Wypis pochodzi ze "Słownika historyczno-geograficznego województwa poznańskiego w średniowieczu"
pod redakcją A. Gąsiorowskiego
KRZEMIENIEWO
1398 Crzemenewo (Wp. 1 nr 1993), 1398 or Krzemenewo (Lek. 2 nr 2081), 1417 Crzemyenyewo (KośćZ 5, 169), 1510 Rzemyenyewo! (LBP 200), 11 kilometrów na NE od Ponieca.
1. 1466 na leży do powiatu kościańskiego (PG 6, 237); 1510 należy do parafii Oporowo (LBP 120).
2. 1413 spór graniczny między Krzemieniewem, Drobninem, Garzynem ma być rozstrzygnięty przy pomocy instytucji opole (KośćZ 4 k. 40v, 47v); 1413 Bawor [Wyskota] dowodzi w sporze z Hanką [swą bratanicą, żona Dobrogosta z Kolna], że postawione przez niego budynki oraz młyn i karczma stoją na gruncie należącym do Krzemieniewa, a nie na gruncie wsi Drobnin (WR 3 nr 486); 1415 łan Brodacza (mansus Brodaczonis) w [K?] oraz folwark, wiatrak, karczma i ogród w Krzemieniewie; 1418 Dobrogost Koleński pozywa Szczepana i Pietrasza z Brylewa o 60 grzywien szkody ponieważ przeszkodzili oni w czynności rozgraniczenia wsi Krzemieniewo i Łęka [Łęka Wielka] przy pomocy instytucji opola (impediverunt alias wstluknąly convicinitatem) tam, gdzie rozpoczynała się granica Łęki z Brylewem (KośćZ 4. 393v-396).
3. Własność szlachecka 1398 Czewlej z Krzemieniewa oraz [bracia Wyskotowie] Lisek [Dzięczyna, Oporowo], Henryk [Rusinowo], Maciej z Pawłowic [koło Rydzyny], Stroszyn z Mirzewa [obecnie Mierzejewo] pozwani przez Sobka [zapewne Wyskotę z Żytowiecka] o 35 grzywien i czynsz z tytułu poręki za ich brata Jana w związku z zastawem Bojanic (Lek. 2 nr 2081, 2082, 2233, 2234).
[koniec XIV wieku] wzmianka z 1412 roku o dziale [Krzemieniewo?], który był [niegdyś] przyznany Czewlejowi [z Krzemieniewa?], a potem przypadł [Janowi Wyskocie] ojcu Hanki (WR 3 nr 471).
1398-1413 Elżbieta Machowska [wdowa po Janie Wyskocie, żona Hejdana ze Strzelec koło Grodziska Wielkopolskiego, pani wienna w Krzemieniewie]: 1403 w imieniu tejże Hejdan pozywa Liska Wyskotę z powodu gwałtów wyrządzonych Elżbiecie, pani w Krzemieniewie; Elżbieta dowodzi o swej krzywdzie [rota niejasna], a Hejdan ocenia szkody na 150 grzywien (WR 3 nr 203; KośćZ 2 k. 60, 62); 1398 taż oraz [jej szwagrowie] Lisek [z Oporowa], Maciej z Pawłowic i Henryk {z Kociug] toczą spór z Marcinem Rokitą mieszczaninem z Kościana o 7 grzywien, które winien był Rokicie zmarły Jan Wyskota oraz o 6½ grzywny czynszów (Lek. 2 nr 2226, KośćZ 2 k. 21, 25v, 26v, 27v, 33); 1410 taż z córką Anną odpiera roszczenia Magdaleny wdowy po Marcinie Rokicie do 7 grzywien [długu] (KośćZ 3, 137v).
1398-1417 Bawor Wyskota Krzemieniewski z Krzemieniewa (Lek. 2 nr 2755; BR 628 nr 67; WR 3 nr 188, 225; Wp. 5 nr 185, 186; DBL nr 138) zastępca burgrabiego w Kościanie 1406 (KP nr 13 82; ZSW po nr 1074; Wp. 5 nr 186; WR 3 nr 479).
