Kwietnia 16 2024 21:52:31
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Mierzejewo i jego właściciele w średniowieczu

Wypis pochodzi ze "Słownika historyczno-geograficznego województwa poznańskiego w średniowieczu"
pod redakcją A. Gąsiorowskiego
.

MIRZEWO 1310 obl. 1608 Mirsow (Wp. 2 nr 930), 1395 [Myrevo] (Lek. 2 nr 1521, 1805), 1396 or Mirzewo (Lek. 2 nr 1875), 1398 Myrszewo, Mizewo (Lek. 2 nr 2082, 2143), 1413 Myrzewo (PZ 4, 9v), 1564 Mierzewo (IBP 309), obecnie Mierzejewo, 8 km na N od Ponieca.

1. 1310 Henryk ks. wlkp. i głog. ustanawia dystrykt w Poniecu: w jego granicach ma się znaleźć między innymi Mirzewo (Wp. 2 nr 930).
2. 1437 należy do powiatu kościańskiego (PG 1, 131); 1410 należy do parafii Poniec (Wp. 5 nr 169).
3. Własność szlachecka 1393 Mirzewski [bez imienia] w sporze z opatem lubińskim (Lek. 2 nr 1521).

1395-96 Janusz (Jan?) Mirzewski: 1395 tenże odpiera roszczenia Mikołaja Bełczylasa [ze wsi Bełczylas], który go pozwał o pancerz (Lek. 2 nr 1805, 1806); 1396 Jan z Mirzewa [identyczny z Januszem?] z Mirzewa (Lek. 2 nr 1875, 1876). 1397 Janusz Munsterbok [z Ziębic na Śląsku?; prawdopodobnie identyczny z poprzednimi] pozywa Stroszyna Wyskotę o to, że wprowadził się gwałtem do Mirzewa, które Janusz trzyma w zastawie; Stroszyn płaci karę (Lek. 2 nr 2430, 2552).

1398-1405 Mirzewo w ręku Wyskotów: 1398 Czewlej z Krzemieniewa, Lisek, Henryk i Maciek z Pawłowic oraz Stroszyn z Mirzewa [bracia Wyskotowie] pozwani przez Sobka [z Żytowiecka] jako poręczyciele ich brata Jana, który miał zastaw w Bojanicach, o [dług] 35 grzywien z czynszem [tzn. z odsetkami] (Lek. 2 nr 2081, 2082, 2233); 1398 żona Jana Wyskoty [Halszka Machowska] oraz Stroszyn [z Mirzewa] i Maciek [Wyskotowie] w sporze z Marcinem [Rokitą] mieszczaninem kościańskim [Kościan, p. 3A] [Lek. 2 nr 2226]; 1398 Jan, Bawor, Stroszyn, Lisek, Czewlej, Maciej, Henryk [Wyskotowie] dziedzice z Mirzewa pozwani przez Szczepana z Mirzewa oraz części Kociug (Lek. 2 nr 2143, 2197, 2198); 1402-1403 Stroszyn z Mirzewa toczy spory: a) z Marklem Żydem poznańskim, b) z Mikołajem Chwalmowskim [osoba niezidentyfikowana] (KP nr 815, 1381); 1405 tenże z [braćmi] Maćkiem i Hnerykiem w sporze z Heydanem [drugim mężem Halszki Machowskiej ze Strzelec koło Grodziska Wielkopolskiego] o 100 grzywien kary umownej (KośćZ 2k 95v, 99v); 1405 tenże w sporze z Adamem Żyrą [z Luboni] o 20 grzywien szkody poniesionej na skutek poręki (KośćZ 2, 101v).

1399-1400 pani Mirzewska [bez imienia]: 1399 taż dowodzi w sporze z Pradlem [z Kuranowa?] i jego kmieciami, że nie wzięła koni ludziom [poddanym] Pradla (WR 3 nr 1310); 1400 taż? W sporze z człowiekiem z Gostynia [bez imienia] o podział Mirzewa (Lek. 2 nr 2673).

