Marca 28 2024 11:24:45
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Pawłowice i jego właściciele w średniowieczu

Wypis pochodzi ze "Słownika historyczno-geograficznego województwa poznańskiego w średniowieczu"

pod redakcją A. Gąsiorowskiego

PAWŁOWICE 1310 Polschowicz (WP. 2 nr 930), 1395 or. Paulowicze (WR 3 nr 21); 1398 Pavlovo (Lek. 2 nr 2082); 1399 Pawlowecz (Lek. 2 nr 2402); 1400 Pawlowicz (Lek. 2 nr 2611); 1401 Pawlowicze (WR 3 nr 181), 8 km na NE od Rydzyny.

1. 1310 Henryk książę wielkopolski i głogowski ustanawia dystrykt w Poniecu; w jego granicach mają się znaleźć między innymi Pawłowice (Wp. 2 nr 930). 1466 n. pow. kościański (PG 7, 247a); 1395?, 1401 n. par własna (WR 3 nr 21, 181); 1510 dek. Kościan (LBP 134).

2. 1417 Jan Rydzyński pozwany przez Henicha, Janusza i Dziersława z Tworzyjanic o dokonanie rozgraniczenia między wsią Przybin a Pawłowice przy pomocy instytucji opole (KośćZ 4, 297v, 305, 313v-314); 1418 wspomnianego rozgraniczenia dokonano za pomocą ujazdu (WR 3 nr 669).
1449 zapowiedź Jan Rydzyński.
1514 w Poniecu droga kościańska, idąca ku Pawłowicom (AEX 229v); 1563 droga pawłowska w Świerczynie (KośćG 14, 255-257).
1530 w Pawłowicach staw Tuleja, młyn; mieszkańcy mają prawo wolnego wyrębu w lesie w Robczysku (PG 14, 200, dawniej strona 398).
1577 opis dworu, zabudowań i wsi Pawłowice: role położone w 3 polach, między innymi pole ku Luboni i pole ku Kociugom; staw Tuleja między folwarkami i staw wielki koło dworu, sadzawki [małe stawki] służące do spuszczania stawu [tzn. do przechowywania ryb po spuszczeniu wody z dużego stawu], młyn [w Pawłowicach?] (KośćG 31, 214-216).
1582 nadmierne spiętrzenie wody w stawie [bez nazwy] i w stawie Tuleja spowodowało zalanie łąk w Pawłowicach; gaj zwany Lubel; Bartłomiej Pawłowski pozwany o to, że na gruncie wspólnym wybudował dom dla swego zagrodnika; 1584-1597 las i staw Luble w Pawłowicach [na granicy z Tworzyjanicami]; 1590 [obl. 1591] w Pawłowicach: łąka nad stawem Tuleja (okresowo zalewana przez wodę z tego stawu), [role] folwarczne zwane Kaniorki, staw wielki położony między dworem Bartłomieja Pawłowskiego a dworem jego braci stryjecznych; wspomniany Bartłomiej wybudował chałupę swemu zagrodnikowi na gruncie zwanym Waliszewo; 1590 Bartłomiej Pawłowski pozywa Stanisława Gołaskiego sive Bojanowskiego, posiadacza [części?] Robczyska, o zbytnie spiętrzenie wody w stawie Pośrednim w Robczysku, wskutek czego staw Tuleja, który zawsze był „spustny”, nie daje się spuścić i zalewa sąsiednie grunty (KośćZ 71, 456v).