1398 tenże jako dziedzic „de Lanky [z Łęki Małej koło Ponieca] daje żonie Małgorzacie swe dziedziny „Lanky”, Drobnin, Rybnik i część Krzemieniewa o wartości 400 grzywien jako wiano (contra ipsius dotalicium... dedit; Wp 3 nr 1993); 1398 tenże wymieniony wśród współdziedziców Mirzewa (Lek. 1 nr 2698; Lek. 2 nr 2143, 2197, 2198); tenże pozwany przez Przecława mieszczanina poznańskiego o 1 grzywnę (Lek. 1 nr 2684); 1398 tenże w sporze ze Szczechnem [Szczepanem] Krakwiczem [z Kuszkowa]; zachodźcą Szczechna w tym sporze o wróżdżę jest Piechno Krakwicz [z Karchowa] (Lek. 2 nr 2360); 1399 tenże pozwany przez braci [stryjecznych?] Sobka i Sędziwoja [z Żytowiecka] o 200 grzywien (Lek. 2 nr 2437); 1399 tenże bratem [stryjecznym? Wspomnianego ] Sędziwoja (WR 3 nr 135); 1399-1400 tenże oraz Sobek [z Żytowiecka] winni są 7 grzywien bez 8 groszy Gniewoszowi [z Czarnkowa] koło Ponieca] tytułem poręki; Gniewosz zeznaje, że poniósł szkodę 10 grzywien (Lek. 2 nr 2354, 2355, 2356, 2660; WR 3 nr 133); 1399-1400 tenże pozywa [Stan.] Żydówkę [z Rogaczewa Wielkiego koło Krzywinia] z powodu pożaru, napadów, złupienia i uwięzienia [Bawora przez Żydówkę?]; Żydówka dowodzi, że odparł roszczenia Bawora w sądzie gnieźnieńskim (Lek. 2 nr 2361, 2690); 1399-1403 tenże w sporze z Mikołajem z Międzyborza [koło Książa] i Połażejewa [w powiecie pyzderskim]; 1400 tenże płaci kary, między innymi 60 grzywien Mikołajowi, 1403 tenże naganił Mikołaja, lecz ten dowodzi swego szlachectwa (Lek. 2 nr 2365, 2396, 2432, 2556, 2573, 2606, 2692, 2693; KP nr 358, 1135, 1324); 1400 tenże odstępuje od roszczeń w stosunku do Hejnicha i Wojciecha Tworzyjańskich o maciory: jest to [prawdopodobnie] ciąg dalszy sporu z 1394 roku z Andrzejem i Wojciechem Tworzyjańskimi o maciory przysądzone, lecz nie zwrócone Tworzyjańskim (Lek. 2 nr 1696, 2475); 1400 tenże z innymi pozwany o napady i gwałty w Radomicku i Wilkowie [Niemieckim, obecnie Leszczyńskim] (Lek. 2 nr 2608-2611); 1400 tenże rozgranicza dziedziny Wierzchucino [obecnie nie istnieje] i Garzyn [a więc je posiadał z Górznem (Lek. 2 nr 2677, 2710); 1400 tenże płaci 8 sk. kary, ponieważ obraził sąd (contemdebat iudicio; Lek. 2 nr 2694); 1400 tenże z bratem Liskiem bierze udział w procesie jaki toczy [Wojsław] Brylewski z Maciejem, Henrykiem i Stroszynem [Wyskotami] o Brylewo [zapiska niejasna] (KP nr 60); 1400 tenże w sporze z Wojciechem Dymoczewskim (Lek. 2 nr 2638); 1401 tenże dowodzi z Dobrogostem [z Włościejewic] kasztelanem gieckim, że nie zabił Świętosława [osoba niezidentyfikowana], gdy milcząc koło niego siedział (WR 3 nr 181); 1401 tenże pozywa Mirosława zwanego Odoj z Więckowic o to, że napadł na niego wraz ze złodziejami i spowodował 60 grzywien szkody (KP nr 1024); 1401-1407 tenże, jego żona Małgorzata oraz Stroszyn Wyskota [z Mirzewa, obecnie Mierzejewo] toczą spory z Żydem Marklem z Poznania (KP nr 1437); 1402-1404 tenże w sporze z Szymonem Grunowskim: transakcje żony Małgorzaty; tenże ma zapłacić 