1404 Krystyn (Krzczon) Mirzewski z Mirzewa (WR 3 nr 230, 470, 649): 1415-1416 tenże w sporach z Bernardem Oderwolfem: 1425 o prawo wypasania bydła razem ze stadem całej wspólnoty [wiejskiej] 9cum grege tocius communitatis) w Mirzewie; sąd potwierdza mu to prawo (KośćZ 4, 149, dawniej 46v); 1416 o 2 łany roli w Mirzewie, które Bernard kupił od tegoż Krystyna (KośćZ 5, 9v).

1404-1411 Adam (Adamek) Tader Mirzewski (WR 3 nr 234, 291, 398, 392, 789, 849, 912, 1249): 1409 tenże w sporze z Bernardem Oderwolfem o rany (KośćZ 3, 129); 1411 tenże w sporze z Maćkiem Twarogiem kmieciem z Górzna (KośćZ 3 k. 167v, 171).

1406-1419 Bernard Oderwolf (Odornik) Nirzewski z Mirzewa [identyczny z Bernardem z Luboni, synem Szybana i Katarzyny z Luboni] (WR 3 nr 326, 730; KośćZ 3, 37; KośćZ 4 k. 409v, dawniej 152v; KośćZ 9 k. 14v, 131): 1408-1409 tenże w sporach z Adamem i Krystynem z Mirzewa, między innymi z Adamem o 20 grzywien (KośćZ 3, 75v, 118v); 1409 tenże w sporze z Hanką żoną Cybka [Pradla z Kuranowa] o prawo bliższości do Mirzewa (KośćZ 3 k. 118, 119); 1412-1418 tenże i jego spadkobiercy mają przejąć prawo patronatu nad czynszem 8 grzywien groszy, który władze miasta Wschowa sprzedały młodemu Janowi Zedlitz {Czedlicz) do dowolnego roporządzenia; 1418 Andrzej [Łaskarz Gosławski] biskup poznański transumuje ten dokument, potwierdza prawo patronatu dla Bernarda i jego spadkobierców i informuje, że czynsz ten został przekazany przez zmarłego Jana Zedlitz dla altarii ŚŚ. Katarzyny, Doroty i Barbary w kościele parafialnym we Wschowie (ACC 39, 59); 1417 sąd wyznacza termin, w którym ma nastąpić ugoda polubowna w obecności Przybysława [Gryżyńskiego] między tymże Bernardem Oderwolfem Tumigrałą z Siekowa i jego bratem Janem oraz Dobiesławem Siekowskim (KośćZ 4, 270v, dawniej 5v).

1407 Dobrogost (Dobrasz, Dobrak) z Mirzewa (Wr 3 nr 344): 1409 tenże herbu Korab jest świadkiem jako krewny ze strony ojca w procesie o naganę szlachectwa Domasława Bodzewskiego (MHP nr 94; ZSW nr 1368).

1416-1430 Burhard Mirzewski z Mirzewa (WR 3 nr 999, 1006, 1074 – w tych 3 rotach błednie odczytano Bernhardus zamiast Burhardus; KośćZ 9 k. 26-267, 270v): 1416 tenże w sporze z Krystynem Mirzewskim o siedlisko (area) w Mirzewie, na którym mieszka Walek (KośćZ 4, 253, dawniej 154); 1419 tenże ręczy za Bernarda [Oderwolfa] Lubońskiego (PZ 6, 7); 1422 tenże w sporze z braćmi Zenwiczami z Dzięczyny (KośćZ 7 k. 34v, 62); 1424 woźny sądowy w imieniu Nankera z Radomicka zapowiada pieniądze, które Hincza z Osowej Sieni z bratem mają u tegoż Burharda w Mirzewie i w Luboni (KośćZ 8, 30); 1425 tenże Burhard w sporac: a) z Henrykiem Wyskotą [z Kociug i Rusinowa] (KośćZ 8, 118, dawniej 89), b) z Dziersławem [Dąbrowski] mieszczaninem kościańskim (KośćZ 8 k. 151v, 152, 168); 1428 21 X tenże sprzedaje Mikołajowi Dziersławowi i Pietraszowi [Koskom] z Łęki Wielkiej wraz z zasiewami ozimymi, a Henryk Wyskota ma ręczyć, że Burhard dokona przeniesienia własności przed starostą generalnym wielkopolskim; prawo bliższości do Mirzewa zgłasza Janusz Oderwolf Luboński, ale traci prawo do tej wsi, ponieważ nie zapłacił nabywcom 25 grzywien w ciągu 8 tygodni (KośćZ 9 k. 223, 231, 250v); 1429 tenże oraz Dziersław Koska Łęcki w sporze z Janem Bodzewskim (KośćZ 9 k. 157, 170); 1430 tenże w sporze z Liskiem [Wyskotą] z Dzięczyny (KośćZ 9 k. 231, 250v, 270v).