3. Własność szlachecka 1398-1420 Maciej (Maciek) Pawłowski [Wyskota} z Pawłowic (Lek. 2 nr 2383, 2402): 1398 tenże oraz inni jego bracia [Wyskotowie] Czewlej z Krzemieniewa, Lisek, Henryk i Stroszyn z Mirzewa w sporze z Sobkiem [Wyskotą z Żytowiecka o 35 grzywien poręki za ich [zmarłego] brata Jana; Sobek pozywa ich z Bojanic, gdzie Jan miał zastaw oraz ze wszystkich innych posiadłości, jakie mógł posiadać [w niedziale] z braćmi i siostrami (Lek. 2 nr 2082, 2233, 2234); 1393 tenże pozwany przez Jana Kija (Ky) mieszczanina poznańskiego o 5 grzywien za broń (Lek. 2 nr 2401); 1404-1405 tenże w sporze [ze swym bratem] Stroszynem Mirzewskim o 50 grzywien (KośćZ 2 k. 77v, 94); 1405 tenże pozwany przez bratanicę Annę [córkę Jana Wyskoty], pasierbicę Hejdana ze Strzelec [koło Grodziska], o uwolnienie od roszczeń dziedziny Rogaczewo [które?] (KośćZ 2, 93); 1405 tenże [z braćmi] Stroszynem i Henrykiem w sporze ze wspomnianym Hejdanem (KośćZ 2 k. 95v, 99v); 1405 tenże w sporze z Pietraszem Golskim (KośćZ 2, 94v); 1405 tenże pozwany przez Hampla mieszczanina z Kościana o 5 ½ wiardunku (KośćZ 2 k. 96, 98v); 1405 tenże w sporze z Sędziwojem Wyskotą o 9 wiardunków sumy głównej i 9 grzywien szkody (KośćZ 3, 10v); 1406 tenże w sporze z Bernardem z Mirzewa (KośćZ 3, 37); 1408 tenże w sporze z Fryczem z Jutrosina o 200 grzywien (KośćZ 3, 69v); 1408 tenże pozwany [jako poręczyciel] w sprawie o uwolnienie Oporówka od roszczeń innych osób (KośćZ 4, 90); 1409 tenże oraz [jego brat] Henryk z Krzemieniewa [później z Bylęcina i Rusinowa] pozwani przez Annę wdowę po Marcinie Wyskocie o 3 łany [sołeckie?] i karczmę w Łęce [Małej] oraz o to, że nie uwolnili tych dóbr od roszczeń innych osób (KośćZ 3, 114v); 1416 tenże występuje jako świadek wraz z braćmi w sprawie granice Oporówka (KośćZ 4, 343v); 1417-1418 tenże Maciej Wyskota z żoną Katarzyną, mieszczanie wrocławscy, pozywają Szczedrzyka z Chojna [koło Miejskiej Górki] o to, że na drodze królewskiej zabrał im zboże wartości 60 grzywien (KośćZ 3 k. 139v, 142v, 305); 1420 tenże Maciej Wyskota zeznaje, że nie obiecywał, że pomoże wyposażyć sześcioma grzywnami dziewkę [córkę] Stroszyna [swego brata] (WR 3 nr 778); 1427, 1429 [Katarzyna] Maćkowa Wyskocina; jej poręczycielem jest Mikołaj Gil Goliński; 1428 Jadwiga córkka Gila wygrywa proces ze wspomnianą Katarzyną [swą matką] o 15 grzywien szkód (KośćZ 8, 413v; KośćZ 9 k. 163, 175).
1400 Marcin [omyłkowo zamiast Maciej?] z Pawłowic, Lisek i Bawor z Drobnina oraz Piotr z Włościejewek i Dzierżek z Goliny pozwani przez Lutkę Radomicką o dokonanie napadu i zgwałcenie wspomnianej Lutki (Lek. 2 nr 2608); 1400 ciż pozwani przez Mikołaja Radomickiego o napad na młyn [w Radomicku?] (Lek. 2 nr 2610).
1404 Henryk Wyskota [zwany też Andrzejem, brat Macieja] z Pawłowic w sporze z Sędziwojem Wyskotą [z Żytowiecka] o 8 grzywien i 8 skudów oraz ze [Stan.] Żydówką z Rogaczewa (KośćZ 2 k. 69, 69v, 70, 70v).
1413-1414 Febronia siostra Liska [oraz Macieja, Henryka i innych braci Wyskotów].