1 grzywnę 2 grosze księdzu Przybysławowi z Kokorzyna (KośćZ 2, 65v); 1403 tenże pozwany przez Mikołaja Chwalmowskiego o 5 grzywien długu (KP nr 1382); 1403 tenże naganił woźnego sądowego kościelnego; Mikołaj woźny z 8 świadkami odpiera zarzuty Bawora (MHP nr 51); 1403 tenże toczy spór z Marcinem Choryńskim, ponieważ jedna ze stron [która?] nie uwolniła drugiej stronie młyna pod Śremem od roszczeń innych osób (KośćZ 2, 54); 1404 tenże toczy spór z Szelmanem [osoba niezidentyfikowana] o 1 łan wolny w Łęce Małej (KośćZ 2, 86); 1404 tenże odpiera roszczenia Wojciecha Kąkola kmiecia z Kleszczewa [koło Krzywinia] o zboże wartości 3 grzywien (KośćZ 2, 91); 1405 tenże w sporze z Janem Kmieciem z Daleszyna [punkt 4]; 1405 tenże jest stryjem Anny [córki Jana Wyskoty i Elżbiety Machowskiej]; 1405-1408 tenże: 1405 jest ojczymem Tomisławy (Tochny) z Jezierzyc [koło Krzywinia] (KośćZ 3, 6v), 1408 przegrywa proces z Tochną, a Tochna odpiera jego roszczenia do 80 grzywien (KośćZ 3, 92v); 1407 tenże w sporze ze Zdzichną Bylęciną (WR 3 nr 344, ZSW nr 11 85); 1409 tenże w sporze z Bernardem Lubońskim (KośćZ 3, 118); 1409-1413 tenże odwołuje przed sądem naganę szlachectwa Jana Jurkowskiego, a jego poręczyciele ręczą przed sądem, że Bawor pod karą umowną 100 grzywien dotrzyma pokoju z Jurkowskim do czasu przybycia króla (MHP 91; BR 628 nr 37), 1413 tenże płaci karę [z powodu niesłusznej nagany szlachectwa]; naganiony Janusz Jurkowski herbu Leliwa dowodzi swego szlachectwa (WR 3 nr 479; BR 628 nr 52), 1412-1413 tenże w sporze z Czewlejem niegdyś Miaskowskim o 40 grzywien poręki, której Bawor „nie wyprawił” oraz czynsz 20 grzywien, który wziął Janusz Jurkowski za zastaw wsi Darnowo [koło Kościana] (WR 3 nr 466, 477); 1414 Czewlej Miaskowski, który dopominał się zwrotu długu z Krzemieniewa (;ist pozewny od Czewleja wyszedł na to dziedzictwo), pozwany przez Bartosza Gostyńskiego, który wcześniej otrzymał zastaw w Krzemieniewie od Małgorzaty Baworowej (WR 3 nr 522); 1415 tenże Bawor z żoną Małgorzatą i dziećmi zawiera ugodę polubowną z Czewlejem i Jarosławem braćmi niegdyś z Miaskowa; Bawor z żoną mają zapłacić wspomnianym braciom 8 grzywien kar sądowych (KośćZ 4, 160); 1415 tenże Bawor z synem Janem zobowiązują się odstąpić (resignacionem facere) Dobrostowi Koleńskiemu dziedzicowi w Prusimiu swoje części w Crzemyenyewie, w tym folwark (allodium), wiatrak, karczmę, ogród i część sołectwa, części w Wierzchucinie, w Brylewie oraz prawo zwierzchnie nad łanem Brodacza [gdzie?]; ponadto Małgorzata zrzeknie się swojej oprawy w Crzemyenyewie w wysokości 50 grzywien szer. gr oraz 10 grzywien w innej monecie polskiej; Bawor z rodziną zobowiązuje się opuścić Crzemyenyewo w ciągu 4 tygodni pod karą umowną 200 grzywien (KośćZ 4, 157v); 1417 tenże żoną Małgorzatą sprzedają Dobrogostowi z Kolna swoje części w Crzemyenyewie, Wierzchucinie i Brylewie za 400 grzywien (KośćZ 6, 151v regest z 1421 roku; Wp. 8 nr 802 na podstawie obl. Z 1533 roku).