1420 Trojan z Mirzewa (WR 3 nr 769a): tenże naganiony przez Janusza Sulewskiego z Sulewa [koło Osiecznej; obecnie Sulejewo] ma postawić 2 świadków herbu Korab ze strony ojca i 2 świadków herbu Korab ze strony matki oraz 2 świadków herbu obcego (WR 3 nr 793, 794, 795).

1424 Marcin Mirzewski świadek (WR 3 nr 1249); 1437 tenże? Marcin daje ½ łanu w Mirzewie bratu Andrzejowi, a Andrzej na tej ½ łanu zapisuje 20 grzywien żonie Małgorzacie (PG 1 k. 131, 131v).

1428 Mikołaj Mirzewski z braćmi [dzieci Henryka Wyskoty?] Agnieszka Królikowa z Waszkowa koło Ponieca winna jest mu 10 grzywien i w tej sumie zastawia mu czynsz 1 grzywny [rocznie] od kmiotki Wężykowej [z Waszkowa?] na tak długo, dopóki suma nie zostanie spłacona; za Agnieszkę ręczą Piotr z synem Janem Gościejewscy, z którymi Mikołaj z braćmi również toczyli spór (KośćZ 8, 451v; KośćZ 9k. 51, 86v). 1436-1448 Dziersław z Mirzewa [=Koska z Łęki Wielkiej]: 1436 sąd polubowny rozstrzyga spór między nim, a Mikołajem, Tomisławem i innymi braćmi, synami Henryka Wyskoty z Rusinowa; Dziersław posiada dokument przysądzony na sumę 15 grzywien i na tej podstawie trzyma Rusinowo i Jeziorko koło wsi Trzebiec; sędziowie umarzają ½ wspomnianej wyżej sumy, obie strony płacą (KośćZ 11, 216); 147 tenże Piotr z Mirzewa i z Łęki Wielkiej w sporze z Sędziwojem z Łaszczyna (KośćZ 13, 33).

1448 Bartosz Unięcki [z Unięcic?; obecnie Chumiętki] z Mirzewa w sporze z Andrzejem Gądkowskim (KośćZ 13, 342).

1456-1472 Jan, 1456-1479 Szczepan (Stephanus) i 1456-1501 Stanisław bracia z Mirzewa: 1456 ciż zapisują czynsz 3 grzywien od sumy 36 grzywien na Mirzewie dla bractwa kapłanów i jego altarystów w Gostyniu (ACC 37, 103); 1461 ciż Jan i Szczepan w sporze z Janem altarystą ołtarza przeniesionego z Luboni do Kąkolewa (ACC 41, 103);
1456-1472 tenże Jan: 1456, 1461 (jak wyżej); 146 tenże nabywa [z zastrzeżeniem prawa odkupu?] 6 łanów osiadłych w Przyborowie [koło Krobi] od Wojciecha Przyborowskiego za 70 grzywien (PG 6, 231); 1466 tenże zapisuje żonie Małgorzacie po 100 grzywien posagu i wiana na ½ Mirzewa (PG 6, 231); 1467 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu 5 łanów w Miechcinie od Ścibora z Ponieca za 60 grzywien (PG 6, 239); 1471 tenże? Jan zapisuje [drugiej?] żonie Barbarze po 70 grzywien posagu i wiana (PG 8, 121v).