1410-1421 Jan Czerniński vel Rydzyński dziedzic w Rydzynie, starosta wschowski 1414 (KośćZ 4, 88v); 1410 tenże zapisuje czynsz 20 grzywien od sumy 200 grzywien dla altarii Znalezienia Krzyża Ś. I Poczęcia NMP w katedrze poznańskiej na wsiach Dąbcze 8 grzywien, oraz po 4 grzywny na wsiach Robczysko, Kłoda i Pawłowice (Wp. 5 nr 167); 1413-1414 tenże w sporze z Febronią siostrą Liska [Wyskoty] o 1/3 Pawłowic; woźny złożył pozew u sołtysa w Pawłowicach; Rydzyńskki dowodzi, że Febronia nigdy nie miała 1/3 Pawłowic; sąd przysądza tę część Rydzyńskiemu, a Febronii nakazuje wieczne milczenie (WR 3 nr 504; KośćZ 4 k. 44, 60v, 88v).
1425-1432 Mikołaj Pawłowski [prawdopodobnie syn Jana Rydzyńskiego] (KośćZ 8, 118): 1432 tenże naganił szlachectwo Lipolda z Borzyszewa [osoba i miejscowość niezidentyfikowana; może ze Śląska?], ale w sądzie wycofuje się z zarzutów, mówiąc, że nic złego o Lipoldzie nie wie (KośćZ 10, 14v).
1428 świadek Jan Pawłowski syn Stefana Rydzyńskiego?] (WR 3 nr 1346).
1432 świadek Paweł Pawłowski [osoba niezidentyfikowana] (WR 3 nr 1440).
1434 Stefan Rydzyński zapisuje czynsz od kmieci z Drzeczkowa, Pawłowic i Wolikowa [obecnie Wolkowo koło Osiecznej] dla nowo erygowanej kaplicy (oraculum) w Drzeczkowie (ACC 18, 4v).
1446 Jan Rydzyński [zginął 1454 pod Chojnicami]; syn Stefana [może identyczny ze wspomnianym wyżej Janem Pawłowskim] zapisuje żonie Agnieszce [Wyskociance?] po 400 grzywien posagu i wiana na ½ swych dóbr, tzn. na mieście Rydzyna, na wsiach Dąbcze, Pawłowice, Robczysko, Kłoda, Tarnowo[= Tarnowa Łąka] i na ½ Przybina (PG 2, 168v); 1449 w imieniu tegoż woźny zapowiada drogi (semite indirecte), płone pastwiska, lasy odpowiednie do hodowli chmielu, żołędzie, jabłka, gruszki i inne owoce we wsiach Pawłowice, Dąbcze, Robczysko, Kłoda, należących do dóbr Rydzyna (KośćZ 13, 455a).
1446 Jan młodszy z Rydzyny [syn zmarłego Jana] daje swoje części we wsiach Pawłowice, Robczysko, Nowa Wieś [koło Rydzyny] i ½ Przybina stryjowi Wawrz. Rydzyńskiemu (PG 7, 247a).
1466-1479 Wawrz. Pawłowski (Rydzyński): 146 pozywa [swych bratanków] Jana starszego i Jana młodszego, braci niedzielnych z Rydzyny [synów Jana], ponieważ od kilku lat nie wykonali oni zobowiązań płynących ze złożonej poręki na sumę 93 zł węgierskich oraz nie dokonali na jego rzecz rezygnacji wsi Rojęcin i ½ Czerniny w dystrykcie Góra [na Śląsku] (KośćZ 15, 505); 1470 tenże pozywa wspomnianych bratanków o 12 zł węgierskich poręki za mikołaja Grodka i Markusza Wilkowskiego [osoby niezidentyfikowane] (KośćZ 15, 450); 1474 tenże dziedzic w Rydzynie zapisuje żonie Adzie po 400 grzywien posagu i wiana na wsiach Robczysko i Pawłowice (PG 9, 11v); 1476 tenże niżej: Jadwiga; 1479 tenże jest stryjem Piotra Wojciecha i Mikołaja braci niedzielnych z Rydzyny [synów Jana starszego] (PG 9, 105v).
1476 Jadwiga żona Jana starszego Rydzyńskiego zeznaje, że zadośćuczyniono jej za posag i wiano, zapisane przez wspomnianego męża na mieście Rydzyna, na folwarku Nowa Wieś oraz na wsiach Pawłowice, Przybin, Czernina i Rojęcin; taż odstępuje stryjowi [swego męża] Wawrz. Pawłowskiemu [swoje prawa do wsi] Pawłowice, Robczysko i Nowa Wieś (PG 58, 28).