1398-1417 Małgorzata (Machna) żona Bawora [prawdopodobnie poprzednio wdowa po Janie Paruszewskim z Paruszewa w powiecie pyzderskim i Jezierzyc koło Krzywinia, matka Tochny z Jezierzyc]: 1398 tejże Bawor zapisuje wiano między innymi w Krzemieniewie; 1401-1407 taż bierze udział w transakcjach męża; 1402-1404 taż toczy spory z Szymonem Grunowskim: 1402 Szymon odpiera roszczenia Małgorzaty z powodu uwięzienia Bawora i jest gotów uwolnić Bawora, gdy ten przedstawi osiadłych poręczycieli; Małgorzata ma zapłacić Szymonowi 15 grzywien i 3 wiardunki oraz ma ręczyć, że Bawor stawi się na są (KP nr 891, 892); 1403 taż i Hinczka Wezenborg [z Gostynia] pozwani [jako poręczyciele Bawora] przez Szymona Grunowskiego o 60 grzywien; Małgorzata zastępuje Hinczkę i sama ma zapłacić Szymonowi 58 grzywien albo wwiązać go w czynsz 6 grzywien z ról, które posiada w Krzemieniewie, a jeżeli to nie starczy, to reszta czynszu mma być spłacona z Drobnina (KośćZ 2 k. 43, 45); 1403-1404 Bawor w sporach z Szymonem Grunowskim o to, że Szymon zmusza jego poręczycieli do płacenia pieniędzy bez wyroku sądowego (nie doszedłszy ich prawem) oraz 100 grzywien kary umownej (ZSW nr 593; KośćZ 2, 88); 1403 tejże przysądzono jej odprawę zgodnie z posiadanym przez nią dokumentem [ z 1398 roku?]; jedynie Mikołaj Chwalmowski (Falmowski) [osoba niezidentyfikowana] ma prawo dochodzić przysądzonej sobie sumy ze wsi Rybnik (KP nr 142, 1534); 1404 Przybysław Osiecki [z Osiecznej?, identyczny z Przybysławem Gryżyńskim z Brenna?] dowodzi, że [Małgorzata] Baworowa z mężem ręczyła mu [za kogo?] na sumę 12 grzywien i 10 groszy (KośćZ 2, 51v); 1407 taż pozwana przez Tomisława syna Czewleja z Łęki Małej o to, że po śmierci Czewleja zajęła sołectwo w Łęce Małej (ZSW nr 1192; WR 3 nr 349); 1414 taż w sporze z Januszem Kurowskim [Jurkowskim] (WR 3 nr 518); 1414 Bartosz Gostyński dowodzi Czewlejowi Miaskowskiemu, że trzyma zastaw w Krzemieniewie od [Małgorzaty] Baworowej (WR 3 nr 522); 1415 taż naganiła Pietrasza Siekierkę [z Siekierek koło Kostrzyna?]: Pietrasz oczyszcza się z zarzutów przy pomocy świadków [z zapiski nie wynika, że była to nagana szlachectwa] (Koz. Nieznane nr 7).
1405-21 Anna z Krzemieniew [córka Jana Wyskoty i Elżbiety Machowskiej, później żona Doborgosta z Kolna]: 1405 taż toczy spór ze stryjem Liskiem Oporowskim o 30 grzywien i uwolnienie 1/6 Krzemieniewa od roszczeń innych osób; Anna sprawę swą powierza stryjowi Baworowi (KośćZ 2, 101); 1405 taż w sporze ze Zdzichą Bylęciną [z Bylęcina koło Krzywinia, obecnie Belęcin Stary] (WR 3 nr 275); 1412 dział Anny [w Krzemieniewie?]: Dobrogost Koleński mąż Anny dowodzi w sporze z Baworem Wyskotą, że dział przyznany {niegdyś, u schyłku XIV wieku} Czewlejowi, przypadł [później] w działach [Janowi Wyskocie] ojcu Hanki [Anny z Krzemieniewa] (WR 3 nr 471); 1413 taż w sporze z Baworem Wyskotą; Bawor dowodzi, że Hanka nie posiada nic w dziedzinach [należących do Wyskotów, a więc między innymi w Krzemieniewie], bo wszystkie swe dobra dziedziczne przekazała (legasset) [komu?], a starosta [generalny wielkopolski] to potwierdził; Hanka zyskuje zgodę w sądzie na dokonanie rozgraniczenia między Crzemyenyewem a Drobninem (KośćZ 4, 40v); 1413 Dobrogost Koleński z żoną Hanką i teściową Halszką [Elżbietą Machowską] zawierają w sądzie ugodę z Liskiem z Crzemyenyewa, Baworem, Stroszynem i Henrykiem: wspomniani bracia [Wyskotowie] oraz ich [bratanica] Hanka mają zebrać 100 grzywien i za te pieniądze wykupić Krzemieniewo od Halszki Machowskiej i między siebie podzielić; gdy dokonają przy pomocy opola [tzn. starców opolnych] rozgraniczenia Crzemyenyewa, Drobnina i Garzyna, mają przestrzegać [nowych] granic pod karą umowną 200 grzywien (KośćZ 4, 47v); 1413 tejże Annie Bawor dowodzi, że to co on pobudował, a także karczma i młyn znajdują się na gruncie Krzemieniewa (WR 3 nr 486).