1459-1479 Szczepan brat Jana i Stanisława; 1470-1471 jego żoną jest Elżbieta córka zmarłego Jana Mleczki ze Zborowa i Konarzewa koło Poznania (PZ 19 k. 33, 48, 48v; PG 8, 119v); 1472-1473 tenże Szczepan nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu Miechcin od Marcina z Ponieca za 200 zł węgierskich i z tej sumy zapisanej na Miechcinie 100 zł węgierskich daje swej żonie Elżbiecie (PG 8, 146; PG 7, 205v); 1477 tenże z żoną Elżbietą zapisuje Janowi z Szadka kapłanowi czynsz 5 zł węgierskich w celu erygowania ołtarza, gdzie mu się spodoba (PG 9, 76); 1477 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu po 2 łany osiadłe w Łęce Wielkiej i w Łęce Małej od Michała i Wawrzyńca dziedziców z Łęki Wielkiej (PG 9, 78); 1479 tenże zapisuje [drugiej?] żonie Małgorzacie po 100 zł węgierskich posagu i wiana na ½ swych części w Mirzewie (PG 9, 107).

1456-1501 Stanisław [ciągle ta sama osoba?] brat Jana i Szczepana: 1469 temuż bracia Jan kanonik katedry poznańskiej oraz Andrzej z Łęki Wielkiej zastawiają część tejże wsi na tak długo, dopóki mu nie spłacą długu 10 grzywien (KośćZ 15, 397); 1472 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu 8 łanów w Żytowiecku od Elżbiety wdowy po Marcinie Żytowieckim i jej synów Andrzeja i Jana (PG 8, 136); 1475, 1491 tenże? [dwukrotnie] zapisuje żonie Katarzynie po 100 kóp groszy posagu i wiana na swej części Mirzewa (PG 9, 33; PG 10, 155v); 1488 tenże? Zobowiązuje się wypłacić do Bożego Narodzenia 1489 150 zł węgierskich posagu swej córce Annie, żonie Mikołaja Jurkowskiego (KośćG 3, 67v); 1492 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu części we wsiach Łęka Wielka i Łęka Mała od Jana plebana w Wolbromiu (PG 10, 170); 1496 Mikołaj Mirzewski; 1498 tenże bierze udział w wojnie tureckiej, a towarzyszy mu strzelec (sagitarius) z Jurkowa wysłany przez jego córkę Annę wdowę Po Mikołaju Jurkowskim (ExpBel. Nr 582); 1499 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu od Jana Śmigielskiego [Bnińskiego ze Śmigla] za 18 zł węgierskich (według wcześniejszej zapiski za 10 zł węgierskich) folwark Dziewecznik z łąką zwaną Wielką Łąką w Oporowie; kmiecie z Oporowa i Oporówka zachowują prawo do pastwisk na tym terenie, a kmiecie z Mirzewa mają płacić Śmigielskiemu za korzystanie z tych pastwisk (PG 12 k. 29, 34); 1501 woźny wwiązuje Stanisława Mirzewskiego we wspomniane wyżej dobra nabyte z zastrzeżeniem odkupu za 10 [sic] zł węgierskich (KośćG 5, 110).

1474 Mikołaj Mirzewski zapisuje żonie Agnieszcze po 17½ grzywny posagu i wiana na ½ łanu w Mirzewie (PG 9, 20v); 1496 Agnieszka wdowa po wspomnianym Mikołaju swoją oprawę na 1 łanie w Mirzewie sprzedaje za 35 grzywien Stanisławowi Mirzewskiemu (PG 7, 121v).

