Jan Rzepa (1899–2005)
Urodził się 14 czerwca 1899 r. w Ćmachowskich Hubach. Był najmłodszy, miał trzech braci i trzy siostry. Ojciec Marcin pracował jako robotnik rolny na folwarku w Marianowie. Jego matka, Józefa z domu Mikołajczak, zajmowała się domem. W czerwcu 1918 r. został powołany do armii niemieckiej i skoszarowany we Frankfurcie nad Odrą. Został wysłany na front niemiecko-francuski. W czasie walk, po silnym ostrzale, został przysypany ziemią. Odnaleziono go i odkopano, przez wiele dni był ogłuszony. Walczył w zachodniej Francji. Po zakończeniu wojny został przeniesiony do Cottbus. Otrzymał urlop, ale z niego nie wrócił. Był już w Krzyżu, gdzie miejscowy komendant nakazał mu wracać do koszar. Nie wykonał tego rozkazu. Pojechał do Wronek, gdzie wziął udział w dniu 30 grudnia 1918 r. w opanowaniu Zakładu Karnego przez Polaków. To wydarzenie zadecydowało o tym, że Wronki zostały wyzwolone. Jan Rzepa, wraz z innymi powstańcami, był skoszarowany w szkole we Wronkach (obecnie Szkoła Podstawowa nr 1), jego bezpośrednim dowódcą był sierżant sztabowy Gośliński. W czasie Powstania Wielkopolskiego (poza Wronkami) przebywał w kompanii, którą dowodził kapitan Siuda. Walczył na froncie zachodnim pod Zbąszyniem i przy zdobywaniu Wolsztyna. Jego kompanię włączono do III batalionu kulomiotów (ciężkich karabinów maszynowych) w pułku piechoty armii generała Żeligowskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W czasie tych walk przebywał w Wilnie, Kijowie, Mińsku, Bobrujsku i Baranowiczach. Walczył w bitwie warszawskiej w 1920 r. Za udział w wojnie otrzymał Odznakę Frontu Litewsko-Białoruskiego. Po walkach na wschodzie Polski jego pułk wrócił do Poznania. Wojsko opuścił w 1922 r. jako starszy strzelec. W 1923 r. ożenił się z panną Elżbietą z domu Roszak z Pożarowa (gdzie mieszkali do 1930 r.), która urodziła mu czworo dzieci: Mariana, Franciszkę, Zofię i Danutę. Pracował na folwarku, za oszczędności kupił dom w Wartosławiu, gdzie mieszkał od 1930 r. do 1959 r. W dniach 01-27.09.1939 r. brał udział w wojnie obronnej. Dostał się do niewoli pod Kutnem; 15.10.1939 r. został zwolniony. Został wysłany przez okupantów „na roboty” do Niemiec. Koniec wojny zastał Jana Rzepę w Austrii, gdzie pracował. W 1945 r. pieszo wrócił z Wiednia do Poznania (800 km) i dalej pociągiem do Wronek. Po 1945 r. pracował w Poznaniu przy kanałach. W 1959 r. przeprowadził się do Wronek i pracował w Przedsiębiorstwie Komunalnym. Tu doczekał się emerytury. Mieszkał we Wronkach na Osiedlu Zamość. Ostatnio mieszkał wraz z córką przy ulicy Nowowiejskiej. Prezydent RP Lech Wałęsa w 1991 r. awansował Jana Rzepę do stopnia podporucznika.
Dnia 8 kwietnia 2000 r. wziął udział w nadaniu Zespołowi Szkół nr 1 we Wronkach imienia Powstańców Wielkopolskich oraz nadaniu sztandaru. Określił siebie jako „ojca chrzestnego szkoły". W 2001 roku przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego awansowany do stopnia porucznika. Dnia 14 czerwca 2004 roku uroczyście obchodził 105 rocznicę urodzin (żył w trzech wiekach: XIX, XX i XXI).
Jan Rzepa zmarł 23 marca 2005 roku we Wronkach. Pogrzeb z honorami wojskowymi odbył się w Wielką Sobotę 26 marca 2005 roku o godzinie 10.00 na cmentarzu parafialnym we Wronkach.
_______________________________________
Źródło:
http://www.eligiusztomkowiak.jdm.pl/rzepa.htm
Zdjęcia: (2x) Paweł Bugaj
|