1416 (reg. Obl. w 1521 roku) Hanczel Wyskota zwany Lisek i Andrzej [recte Henryk], dziedzice Oporowa, [bracia Bawora], sprzedają Dobrogostowi z Kolna swoje części w Crzemyenyewie, w ½ Garzyna, w ½ Wierzchucina i w części Brylewa za 700 grzywien (KośćZ 6, 151v).
1416-1421 Dobrogost Koleński z Kolna i Prusimia: 1416-1417 tenże kupuje części w Krzemieniewie; 1419 tenże zawiera ugodę z Baworem pod karą umowną 100 grzywien: Bawor ma dać Dobrogostowi swego wałacha maści „pleśniwy”, a Dobrogost umoży wszystkie sprawy sporne (omnes causas et discordias; PZ 6,7); 1421 tenże sprzedaje za 400 grzywien Przybysławowi Gryżyńskiemu [z Gryżyny i Brenna] części we wsiach Crzemyenyewo, Wierzchucino, Brylewo, Garzyn, Rybnik nabyte od braci Wyskotów oraz od Bieniaszki [ich siostry?] żony Jana z Wolikowa [obecnie Wolkowo koło Grodziska Wielkopolskiego], a jego żona Anna sprzedaje temuż Przybysłąwowi za 100 grzywien części swej ojcowizny w tychże wsiach (Wp. 8 nr 908, 909).
1417 Cybek [zapewne Pradel ze Spławia koło Kościana] z Crzemyenyewa [nie wiadomo w jakim charakterze tu występuje] płaci kary Czewlejowi Bielewskiemu [z Bielewa koło Krzywinia] i jego kmieciowi, ponieważ uwięził tego kmiecia i związał łańcuchem (kathenavit) [zakuł w kajdany?] (KośćZ, 274, dawniej k. 8); 1420 Mikołaj syn Cybka [w 1424 roku występował w Gołaszynie koło Ponieca] toczy spór z Bartłomiejem kmieciem z Crzemyenyewa: Mikołaj dowodzi, że Cybek nie zabrał kmieciowi ½ śl roli, lecz je kupił i dokonano przeniesienia własności przed sołtysem, a kmieć dowodzi, że Cybek zabrał mu konia wartości 2 grzywien (WR 3 nr 789, 790).
1421-[1432?] Przybysław Gryżyński z Gryżyny i Brenna: 1421 tenże kupuje Krzemieniewo, 1421 tenże przez swego pełnomocnika przedstawia w sądzie dokumenty wspomnianego wyżej kupna; na mocy prawa bliższości zaprotestowali: Sobek [Wyskota] Żytowiecki, który chciał skorzystać z prawa pierwokupu, Andrzej Bojanowski w imieniu Jadwigi żony janusza [Szczanieckiego z Kręska], siostry Dobrogosta Koleńskiego oraz Mikołłaj Baworowski; pretendenci nie przedstawili sądowi wymaganych dokumentów (BR 628 nr 79); 1424 tenże Przybysław pozywa Dobrogosta z Kamionny i Skrzydlewa oraz Dobrogosta z Sierakowa [poręczycieli?] z powodu niewyclenia [nieuwolnienia od roszczeń innych osób] wsi Krzemieniewo, Drobnin, ½ Brylewa, Garzyn, Wierzchucino i ¼ Rybnika (PZ 7, 171v); 1429 tenże pozywa Annę żonę Dobrogosta Koleńskiego o to, że [już po dokonanej sprzedaży?] zajęła dziedziny Krzemieniewo, Garzyn i Drobnin i zabrała zarówno zboże ze spichlerza i stogów wartości 100 grzywien (KośćZ 9, 239v).
