Każdy interesujący się historią własnej rodziny, miejscowości lub regionu w którym mieszka, prędzej czy później będzie poszukiwał informacji w kościelnych księgach metrykalnych. Do ich prowadzenia każda parafia została zobowiązana postanowieniami Soboru Trydenckiego, który obradował w latach 1545-1563.
Do najważniejszych ksiąg metrykalnych należą:
- księga ochrzczonych,
- księga zaślubionych,
- księga zmarłych.
Z takimi też księgami spotkać się można w przypadku dawnych, jak również obecnych parafii rzymsko-katolickich, działających na terenie gminy Krzemieniewo.
Przykład z księgi zmarłych parafii Oporowo z roku 1850
Trzeba jednak pamiętać (dzięki czemu ograniczymy swoje poszukiwania), że przynależność konkretnych miejscowości naszej gminy do właściwej parafii, ulegała na przestrzeni wieków pewnym istotnym zmianom.
Na dzień dzisiejszy wygląda to następująco:
Belęcin Nowy – parafia Siemowo (dawniej do Siemowa),
Belęcin Stary – parafia Siemowo (dawniej do Siemowa),
Brylewo – parafia Drobnin (dawniej do Świerczyny),
Bojanice – parafia Świerczyna (dawniej do Świerczyny),
Drobnin – parafia Drobnin (dawniej wieś do Świerczyny, dominium do Oporowa),
Garzyn – parafia Drobnin (dawniej do Świerczyny),
Górzno – parafia Świerczyna (dawniej do Świerczyny),
Grabówiec – parafia Oporowo (dawniej do Oporowa),
Karchowo – parafia Świerczyna (dawniej do Świerczyny),
Kociugi – parafia Pawłowice (dawniej do Pawłowic),
Krzemieniewo – parafia Drobnin (dawniej do Oporowa),
Lubonia – parafia Poniec (dawniej do Ponieca),
Mierzejewo – parafia Drobnin (dawniej do Ponieca),
Oporowo – parafia Oporowo (dawniej do Oporowa),
Oporówko – parafia Oporowo (dawniej do Oporowa),
Pawłowice – parafia Pawłowice (dawniej do Pawłowic),
Zbytki – parafia Drobnin (dawniej do Świerczyny).
Należy się jednak przygotować na to, że większość ksiąg, które dotrwały do naszych czasów, znajduje się w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Dodatkowe utrudnienia dla poszukujących informacji na temat swoich przodków, to:
- wszechobecna w tych dokumentach łacina,
- udostępnianie ksiąg na mikrofilmach.
Warto jednak zadać sobie trochę trudu i spróbować przebrnąć przez te trudności, a zyskamy wiedzę, dzięki której zupełnie inaczej spojrzymy na swoją rodzinę i jej dzieje. Oprócz tego dowiemy się sporo na temat sytuacji społecznej osób odnotowanych w księgach (zapisywano zawód lub przynależność stanową), przyczyn śmiertelności (podawano powód śmierci). W przypadku osób znamienitych i zasłużonych, zamieszczano również notę na temat jej zasług, itp. Księgi parafialne są również kopalnią wiedzy na temat sytuacji demograficznej danego terenu i konkretnych miejscowości.
Czego się dowiemy z dawnych ksiąg parafialnych
Z ksiąg ochrzczonych:
· imienia i nazwiska dziecka,
· daty urodzenia,
· danych ojca,
· danych matki,
· nazwiska rodowego matki,
· zawodu ojca,
· danych rodziców chrzestnych,
· danych księdza udzielającego chrztu.
Z ksiąg zaślubionych:
· danych personalnych młodożeńców,
· wieku młodożeńców,
· danych personalnych rodziców,
· miejsca zamieszkania,
· danych personalnych (czasami również zawodu lub stanu) świadków,
· daty i miejsca ślubu.
Z ksiąg zmarłych:
· danych personalnych zmarłego,
· daty śmierci,
· przyczyny śmierci (zaczęto to praktykować od II połowy XVIII wieku),
· zawodu lub stanu zmarłego,
· danych personalnych owdowiałego małżonka,
· miejscu i dacie pochówku.
W przeszłości teren dzisiejszej gminy Krzemieniewo (a szczególnie samo Krzemieniewo) zamieszkiwała liczna grupa Niemców wyznania ewangelickiego. Zostali oni sprowadzeni przez Józefa Skarbka z Malczewa Malczewskiego (właściciela Krzemieniewa, Świerczyny, Chmielnikowa), który przywilejem spisanym w Kościanie w 1755 roku darował im nie tylko ziemię uprawną, ale również grunt pod kościół i szkołę. 1 grudnia 1891 roku decyzją generalnego superintendenta D. Hesekiela, miejscowa gmina ewangelicka została podniesiona do rangi parafii. Odłączono ją jednocześnie od diecezji Bojanowo i przyłączono do Leszna. Parafia ta objęła swoim zasięgiem ewangelików mieszkających na terenie następujących miejscowości: Krzemieniewo, Górzno, Garzyn, Belęcin, Brylewo, Wygoda, Karchowo, Drobnin, Hersztupowo, Czajkowo, Kosowo, Witoldowo, Bronisławki, Siemowo, Gola, Łęka Wielka, Łęka Mała, Bogdanki, Karchinowo (Karchowo), Grodzisko oraz Aleksandrów.
Parafia ewangelicka w Krzemieniewie również prowadziła księgi metrykalne, które obejmują lata 1891-1944. Przed rokiem 1891 gmina ewangelicka z Krzemieniewa związana była bardzo mocno z Waszkowem i Poniecem. Warto do tych ksiąg również zaglądać, ponieważ losy mieszkających tutaj kiedyś Niemców splatały się często z losami Polaków (potwierdzone są liczne przypadki małżeństw niemiecko-polskich). Kościoła ewangelickiego już w Krzemieniewie nie ma (został on rozebrany na początku lat 70-tych XX wieku). Przetrwał jedynie budynek szkolny, chociaż służy on dzisiaj zupełnie innym celom.
|