciecha, czyli 23go Kwietnia 1839 roku, tak dalece, iż pańszczyzna i prestacye włościan zaciężnych, wyiąwszy zastrzeżone w §.19. robocizny posiłkowe, jako też wzaiemne dziedzica ku nim obowiązki, z dniem tym ustały.
Własność gospodarstw osiągną jednak gospodarze, stosownie do wyraźney umowy, dopiero od potwierdzenia ninieyszego recessu przez Królewską Kommissyą Jeneralną.
Na Ś. Marcin 1839 nastąpiła zatem pierwsza zapłata renty, jak w §.20. bliżey podano.
b) co do zniesienia wspólności, w porze uprawy siewów oziminnych 1839 roku w ten sposób, iż w porze tey użytkowanie gruntów pod zamianę oddanych ustało, a każdy uczestnik wynagrodzenie siebie w gruntach uzyskane w posiadanie i użytkowanie swe objął.
D. Przedmioty przemijaiące.
a) Wyporządzenie budynków włościańskich.
§.14.
Pozostaiący się we wsi pięciu gospodarze dostaną raz na zawsze od dziedzica bezpłatnie potrzebne drzewo na wyporządzenie swych budynków. Zwózka drzewa tego, jego przysposobienie i użycie, tudzież wszystkie inne naprawy, należą do każdego właściwego gospodarza, własnym jego kosztem.
b) Odbudowanie 9ciu gospodarzy.
§.15.
Dziewięciu gospodarzy, którzy odbudowani bydź maią przetranslokowanie dziedzic własnym kosztem swoim, a o ile zamiast starych nowe budynki pobudowane bydź muszą, wybuduje takowe takiey samey jak stare obiętości, dotychczasowe izby dla komorników pańskich odpadaią atoli w nowych budynkach.
Każdy z dziewięciu tych gospodarzy pozostawi dziedzicowi we wsi z starą chałupą swoią także znajduiące się na niey pokrycie, każdy z nich zaprzestaie bowiem co do budynków swoich mieszkalnych i gospodarczych na pokryciu z starey swey stodoły i stajni, a brakujący na dachy materyał, nabyć winien własnym kosztem. Za to zaś bonifikuie go dziedzic pięćmi talarami w gotowych pieniądzach, o czem poniższy §.20. ad litt. g. bliżey opiewa.
Budynki mieszkalne i gospodarcze:
1. Walentego Mikołayczyka
2. Woyciecha Andrzejewskiego
3. Wawrzyna Domagały
maią bydź do żniw 1839;
4. Wawrzyna Kociuckiego
5. Andrzeja Skorupki
6. Marcina Koniecznego
do żniw 1840;
7. Andrzeja Rutkowskiego
8. Walentego Glomy
9. Michała Maychrzaka
do żniw 1841 roku
translokowane i respective pobudowane.
Wolno jest wszakże dziedzicowi w jednym roku więcey translokować, niżeli tutay postanowiono. Aż do zupełnego ukończenia budynków nowych i obięcia ich przez gospodarzy, mocni są dziewięciu gospodarze, stare budynki dotąd posiadane wraz z ogrodami we wsi używać; wówczas zaś ustąpią takowe dziedzicowi na zawsze.
Drzewa owocowe, o ile do przesadzenia są zdatne, mocen jest każdy z tychże właścicieli nowych z dawnego ogrodu swego z sobą zabrać; za każde zaś drzewo do przesadzenia niezdatne, udzieli dziedzic jeden szczep dobry.
c) Zastrzeżenie izb pańskich komorniczych.
§.16.
W budynkach mieszkalnych pozostaiących się we wsi 5ciu gospodarzy znayduią się izby dla komorników pańskich. Te mocen jest dziedzic jeszcze do Bożego Narodzenia 1841 roku używać; wtedy zaś przeydą takowe bez bonifikacyi na własność dotyczących się gospodarzy.
d) Pomoc do budowlów z strony gospodarzy.
§.17.
Fur do budowlów pańskich wskutek regulacyi potrzebnych nie odbędą gospodarze. Co się zaś tyczy pomocy roboczy do odbudowania wspomnianych wyżey 9ciu gospodarstw, toczy się pomiędzy niemi a dziedzicem process. Stanowcze rozsądzenie sporu tego, służyć ma w przyszłości za prawidło, podług którego stosunek ten obojgu stron rozpoznany będzie.
e) Wyrównanie chwilowych niedoborów.
§.18.