1485-1534 (w 1535 wspomniany jako zmarły) Maciej [I], 1485-1523 (w 1527 wspomniany jako zmarły) Bartłomiej i 1485-1514 Dobrogost, bracia Pawłowscy [synowie Wawrzyńca]:
1485-1488 tenże Maciej [I] Pawłowski z braćmi: 1485 tenże w swoim imieniu i w imieniu nieobecnych braci Dobrogosta i Bartłomieja prezentuje Andrzeja notariusza z konsystorza poznańskiego na altarię Ś. Wojciecha w kościele parafialnym w Rydzynie (ACC 63, 18v); 1487-88 ciż Maciej [I] i Bartłomiej bracia niedzielni z Pawłowic sprzedają z zastrzeżeniem prawa odkupu Mikołajowi Kąkolewskiemu Nową Wieś za 110 zł węgierskich i zobowiązują się uwolnić ją od roszczeń innych osób (PG 10, 90v; KośćG 3, 67v); 1488 tenże Maciej [I] z bratem Dobrogostem sprzedają tę samą wieś wspomnianemu Mikołajowi Kąkolewskiemu za 310 zł węgierskich (PG 10, 102); 1493, 1519 ciż posiadają Robczysko (PZ 22, 140; KośćZ 23 k. 54v, 55); 1510 ciż Maciej [I] i Bartłomiej z Pawłowic (KośćZ 8, 13; KośćZ 19, 10v); 1520 ciż Maciej [I] i Bartłomiej występują jako stryjowie przy instalacji Jana Rydzyńskiego scholastyka w kapitule katedry poznańskiej (MHP nr 278).
1492, 1497, 1502, 1513, tenże Maciej [I] (w 1492: Pawłowicki) zapisuje [czterokrotnie] żonie Sędce [córce Mikołaja Janowskiego kasztelana śremskiego z Pakości] po 400 zł węgierskich na ½ wsi Pawłowice i na ½ Robczyska, a w 1513 tylko na Pawłowicach; w 1513 Sędka kwituje oprawę zapisaną jej przez męża w 1492 i 1497 (PG 10, 166; PG 7, 135v; PG 12, 186v; PG 14, 200, dawniej s. 398; PG 68, 271v); 1492 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu od Mikołaja Borka Osieckiego ¼ Świerczyny za 100 zł węgierskich (PG 10, 174); 1496 tenże nabywa z zastrzeżeniem prawa odkupu od brata Dobrogosta 4 ¾ łana w Pawłowicach za 132 ½ grzywny (PG 7, 90; PG 11, 113); 1501 tenże zawiera ugodę z Mikołajem Zegardło mieszczaninem poznańskim, u którego Maciej znalazł swego zbiegłego kmiecia; Zegardło płaci Maciejowi 4 grzywny za kmiecia, a Maciej zobowiązuje się, że ani on, ani jego brat Dobrogost nie będą się o niego więcej upominać (AR 2 nr 1821); 1508 temuż Wojciech Strugała Żakowski sprzedaje swoje części w Żakowie i w Żakowie Małym za 40 grzywien (PG 66, 8); 1511 temuż Bartłomiej Żakowski sprzedaje za 40 grzywien części w Żakowie i w Żakowie Małym (strugi, część jeziora Kiełpin) i ma je uwolnić od roszczeń innych osób (PG 14, 260; KośćG 6, 405v); 1511-1512 tenże Maciej Pawłowski daje staw Okrąglec w Żakowie Mikołajowi Żakowskiemu synowi Macieja, a w zamian otrzymuje część strugi tamże (KośćZ 18 k. 329, 329v; KośćZ 19 k. 16, 22; KośćZ 22 k. 17, 22); 1513 tenże Maciej dziedzicem części w Żakowie (KośćZ 18 k. 403, 428v); 1516, 1521 tenże kupuje od Feliksa Miaskowskiego Gębice [koło Gostynia] za 700 grzywien, a w 1521 tenże sprzedaje wspomnianemu Felksowi Miaskowskiemu te same Gębice za 800 grzywien (PG 15 k. 318v, 411); 1519 tenże w sporze ze Stefanem, Andrzejem i Małgorzatą dziećmi zmarłego Stefana Wilkowskiego [z Wilkowa Niemieckiego], który ręczył [niegdyś?] Pawłowskiemu za Dłuskich dziedziców w Goniębicach (KośćZ 23, 69); 1521 tenże pisze się z Rydzyny, dziedzic Pawłowic; 1522 tenże ręczy Rafałowi Leszczyńskiemu za Wojciecha ze Śmigla na sumę 500 zł węgierskich (PG 71, 143v); 1524 temuż jego żona Katarzyna Sędka daje swą oprawę po 400 grzywien posagu i wiana zapisaną na Pawłowicach i na Robczysku [sic!], a on daje jej w dożywocie całe swe dobra w Pawłowicach i Robczysku, Żakowie i Żakowie Małym (PG 16, 11v); 1525 tenże z bratankiem Mikołajem, Janem, Maciejem, Pioterm i Wawrzyńcem [synami Bartłomieja] oraz z siostrą Beatą Ćmachowską bierze udział w podziale dóbr Działoszyce, w którym to podziale uczestniczą obok nich Wojciech Śmigielski z bratankami, Mikołaj, Stanisław i Wiktoryn Goślubscy, Małgorzata Rozdrażewska z jednej strony, a Wacław z Ostroroga kasztelan kaliski z drugiej strony (MS 4 nr 14262); 1530 tenże z bratankiem Wawrzyńcem i siostrzeńcem Piotrem Ćmachowskim [synem