1513 Katarzyna Mirzewska [wdowa po Stanisławie] z córką Anną [Jurkowską] w sporze z kościołem parafialnym [tzn. z plebanem?] w Żytowiecku o 33 grzywny (ACC 89, 86); 1514 Anna wdowa po Mikołaju Jurkowskim żoną Jana Strzępińskiego (KośćZ 19, 42).

1515 Jan Jurkowski [syn Mikołaja Jurkowskiego] zapisuje żonie Dorocie córce zmarłego Hinczy Dłuskiego po 200 zł węgierskich posagu i wiana na częściach w Jurkowie, Mirzewie, Łęce Wielkiej i Łęce Małej (KośćZ 19, 54); 1515 tenże nabywa od brata Andrzeja Jurkowskiego części, które przypadły mu w działach w Mirzewie i w obu Łękach, a następnie zawiera z nim ugodę; oprawa ich matki Anny w Mirzewie ma przypaść w przyszłości Janowi, a oprawa babki Katarzyny Andrzejowej (KośćZ 19 k. 55v, 58v).

1517 Andrzej Jurkowski [syn Mikołaja Jurkowskiego] dziedzic Mirzewa zapisuje żonie Barbarze córce Andrzeja Lubickiego po 200 zł węgierskich na ½ swych części w Mirzewie (PG 15, 183v); 1522 tenże Andrzej sprzedaje Jerzemu Rogaczewskiemu swą ½ folwarku [Dziewecznik] i łąk zwane podleśne w Oporowie, które jego dziad Stanisław [Mirzewski} nabył od Jana Śmigielskiego [1499] (PG 15 k. 432, 432v). 1522-1526 Mikołaj i Stanisław Strzępińscy: 1522 ciż z ojcem Janem Strzępińskim [drugim mężem Anny z Mirzewa, córki Stanisława] oraz Jerzy Rogaczewski, dziedzice w Mirzewie, zapisują Katarzynie Mirzewskiej wdowie po Stanisłąwie Mirzewskim czynsz dożywotni 8 zł (PG 15 k. 441v, 453v); 1524 ciż sprzedają z zastrzeżeniem prawa odkupu w dożywocie swemu ojcu Janowi 3½ łanu osiadłego, karczmę oraz ½ folwarku w Mirzewie za 100 zł polskich )PG 16, 19); 1526 ciż jako Jurkowscy [przejęli nazwisko po pierwszym mężu swej matki!] dzielą między siebie Strzępin i część Mirzewa (PG 16 k. 131, 131v).

1526, 1530 Mikołaj Mirzewski [zapewne identyczny z Mikołajem Strzępińskim vel Jurkowskim] sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Jakubowi Wilkowskiemu [może Wilkońskiemu z Wilkonic?] 7 łanów w Mirzewie za 70 grzywien, a Wilkowski na tych samych warunkach sprzedaje te łany Jadwidze i Katarzynie córkom Piotra z Lubiatowa (PG 16 k. 103v, 134v); 1530 tenże zapisuje żonie Małgorzacie córce zmarłego Mikołaja Zdziętowskiego [ze Zdziętowa w powiecie pyzderskim; obecnie Zdziętawy] po 115 grzywien posagu i wiana na ½ swych części w Mirzewie (PG 16, 335).

1522-1529 Jerzy Rogaczewski: 1522 tenże posiada ½ Mirzewa; 1522 tenże zapisuje Mikołajowi z Łęczycy altaryście ołtarza Ś. Krzyża w katedzre poznańskiej 4 grzywny czynszu od sumy 50 grzywien na ½ Mirzewa (PG 15, 447v); 1522 tenże wyżej: Mikołaj i Stanisław Strzępińscy; 1526 tenże sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Mikołajowi Karchowskiemu 4 łany roli w Mirzewie za 44 grzywny (PG 16, 132v); 1528 tenże sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu 2½ łanu osiadłego w Mirzewie Janowi Oporowskiemu z Oporówka (PG 16, 255); 1529 tenże sprzedaje ½ Mirzewa za 600 grzywien Łukaszowi Popowskiemu [prawdopodobnie z Popowa w powiecie kościańskim] (PG 16, 288).