Każdy z czterech gospodarzy, jako to:
1. Wawrzyn Kociucki
2. Andrzey Rutkowski
3. Walenty Gloma i
4. Michał Maychrzak
dostanie od dziedzica jak poniżey w §.20. ad litt. g. szczególniey powiedziani2 talary 15 sgr. bonifikacyi za gorsze wymierzwienie działu swego, który dotąd był własnością dominialną.
f) Zastrzeżenie robocizn posiłkowych.
§.19.
Każdy z 14 właścicieli nowych obowiązany jest od Ś. Woyciecha 1839 do tegoż czasu 1840 po dwa dni ręczney robocizny na tydzień, podług dotychczasowego zwyczaju ku pomocy dziedzica odbyć i prócz tego jeszcze dotychczasowe dni do prania i strzyżenia owiec w tymże czasu przeciągu odrobić.
g) Wypłata renty i respective bonifikacji za rok od Ś. Woyciecha 1839/40.
§.20.
Ze względem na zastrzeżoną jeszcze w §.19. przez powiedziany tamże przeciąg robociznę posiłkową zostało nayprzód wynagrodzenie dziedzica za rok od Ś. Woyciecha 1839/40 od każdego z 14 właścicieli nowych tylko na 6 talarów 15 srebrnych groszy ustanowione, a gdy od tego przejęta już podług §.4. ofiara w ilości 1 tal. 2 sgr. odchodzi, przeto bezpośrednio dominialna renta składa się za tenże rok tylko z 5 tal. 13 sgr. Wskutek tego, i z powodu bonifikacyów podług §.15 i 18. Udzielić się maiących, uiszczone bydź powinni w przeciągu czasu w mowie będącego następuiące zapłaty:
aa. każdy z następuiących 5. Gospodarzy:
1. Nepomucen Józefiak
2. Tomasz Łakomski
3. Antoni Mielcarek
4. Melchior Gloma
5. Marcin Mielcarek
wyliczy dziedzicowi 5 talarów 13 sgroszy renty, to jest w połowie na Ś. Marcin 1839, a w połowie na Ś. Woyciech 1840 roku.
bb. u każdego z odbudować maiących się 9ciu gospodarzy 5 talarów. Z gospodarzy tych powinien przeto będzie najprzód każdy z następuiących 5ciu jako to:
1. Walenty Mikołajczyk
2. Woyciech Andrzejewski
3. Wawrzyn Domagała
4. Andrzey Skorupka
5. Marcin Konieczny
tylko 13 srebrnych groszy renty w dwóch terminach, jak wyżey ad aa. powiedziano, dziedzicowi wyliczyć.
cc. każdy z innych 4. odbudować maiących się gospodarzy, jako to:
1. Wawrzyn Kociucki
2. Andrzey Rutkowski
3. Walenty Gloma i
4. Michał Maychrzak
powinien by podobnież 13 sgr. renty zapłacić. Lecz gdy podług §.18. należy się każdemu 2 tal. 15 sgr. bonifikacyi, przeto za rok w mowie będący, nie będą mieli żadney renty do zapłaty, owszem winien dziedzic jeszcze 2 tal. 2 sgr. każdemu z 4. gospodarzy na Ś. Marcin 1839 wyliczyć. Ustanowiona podług §.3. zapłata zupełney renty w summie 13 talarów 28 sgroszy zaczyna się zatem dopiero od Ś. Woyciecha 1840 w ten sposób, iż pierwsza półroczna rata w ilości 6 tal. 29 sgr. na Ś. Marcin 1840 przez wszystkich 14 gospodarzy porówno wyliczona bydź powinna.
h. Zastrzeżenie pastwisk w lesie i na błotach.
§.21.
Z końcem roku 1838 zniesione już zostało nawzaiem dotychczasowe wspólne pasanie po rolach, łąkach i w lesie. Na rok 1839 zastrzeżone dozwolone jeszcze jest 14 właścicielom nowym paszenie po następnie wymienionych gruntach pańskich, jako to:
aa. na błotach od południowey strony gościńca do Osieczna prowadzącego,
bb. na tak zwanym pastwisku Kleszczewskim na północney stronie tegoż gościńca,
cc. w boru sosnowym na południowey stronie gościńca do Gostynia prowadzącego.
Od roku 1840 włącznie począwszy, użytkowane będą wszystkie grunta, z wolnością od wszelkich służebności obcych.
i. Zastrzeżenie i wyrudowanie gruntów leśnych.
§.22.