1429, 1432 świadek Pietrasz niegdyś z Piotrowa albo Piotrowic [niezidentyfikowany] pełnomocnik (procurator) alias rządca [Przybysława Gryżyńskiego] w Krzemieniewie (WR 3 nr 1382, 1383, 1403).
1439-1440 Andrzej i Wojsław Gryżyńscy [synowie zmarłego Jana z Gryżyny] toczą spór z Andrzejem Jaszkowskim [synem Wyszaka] o podział spadku po stryju Przybysławie Gryżyńskim, między innymi dóbr Włoszakowice, Brenno, oraz wsi: Krzemieniewo, Drobnin, Bojanice, ½ Gorzyc [koło Czempinia] i ½ Borówka (KoścZ 12 k. 137v, 322); [po 1440 roku] Maciek Borek Osiecki [syn Andrzeja Gryżyńskiego z Osiecznej] po stryju Przybysławie z Brenna otrzymał Bojanice, Krzemieniewo, Drobnin, Garzyn, ½ Gorzyc i ½ Borówka (Cieplucha 152).
1462 Mikołaj, Maciej i Piotr synowie zmarłego Macieja Borka z Osiecznej dzielą się dobrami po ojcu: Maciej i Piotr otrzymują dobra Gostyń oraz wsie: Krzemieniewo, Drobnin, Garzyn, Świerczynę z ½ dąbrowy, Górkę [koło Krzywinia], Ziemice, Trzebiec i Czerwony Kościół [obecnie Czerwona Wieś] (PG 6 k. 119, 214v); 1466 Maciej Borek z Gostynia zapisuje Ściborowi z Ponieca, sędziemu poznańskiemu 3000 grzywien długu na dobrach Gostyń oraz na innych wsiach między innymi na Krzemieniewie (PG 6, 237); 1471 Piotr [Borek] dziedzic Gostynia zapisuje żonie Barbarze [Cieleckiej] po 1000 zł węgierskich posagu i wiana na dobrach Gostyń oraz na innych wsiach, między innymi na Krzemieniewie (PG 8, 98).
1484 [Marcin syn Ścibora] Poniecki zniszczył i spalił wsie Garzyn, Drobni i Krzemieniewo należące do Piotra [Borka] z Gostynia (AC 2 nr 1444); 1485 tenże sprzedaje braciom Mikołajowi Borkowi z Osiecznej i Piotrowi Gostyńskiemu swoje prawa do 1/3 dóbr Gostyń oraz do 1/3 wsi Krzemieniewo, Drobnin, Świerczyna, Górka, Ziemice, Garzyn i Trzebiec za 1000 zł węgierskich [od każdego z braci?] (PG 10, k. 23, 23v).
1489-1502 sprzedaż łanów w Krzemieniewie: 1489 Mikołaj [Borek] Osiecki sprzedaje z prawem odkupu za 60 zł węgierskich Janowi Lubońskiemu 1 ½ łana w Krzemieniewie i 1 ½ łana opustoszałego w Drobninie (PG 10, 117v); 1502 Jan Luboński sprzedaje te same łany na tych samych warunkach Sędziwojowi Brodnickiemu; na rolach w Krzemieniewie siedzą Grzegorz Mnyak i Marzkoth, każdy na ¾ łana (PG 12, 187).
1489 Barbara wdowa po Piotrze [Borku] Gostyńskim daje swemu drugiemu mężowi Janowi Milajowi z Jarocina swą oprawę zapisaną [w 1471] na części dóbr Gostyń oraz na innych wsiach, między innymi na Krzemieniewie (PG 10, 106v); 1491 bracia Maciej i Jan Gostyńscy [synowie Piotra] kupują od [ojczyma] Jana Milaja Jarockiego za 1150 zł węgierskich 1/3 posagu ich matki Barbary zapisaną na części dóbr Gostyń oraz na innych wsiach, między innymi na Krzemieniewie (PG 10, 153).
1509 Barbara żona Dobrogosta Jezierskiego [z Jezior koło Bnina w powiecie pyzderskim] i Małgorzata Osiecka żona Mikołaja Lasoty Zaborowskiego [córki Mikołaja Borka z Osiecznej] dają małoletniemu Andrzejowi Górce część miejscowości i dóbr Osieczna oraz część miejscowości i dóbr Gostyń a ponadto części innych wsi, między innymi część Krzemieniewa a w zamian otrzymują od niego ½ wsi [królewskiej!] Wrzeszczyna [koło Wielenia] oraz części we wsiach Sobiałkowo, Rozstępniewo i Górka Mała [te 3 wsie w dobrach Miejska Górka] (PG 14 k. 84, 166).