wspomnianej wyżej Beaty z Pawłowskich Ćmachowskiej, siostry Macieja] sprzedaje część dóbr Działoszyce, które leżą na terenie ziemi krakowskiej, sandomierskiej i lubelskiej, za 3000 zł węgierskich braciom Janowi, Jakubowi i Stanisławowi z Ostroroga synom zmarłego Wacława z Ostroroga kasztelana kaliskiego oraz ręczy im, że uwolni te dobra od roszczeń innych osób; Wawrzyniec ręczy za swoich braci, że uznają wspomnianą wyżej rezygnację (PG 16, 332; PG 74 k. 625v, 626); 1534 tenże z bratankami Maciejem, Wawrzyńcem i Piotrem posiadają Robczysko (KośćZ 25, 214, dawniej k. 209); 1535 tenże wspomniany jako zmarły (KośćZ 25, 248, dawniej k. 242v).
1485-1523 tenże Bartłomiej Pawłowski (CP 5 nr 7); 1485-1488 tenże wyżej; 1492 tenże kupuje od Bartłomieja i Mikołaja synów zmarłego Mikołaja Kąkolewskiego Nową Wieś za 310 zł węgierskich (PG 10, 174); 1496-1523 tenże w Nowej Wsi; 1497 tenże zwolniony przez króla Jana Olbrachta z udziału w pospolitym ruszeniu, ma pozostać na miejscu dla ochrony zamków i ziem wielkopolskich (MS 2 nr 717); 1501 tenże zapisuje żonie Małgorzacie córce Andrzeja Brodnickiego po 500 zł posagu i wiana na ¼ Pawłowic i ¼ Robczyska, a ona kwituje go z oprawy zapisanej na Nowej Wsi (KośćZ 19, 85v; KośćZ 22, 74v; KośćZ 24, 135v); 1523 tenże sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Mikołajowi Rydzyńskiemu 5 ¼ łana roli opustoszałej w Nowej Wsi za 70 grzywien (PG 15, 505v); 1530, 1534-1535 jego synowie wyżej: Maciej;
1485-1505 tenże Dobrogost Pawłowski (AC 2 nr 762): 1485-1488 tenże wyżej; 1487 tenże w sporze z Wawrzyńcem z Białego Jeziora (KośćG 3, 52v); 1496 tenże wyżej: Maciej: 1496 tenże zapisuje czynsz roczny 1 grzywny z prawem wykupu za 12 grzywien Janowi Stęgoskiemu altaryście w Śremie (PG 7, 98v); 1497 tenże sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Maciejowi Kawieckiemu 3 łany osiadłe w Pawłowicach za 40 grzywien; łany te otrzymał w działach z braćmi, i zobowiązuje się uwolnić je od roszczeń innych osób; kmiecie Marcinkowic, Jan Pothkowny i Starkowski (każdy z nich siedzi na 1 łanie) płacą po 62 grosze czynszu rocznie (PG 7, 157v; BR 628 nr 246); 1505 tenże zalega z czynszem dla altarii w Śremie (ACC 82 k. 36, 136v).
1500-1519 ciż bracia Pawłowscy: (Maciej [I] i Dobrogost z Pawłowic oraz Bartłomiej z Nowej Wsi) w sporach z Ostrorogami: 1500 ciż pozwani o napad na Stobnicę w ziemi sandomierskiej należącą do Jana Ostroroga kasztelana poznańskiego (MS 4 supl. Nr 1217; KośćZ 18 k. 30, 31, 32); 1514 ciż Maciej [I] i Dobrogost Pawłowscy mają złożyć zeznanie, że nie dokonali napadu w towarzystwie 40 szlachciców i 40 osób niższego stanu na wspomnianą miejscowość Stobnica, należącą do braci Ostrorogów: Wacława i Stanisława kasztelana kaliskiego; do złożenia zeznań nie doszło [z powodu nieobecności Ostrorogów?]; sprawa toczy się przed sądem sejmowym w Piotrkowie (KośćZ 18 k. 501. 502; PG 69, 38v); 1519 tenże Maciej staje [ponownie] w sądzie, aby złożyć wspomniane wyżej zeznanie; sąd nakłada na Ostrorogów w tej sprawie wieczne milczenie, bo się nie stawili (KośćZ 23, 48); 1530 tenże Maciej Pawłowski z bratankiem Wawrzyńcem [synem Bartłomieja] oraz siostrzeńcem Piotrem Ćmachowskim ręczą Janowi, Jakubowi i Stanisławowi Ostrorogom synom zmarłego Wacława kasztelana kaliskiego, że swoje części w dobrach Działoszyce w ziemi krakowskiej, sandomierskiej i lubelskiej, które posiadali w zastawie, a obecnie za 3000 zł sprzedali wspomnianym Ostrorogom, uwolnią również od roszczeń innych osób; Wawrzyniec ręczy, że jego bracia Mikołaj, Piotr i Maciej [II] przyłączą się do tej rezygnacji i poręczenia (PG 74 k. 625v, 626). 1498, 1510 synowie Macieja Kawieckiego dokonują podziału majątku po ojcu, w tym między innymi dzielą prawo do sum zapisanych na różnych wsiach (reempciones), także na Pawłowicach; młodsi synowie przekazują swoje prawa do sum na wsiach Pawłowice i Niechłód swemu najstarszemu bratu Janowi Sowińskiemu (BR 628 nr 249; PG 12, 147).

