|
|
NASZA GAZETA nr 4(440) z 2000 r. (czasopismo polonijne wydawane w Wilnie).
Gintautas EREMINAS
Non sibi, sed Patrie
Są to odpowiednie słowa dla uczczenia Franciszka Kaisera, podoficera Wojska Polskiego, który razem z tysiącami innych żołnierzy i oficerów uczestniczył w latach 1919-1920 w wojnie z bolszewikami. Był on jednym z wielu obywateli krajów bałtyckich, który w epoce więzienia narodów przeżył piekielne męki na ziemi i pozostał jednak człowiekiem.
Zgodnie z archiwalnymi dokumentami, przyszły żołnierz Franciszek Kaiser urodził się 17 grudnia 1902 roku we wsi Pawłowice powiatu Leszno w Poznańskiem w rodzinie Józefa i Małgorzaty Kaiserów. Miał trzech braci - Jana i Stanisława, którzy pracowali w służbie kolejowej w Poznaniu, oraz Józefa, maszynistę parowozu.
Na początku 1919 roku wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, został przydzielony do 9 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim w 1919 roku.
W roku 1920 po krótkim przeszkoleniu w 9 Pułku Strzelców Wielkopolskich został skierowany jako podoficer na front bolszewicki. Uczestniczył w walkach w czasie najazdu bolszewickiego. W końcu 1920 r. po przebytej chorobie i krótkim wypoczynku wstąpił do organizującej się armii generała Żeligowskiego na Wileńszczyźnie (Litwa Środkowa).
Historia Wilna i Ziemi Wileńskiej w okresie lat 1920-1940 dotychczas jest dla historyków problemem aktualnym i dyskusyjnym. Bardzo pożądaną byłaby odpowiednia dyskusja nad oceną tych wydarzeń z udziałem bezstronnych naukowców z obu spierających się stron.
Po zawarciu pokoju F. Kaisera pozostawiono w wojsku jako zawodowego z przydziałem do 76 pułku piechoty (lidzkiego), gdzie po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia pracował dłuższy czas jako instruktor. W latach 1924-1929 był szefem szkoły podoficerskiej, a następnie do końca służby pełnił funkcje szefa kancelarii kwatermistrzostwa 76 pułku piechoty.
W okresie od 25 września 1933 r. do 25 marca 1934 r. odbył kurs ruchowo-handlowy przy DOKP Wilno.
26 marca 1934 r. został przeniesiony z wojska do służby kolejowej.
Według aktu oskarżenia sporządzonego przez sowiecką bezpiekę 5 marca 1941 roku, Franciszek Kaiser "od 1933 roku po demobilizacji z Wojska Polskiego jako aktywny działacz polski został kierownikiem wydziału personalnego i referentem ochrony kolei wąskotorowej w Nowych Święcianach. Swą działalność uzgadniał z polską żandarmerią. W dniach świąt rewolucyjnych (1 maja), wykonując zadania żandarmerii, dowodził oddziałami ochrony kolei. Zwalczał ruch rewolucyjny. Zatrzymane osoby, podejrzewane o przynależność do partii komunistycznej i ruchu rewolucyjnego, przekazywał żandarmerii. Był odznaczony krzyżem i dwoma medalami".
W istocie, Franciszek Kaiser był odznaczony Krzyżem Zasługi, medalem "Polska swemu obrońcy" i medalem "Dziesięciolecie Odzyskania Niepodległości", ale wyłącznie za zasługi wojenne.
Ale zupełnie prawdopodobne jest to, że po 'zapanowaniu władzy sowieckiej na Litwie Franciszek Kaiser kontaktował się z niemiecką organizacją "Kulturverband", chcąc razem z rodziną - żoną Janiną i córką Teresą Ludwiką - wyjechać do Niemiec".
Niestety, Franciszek Kaiser nie zdołał wyjechać do kraju, który nie wydawał uchodźców. 26 lutego 1941 roku został aresztowany i 3 kwietnia tego samego roku skazany na 8 lat pobytu w łagrach.
----------------------------------------
Informację przesłał pan Jarosław Wawrzyniak.
|
|
|
 Dwór Drobnin
 Kościół Pawłowice
 Dwór Oporowo
 Kościół Drobnin
 Pałac Pawłowice
 Kościół Oporowo
 Pałac Garzyn
 Dwór Lubonia
 Pałac Górzno |
|
