Miejscowość wzmiankowana po raz pierwszy w 1291 roku, kiedy nieznani bliżej Piotrowice sprzedali Drobnin Bogumiłowi Janowicowi z rodu Leszczyców z niedalekiej Górki. Na przełomie XIV i XV wieku dobra wraz z Łęką Wielką i Oporowem dzierżyli Wyskotowie.
W 1421 roku Anna, żona Dobrogosta Prusimskiego (Koleńskiego), dziedziczka w Krzemieniewie, sprzedała Przybysławowi Gryżyńskiemu z Brenna swoje części po ojcu, między innymi w Drobninie. W 1462 roku Mikołaj, Maciej i Piotr, synowie Macieja Borka z Osiecznej, dzielą się dobrami, Maciej i Piotr otrzymują między innymi Drobnin. W XV wieku własność Kostków, w XVI i XVII wieku Borków Gostyńskich i Lubiatowskich. W 1677 roku majątek w Drobninie kupił Jan Opaliński. W 1797 roku właścicielem Drobnina i Garzyna był Jan Nepomucen Węgorzewski. W 1828 roku właścicielką majętności została Franciszka Szczerska, po której w 1841 roku dziedziczą córki i następuje podział, w końcu 1842 roku Bogumiła Miłkowska otrzymuje Drobnin i Zbytki, czyli Wierzchucino natomiast Aleksandra Chłapowska Garzyn i Węgorzewo. W 1854 roku majątek kupił Walerian Rychłowski. W 1902 roku właścicielem został Stanisław Ponikiewski, natomiast w 1910 (do II wojny światowej) Stefan Ponikiewski.
W 1530 roku pobór z 3 łanów i od sołtysa z 1/2 łanu, 3 łany nie płacą z powodu pożaru; w 1563 roku majątek liczył 11 1/4 łanu, mieszkało tam 2 komorników i karczmarz. W 1580 roku majątek miał 7 łanów. W 1842 roku w Drobninie był folwark pański z jedną posadą owczarską, jedną kowalską i jedną młynarską oraz 18 gospodarstw włościańskich zaciężnych. W 1844 roku nastąpiła regulacja stosunków, włościanie otrzymali 268,25 ha, a przy majątku pozostało 432,5 ha. W 1846 roku we wsi było 37 dymów i 259 mieszkańców. w 1881 roku powierzchnia majętności wynosiła 442,18 ha, w tym 410 ha roli, prowadzony był chów bydła rasy olenburdzkiej, a także owiec rasy Negretii w celu uzyskania wełny. w 193 roku w gospodarstwie było 48 koni i 130 krów. W 1938 roku majątek dysponował między innymi lokomobilą, młockarnią, sieczkarnią, śrutownikiem, tarką do koniczyny, czyszczalnią mechaniczną, 2 młynakami, 2 wialniami, 3 siewnikami, 2 opielaczami, wiązałką, kosiarką 13 wagonami kolejki polnej i 1000 metrami toru ruchomego. Stacja akumulatorów dostarczała prąd elektryczny o napięciu 110 volt.
ZAŁOŻENIE DWORSKIE znajdujące się w północnej części wsi, obwiedzione drogami z Krzemieniewa, Pawłowic i Mierzejewa, składa się z części rezydencjonalnej i folwarcznej.
ZESPÓŁ REZYDENCJONALNY, stanowiący wschodnią część założenia składa się z dworu, parku i oficyn. Dwór znajduje się w centralnej części parku, jedna z oficyn w pobliżu pałacu, druga na zachodnim jego skraju.
DWÓR z 1 połowy XIX wieku, wówczas parterowy z wystawką w dachu, remontowany w 1852 roku, rozbudowany o boczne skrzydła i nadbudowany w 1911 roku. Skierowany frontem na wschód. Murowany, otynkowany, z boniowaniem. Na rzucie litery H, korpus parterowy, z piętrowym ryzalitem środkowym i piętrowymi bocznymi skrzydłami. Nad korpusem dach dwuspadowy, nad ryzalitami osobne dachy dwuspadowe, nad skrzydłami czterospadowe. Układ wnętrz dwu- i dwuipółtraktowy, zachowana dekoracja sztukatorska w sali skrzydła północnego oraz wystrój biblioteki. Fasada składa się z korpusu siedmioosiowego z trzyosiowym pseudoryzalitem środkowym, poprzedzonym czterokolumnowym jońskim portykiem w wielkim porządku, niosącym belkowanie i trójkątny naczółek z herbem. Boczne skrzydła z jednym oknem na parterze i dwoma na piętrze, do skrzydła południowego dobudowana piętrowa przybudówka z loggią. Elewacja ogrodowa zakomponowana podobnie, z tym że inaczej rozwiązano partię środkową. Ryzalit środkowy, znacznie wysunięty przed lico muru, zaakcentowany zdwojonymi pilastrami w wielkim porządku, niosącymi trójkątny naczółek z okulusem, na parterze okna zamknięte łukiem pełnym, przyziemie boniowane, narożniki skrzydeł zaakcentowane boniowaniem, na piętrze pilastry. Okna prostokątne, w opaskach tynkowych.
OFICYNA z 2 połowy XIX wieku, przed 1892 rokiem niewielka, murowana z kamienia, parterowa, pod dachem dwuspadowym, dwuosiowa, otwory prostokątne.
OFICYNA (dom rządcy) z 1930 roku, skierowana na południe. Murowana, otynkowana, parterowa z piętrowymi ryzalitami środkowymi. Kryta dachem naczółkowym półszczytowym. Na planie prostokąta, układ wnętrz dwutraktowy na osi sień w trakcie północnym ze schodami. Fasada trzyosiowa, wejście na osi w piętrowym ryzalicie, ujętym płaskimi skarpami. Otwory okienne przemurowane, prostokątne, otwór wejściowy zamknięty łukiem odcinkowym, w połaci dachu okna powiekowe.
PARK krajobrazowy, o powierzchni około 3 ha z połowy XIX wieku i początku XX wieku. W zachodniej części parku rozległa polana, otoczona starodrzewiem, we wschodniej owalny gazon. W południowej części dwa stawy połączone przepustami z mostkami.
Opis zaczerpnięty z: MAJĄTKI WIELKOPOLSKIE Tom IV, POWIAT LESZCZYŃSKI - Magdalena Jarzewicz
|