1516 na Pawłowicach ciąży 1 grzywna rocznego czynszu dla altarii ŚŚ. Wojciecha i Doroty w kościele parafialnym w Śremie; altarię tę biskup poznański na wniosek kolatorów, którymi są Maciej Pijanowski, Maciej Rokossowski oraz jego bratanek Maciej syn Wawrzyńca Rokossowskiego, przenosi do katedry poznańskiej (AE V 158v).

1527 Katarzyna Pawłowska córka zmarłego Bartłomieja; tejże mąż Baltazar Ossowski [Osowa Sień] zapisuje po 350 zł węgierskich posagu i wiana na połowie swych części we wsiach Tuchorza, Przysieka Polska, Wilkowo Niemieckie i Smyczyna oraz na całym folwarku w Przysiece Polskiej, w którym sam mieszka (KośćZ 19, 129v).

1525-1527 (żyje jeszcze w 1557 – TD) Wawrzyniec, 1525-1545 Mikołaj, 1525-1534 Piotr i 1525-1545 (1550 wspomniany jako zmarły) Maciej [II, może w 1521 prezentowany na altarię], 1525 Jan, syn Bartłomieja: 1525-1534 ciż wyżej: Maciej [I] syn Wawrzyńca: 1525-1550 tenże Maciej [II] Pawłowski: 1525-1545 tenże wyżej Maciej [I]; 1542 tenże zapisuje żonie Annie, córce Jana i Reginy Chrzypskich, po 300 grzywien posagu i wiana na połowie części należnych mu w działach z braćmi we wsiach Pawłowice, Robczysko, Żakowo i Nowa Wieś; Anna otrzymuje od rodziców połowy ich wsi Śródka, Przyborówko i Pakawie, a [drugie?] połowy tych wsi Maciej Pawłowski kupuje od swych teściów za 2000 zł, po czym daje im te dobra w dożywocie (PG 17, 506-508v); 1542 tenże ma otrzymać od swych teściów 300 grzywien; tenże z żoną Anną zapisują jej rodzicom 100 grzywien tytułem dożywocia na wsiach Przyborówko, Śródka i Pakawie; tenże Maciej zobowiązuje się spłacić Zofii [siostrze jego żony Anny] 1000 zł w ciągu 12 tygodni od zawarcia przez nią małżeństwa oraz pozostałe 1320 zł po śmierci jej rodziców; woźny wwiązuje Macieja [II] i jego żonę Annę we wsie Śródka, Przyborówko i Pakawie, które nabył poprzednio od jej ojca, niżej: Mikołaj (PG 18, 171); 1550 tenże wspomniany jako zmarły (KośćZ 29, 134).

1545 tenże Mikołaj Pawłowski [syn Bartłomieja] zapisuje żonie Zofii córce zmarłego Jana Chrzypskiego po 300 grzywien posagu i wiana na połowach swych części, jakie mu się należą w działach z braćmi w Pawłowicach, Robczysku, Żakowie i Nowej Wsi (PG 18, 171v); 1545 Zofia Chrzypska żona Mikołaja daje w dożywocie swej matce Reginie wdowie po Janie Chrzypskim połowy wsi Śródka, Przyborówko i część wsi Pakawie (PG 18, 175).