1. Dotychczasowe dominialne spłaziny leśne, które wraz z sztukami łąk gospodarzom przy separacyi przypadły, zostaną przez dziedzica wyrudowane i zrównane. Drzewo obrócić może dziedzic na swóy użytek, powinien je atoli naypóźniey do 24go Października 1841 roku uprzątnąć.
2. Spłaziny leśne, dawniej do dziedzica należące, w działach ornych rub. Nr 2.6.7.8.9.13 i 19. gospodarzom przypadłe, wyrudowane i zrównane będą przez czternastu właścicieli nowych wspólnie, naypóźniey do 24. Października 1840 roku. Za to dostaną właściciele nowi pienki, wierzchołki i gałęzie z wyrudowanego drzewa, użyią atoli gałęzie na ogrodzenie znowa ogrodów, nie roszcząc zadnych dalszych o to pretensyi.
Drzewo wyrudowane użyje dziedzic na własny swój pożytek.
3. Grusze stare na polu pozostawia i przekazuie dziedzic wszędzie temu gospodarzowi, na którego dziale stoią.
k. Dożywocie.
§.23.
aa. Antoni Mielcarek obowiązany jest, poprzednicy swey na posadzie, Katarzynie Masztalerce z Kociuckich, aż do jey zgonu, wolne utrzymanie z gospodarstwa swego udzielać, lub zamiast tego na żądanie następuiący wymiar corocznie dawać:
1. wolne mieszkanie i opał,
2. pięć talarów gotowemi pieniędzmi,
3. sześć szefli żyta miary berlińskiey,
4. jeden szefel jęczmienia miary berlińskiey,
5. pół szefla grochu miary berlińskiey,
6. pół szefla taterki miary berlińskiey,
7. trzy miechy kartofli, zwyczayney w miejscu miary.
bb. Katarzyna z Owczarzaków Mielcarkowa wdowa, matka małoletniego Marcina Mielcarka, prowadzić będzie porządnie na własny rachunek gospodarstwo tegoż syna swego, aż do pełnoletności jego. Po oddaniu mu takowego dostanie zamiast wymiaru, dożywotnie z gospodarstwa tego utrzymanie.
C. Umazania i dopisania w Księgach hypotecznych.
§.24.
Stosownie do ninieyszego recessu umazane bydź maią w Księdze hypoteczney wsi Bojanice następujące grunta:
1. przestrzeń 14 włościanom nowym nadana = 527 M. 125 prętów kwadratowych
2. na dotacyą szkoły = 9 M. 75 prętów kwadratowych
3. na uposażenie urzędu sołeckiego = 6 M. 139 prętów kwadratowych
4. na glinicę = 178 prętów kwadratowych
5. na szkółkę drzew drogowych = 38 prętów kwadratowych
6. na kopalnią piasku = 3 M. 88 prętów kwadratowych
7. mieysce pojenia bydła = 1 M. 4 pręty kwadratowe
----------------------------------------------------------------------
ogólnie = 549 M. 107 prętów kwadratowych
Właściciele nowi wnosząc o założenie Ksiąg hypotecznych dla nabytych prawem własności 14 gospodarstw, zezwalaią zarazem, ażeby w księgach tych renty czyli czynsze §.3. przyięte, 13 talarów 28 sgr. z gospodarstwa wynoszące zaintabulowane zostały i co jednak podług §.3. ustawy z dnia 29. Czerwca 1835 r. z tą wyraźną nastąpić ma wzmianką, iż renty te są przynależytością wsi Bojanic, i że wiadomem o ile niemi dziedzic rozporządzać jest mocen, z Księgi hypotecznej wsi rzeczonej powzięte bydź może. Zresztą na przypadek skupienia rent tych kapitałem, mogą się obowiązani gospodarze wrazie zajścia jakich trudności podług §.39. regulaminu abluicyinego z dnia 7. Czerwca 1821 przez sądową depozycją kapitału od roszczeń rządu, co do podatków publicznych z dziedziny główney, tudzież od roszczeń innych realnych teyże pretendentów zabezpieczyć.
Tak się stało w Kleszczewie dnia 24. Kwietnia 1840.
Napoleon Zakrzewski
Nepomucen Józefiak
Thomas Łakomski
Anton Mielcarek
Melchior Gloma
Valentin Mikolayczak
Woyciech Andrzejewski
Wawrzyn Domagała
Wawrzyn Kociucki
Andrzey Skorupka
Marcin Konieczny
Andrzey Rutkowski
Valentin Gloma
Michał Maychrzak
Jan Domagalski
|