1529 Łukasz Popowski [nabywca ½ Mirzewa] daje tęże ½ Mirzewa żonie Katarzynie Pigłowskiej w dożywocie (PG 16, 288); 1536 tenże Łukasz Mirzewski z żoną Katarzyną Pigłowską sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu ½ Mirzewa za 100 grzywien Janowi Ujesckiemu [z Ujazdu]; tenże wujem Katarzyny Włościejewskiej żony Andrzeja Bojanowskiego (PG 16 k. 657, 657v).

1580 Jadwiga z synami Jerzym, Adamem, Mikołajem i Stanisławem Mierzewscy dzielą się majątkiem w Kociugach, Mirzewie i w Golinie: Adam otrzymuje ½ dworu w Kociugach, a drugą ½ tego dworu odkupuje od braci za 90 zł; w Kociugach ma też dwór Mikołaj, a na końcu wsi na zagrodniczych siedliskach ma powstać dwór dla trzeciego brata [bez imienia] (KośćG 34 k. 33, 34v); 1589 w Kociugach siedzą Zofia Mierzewska wdowa po Adamie oraz Stanisław Mierzewski z żoną Małgorzatą córką zmarłego Gabriela Brodzkiego (KośćZ 21, 77v).

1530-1580 pobór: 1530 - 5 łanów (ASK I 3, 131v); 1563 - 7 łanów, 1 wiatrak, 1 karczma dziedzica, 6 komorników, 1 rzemieślnik (ASK I 4, 129); 1564 - 7½ łanu (IBP 309); 1580 pobór płacą: Jadwiga Mirzewska od 5 łanów, 4 zagrodników, 2 komorników i od 30 owiec [w posiadaniu pastucha wiejskiego], a Eustachy Mirzewski od 4 łanów, 2 zagrodników 2 komorników, ½ łanu opustoszałego i 15 owiec [w posiadaniu pastucha wiejskiego] (ŹD 82).

1416-1528 mieszkańcy Mirzewa: 1416 Walek wyżej Burhard Mirzewski; 1434 Jakub „laicus” z Mirzewa napadł dwukrotnie (w Oporowie i w Poniecu), na Jana plebana z Dalewa (AC 2 nr 1059); 1524 w Mirzewie siedzą każdy na 1 łanie: Maciek, Maciej, Jan Niedźwiedź, Piotr Murto; wdowa Czaroczewa siedzi na ½ łana (PG 16, 19); 1526 w Mirzewie siedzą na 1 łanie: Maciek, Maciej, Janysz, Murto, Jałowy, Grzegorz, Piotranek (PG 16, 103v); 1528 w Mirzewie siedzą na 1 łanie: Marcin i Marcin Schodek; na ½ łana Maciej Grabisz (PG 16, 255).

4. 1412-1413 Bernard Oderwolf toczy spór z Janną złotnikiem z Gostynia oraz Pietrzykiem kmieciem z Bełczylasu o sołectwo w Mirzewie (KośćZ 4 k. 9v, 14v, 41v, 48); 1408 Więcon sołtys w Mirzewie; Dobrogost z Mirzewa dowodzi, że nie ukradł mu koni (WR 3 nr 389); Bernard z Mirzewa ma stawić przed sądem w sporze z Adamem z Mirzewa 5 ławników i 2 paniczy (domicelli) [z Mirzewa?] (KośćZ 3, 112). 5. 1410 obl. 1555 pleban w Poniecu pobiera dziesięcinę i meszne po 2 ćwierci żyta i owsa [z łanu] ze wsi na leżących do parafii Poniec, między inymi z Mirzewa (Wp. 5, nr 169).
1564 dziesięcina z 7½ łanu w Mirzewie należy do uposażenia klucza dóbr biskupich w Krobi (IBP 309).



WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.00 6,213,596 Unikalnych wizyt