1550 Jan, Bartłomiej i Maciej [III] Pawłowscy, synowie zmarłego Macieja [II] (KośćZ 29, 134); 1574-1577 tenże Jan Pawłowski z Wierzbna [syn Macieja II]: 1574 tenże zapisuje żonie Zofii córce Macieja Proskiego, a wdowie po Marcinie Niegolewskim, po 2000 zł posagu i wiana na ½ Przybina, na częściach w Pawłowicach i w Robczysku oraz na połowach wsi Śródka i Pakawie w powiecie poznańskim (PG 21, 454v); 1575, 1577 wspomniana Zofia ma oprawę, zapisaną jej przez pierwszego męża, na Wilkowie [koło Buku] (PG 128, 95v; PG 131, 717); 1577-1590 tenże Bartłomiej Pawłowski [syn Macieja II]: 1577 tenże wyżej; 1580 tenże niżej; 1582 tenże w sporze z Marcinem, Stanisławem, Janem i Łukaszem synami Mikołaja Pawłowskiego (KośćZ 67, 574); 1590 tenże Bartłomiej Pawłowski przeprowadza działy majątkowe w Pawłowicach z Marcinem, Stanisławem i Janem Pawłowskimi [synami Mikołaja] (KośćG 45, 169v).

1552-1577 Anna Chrzypska vel Pawłowska, wdowa po Macieju [II] Pawłowskim: 1552-1557 tejże są winni: 1552 Łukasz Potarzycki z Potarzycy w powiecie pyzderskim 105 zł i Andrzej Kociuski 100 zł (PG 95, 213; PG 96, 4), 157 Anna Wilkońska żona wspomnianego Andrzeja Kociuskiego 70 grzywien (zwróci ten dług z pieniędzy zapisanych jej przez męża na wsi Kociugi) i Wojciech Rydzyński 100 zł polskich (KośćG 11 k. 235, 292v); 1577 taż zawiera ugodę z synem swym Bartłomiejem w sprawie podziału dóbr w Pawłowicach i Robczysku: poprzednio Bartłomiej dokonał już działu w tychże wsiach ze swym bratem Janem; Bartłomiejowi przypadnie po śmierci matki cała jej oprawa, jednakże on i jego potomkowie będą musieli wypełniać wszystkie zobowiązania z tych dóbr, zaciągnięte przez matkę; matka otrzymuje w Pawłowicach: ½ dworu z mlecznem, łaźnią, wozownią, kownatką, piwnicą i owczarnią oraz cały plac ogrodzony od izdebek czyli kownat aż do samborzy, ½ ról folwarcznych we wszystkich 3 polach oraz część ról pustych, ½ kmieci 9według własnego wyboru), 2 zagrodników, łąki przy stawie Tuleja i przy stawie wielkim oraz 2 pastewniki tamże; Bartłomiej otrzymuje w Pawłowicach: ½ folwarku [tzn. ról folwarcznych, o dworze brak wzmianki], ½ ról pustych, ½ kmieci, pastewnik za dworem ku młynowi; w Robczysku matka otrzymuje 1 zagrodnika, 2 ogrody i łąkę wielką przy granicy z Przybinem, a Bartłomiej wszystkie role puste i wszystkie pozostałe łąki; stawy rybne w Pawłowicach: Bartłomiej otrzymuje staw Tuleja położony „między folwarkami”, a staw wielki koło dworu oraz sadzawki mają mieć wspólnie: razem mają staw zarybiać i razem dzielić się rybami lub pieniędzmi po ich sprzedaży; matka ma prawo korzystać z ryb w każdej chwili; pasterze Bartłomieja mają pasać bydło matki; poddani obu stron wspólnie mają budować płoty, tam gdzie będą potrzebne oraz utrzymywać [wspólne] rowy; matka ma prawo wyrębu drzew w Pawłowicach i w Robczysku; w Pawłowicach znajduje się również część (dworu) Mikołaja Pawłowskiego [syna Bartłomieja i Małgorzaty Brodnickiej] (KośćG 31, 214-216).