1520 Andrzej Górka sprzedaje Janowi Gostyńskiemu z zastrzeżeniem prawa wykupu za 2500 zł węgierskich czwarte części we wsiach nabytych od Barbary Jezierskiej i Małgorzaty Lasociny {Zaborowskiej], między innymi w Krzemieniewie (PG 15, 336); 1522 tenże daje ojcu Łukaszowi Górce miejscowość i zamek Osieczna oraz ¼ dóbr Gostyń [w tym zapewne również ¼ Krzemieniewa] (MS 4/2 nr 13177).
1510 Krzemieniewo należy do Gostyńskiego [brak imienia]; w Krzemieniewie 18 ¼ łana osiadłego, 2 karczmy osiadłe, 2 karczmy opustoszałe, 5 łanów opustoszałych uprawianych dla Gostyńskiego, [2?] folwarki; na wsi Rzemieniewo! Macieja Gostyńskiego ciąży czynsz 5 grzywien dla altarii NMP, ŚŚ. Wojciecha, Stanisława, Katarzyny, Doroty, Małgorzaty w kościele parafialnym w Śremie, a na części należącej do Łukasza z Górki starosty generalnego wielkopolskiego czynsz 7 wiardunków dla altarii NMP w Osiecznej (LBP s. 120, 200, 216); 1530 pobór od 9 łanów i karczmy (ASK I 3, 129v); 1563 pobór od 15 ¾ łanów kmiecych i sołeckich, 1 karczmy, 3 komorników i 3 rzemieślników (ASK I 4, 179v); 1580 pobór od 9 łanów kmiecych, 2 półłanów sołeckich, 3 zagrodników, 12 komorników, 2 rzemieślników, 20 owiec i od palenia gorzałki (ŹD 78; ASK I 6, 262v).
1404-1502 mieszkańcy Krzemieniewa: 1404 Jan kmieć z Krzemieniewa przegrywa proces o 2 kopy [groszy] z Sędziwojem Pijanowskim i jego synem Adamem (KoścZ 2, 86v); 1412-1413 Mikosz zwany Krolewna; 1426 Jan owczarz [poddany] Przybysława Gryżyńśkiego toczy spór z Henrykiem Karchowskim (KoścZ 8 k. 231, 238, 241v); 1502 Grzegorz Mnyak i Marzkoth.
4. 1405 Bawor dowodzi przy pomocy świadków w sporze z Janem kmieciem z Daleszyna, że [tenże?] Jan miał jego zezwolenie na sprzedaż sołectwa [w Krzemieniewie?] za 4 miesiące, lecz on odszedł bez jego woli [wcześniej] i nie dokonał uprawy [ról sołeckich] (WR 3 nr 285); 1412-1413 [Małgorzata] Baworowa z Krzemieniewa w związku ze sporem z Mikoszem zwanym Krolewna, kmieciem z Krzemieniewa, ma stawić przed sądem [ziemskim] sołtysa i ławników [z Krzemieniewa], a oni mają potwierdzić, czy w Krzemieniewie przyjęto jednomyślnie uchwałę (an instituit hoc laudum tota communitas ville unanimi consensu et voluntate), że kmieć który przewinił, powinien się oczyścić przy pomocy swych sąsiadów mieszkających po obu stronach jego domu (RH 6, 237); 1415 sołectwo w Krzemieniewie (punkt 3 transakcje Bawora); a. 1420 przed sołtysem w Krzemieniewie Cybek Pradel dokonał przeniesienia własności ½ roli; 1484 Jan sołtys z Krzemieniewa zeznaje, że z powodu spalenia i splądrowania przez Ponieckiego wieś Krzemieniewo jest całkowicie opustoszała i nie pozostał w niej żaden człowiek, a on sam przeniósł się z tego powodu do Osiecznej (AC 2 nr 1444).
5. 1510 pleban z Oporowa pobiera wiardunki dziesięciny po 6 groszy [z łanu] z łanów kmiecych i dziesięcinę z folwarków; z 5 łanów opustoszałych uprawianych przez dziedzica nic nie płacą (LBP 120).
|