1510 w Pawłowicach: 2 dziedziców, folwark podzielony między nich, 25 łanów osiadłych, 17 łanów opustoszałych (Dobrogost uprawia 4 łany opustoszałe, a Maciej 2 łany opustoszałe), 2 karczmy, które tylko (tantum) szynkują, sołectwo; ci sami panowie posiadają Robczysko (LBP 134); 1530 pobór z Pawłowic od 18 łanów (ASK I 3, 130v); 1535 tamże w Pawłowicach 1 kwarta [roli] opustoszałej (ASK I 5, 141v); 1563 pobór z Pawłowic płacą: Mikołaj Pawłowski od 9 ½ łana, karczmy dziedzica, 2 komorników i 1 rzemieślnika; Wawrzyniec Pawłowski [syn Bartłomieja i Małgorzaty Brodnickiej] od 9 ¼ łana i 1 karczmy dor.; Jan Pawłowski od 7 ¾ łana, wiatraka dor., 1 komornika, karczmy dor., 1 rzemieślnika (ASK I 4, 183v); 1564 w Pawłowicach 24 łany; 1580 Bartłomiej Pawłowski płaci pobór od 6 ¾ łana, 4 zagrodników, 2 komorników i wiatraka dor.; Andrzej Bojanowski z Trzebosza [na Śląsku] płaci w Pawłowicach od 8 ½ łana, 2 zagrodników, 1 komornika i wiatraka dziedzica, Stanisław Bojanowski [sive Gołaski] płaci od 1 łana, 2 zagrodników oraz ½ łana karczmarskiego (ŹD 80; ASK I 6, 274).

Mieszkańcy: 1459 Maciej Dębny, Jan krawiec, Michał Jadamowicz i Stanisław Łoniewski; 1497 kmiecie Marcinkowic, Jan Pothkowny i Starkowski; 1501 zbiegły kmieć, znaleziony w Poznaniu.

4. 1413 sołtys w Pawłowicach (punkt 3).
1421 Jan Szczodrzykowic (Szczodrzyczowicz) sołtys sprzedaje Bartłomiejowi zwanemu Sarkalicz sołectwo w Pawłowicach; Jan ma na to sołectwo dawny przywilej; sołectwo obejmuje 1 łan wielki leżący w środku wisi, ½ karczmy, jatkę mięsną, jatkę szewską; sołtys ma prawo wybudować na swoich rolach wiatrak gdzie zechce, ma prawo pasać 200 owiec z pomocą własnego pasterza, ma prawo pobierać 1/3 opłat sądowych oraz denara od juramentów oraz rezygnacji oraz ma prawo do małego polowania z psami i rarogiem (cum valtris et niso); sołtys ma obowiązek służyć na koniu wartości 4 grzywien w czasie pospolitego ruszenia; pan wsi [nie wynagrodzi straty konia na wojnie, natomiast] wynagrodzi stratę konia, gdy koń zostanie ukradziony z pańskiej stajni lub rozerwany przez wilki; w takim wypadku, dopóki pan za konia nie zapłaci, sołtys będzie zwolniony ze służby [na koniu]: mieszkańcy wsi będą płacić panu 60 groszy czeskich czynszu rocznie z łanu, a w razie pospolitego ruszenia wspomogą [pana] na wyprawę według zwyczaju od dawna (diutius) stosowanego w Królestwie Polskim; tytułem danin (honores) mieszkańcy dadzą na Boże Narodzenie po 4 kury, a na Wielkanoc po 1 kopie jaj i po 1 sztuce mięsa (scapula) wartości 1 ½ grosza; mieszkańcy zobowiązani są do orki, innych prac i koszenia trawy [bez określania wymiaru tych prac] według dawnego zwyczaju ziemskiego (BR 176, 1).

1427 Paweł sołtys, ławnicy oraz wszyscy kmiecie uprawiający role w Pawłowicach wyznaczają Jana pisarza i domownika (familiaris) Stefana z Rydzyny [dziedzica w Pawłowicach] swoim pełnomocnikiem w procesie z Wawrzyńcem plebanem w Pawłowicach (Wp. 9 nr 1118).
1481 zmarły Maciej wójt w Krzywiniu był synem sołtysa z Pawłowic (DBL nr 326).
1510 sołectwo w Pawłowicach (patrz punkt 3); 1511 Jan Zegadło sołtys w Pawłowicach (AAG, BL [Benedyktyni-Lubiń] 1, 39v).
1521 Maciej z Rydzyny dziedzic w Pawłowicach [= Maciej I Pawłowski] potwierdza, że Adam sołtys w Pawłowicach sprzedaje uczciwemu Janowi (Kiy) sołectwo w Pawłowicach za 20 grzywien i równocześnie transumuje przywilej sołecki z 1421 roku (BR 176, 1-2).

5. 1395 świadek pan Jan z Pawłowic [pleban?] (Lek. 2 nr 1756; WR 3 nr 21); 1401 świadek Piotr pleban w Pawłowicach (WR 3 nr 181).
1423-1424 Mikołaj pleban w Pawłowicach: 1423 tenże świadkiem (AC 2 nr 1841); 1424 tenże, pleban w Pawłowicach oraz altarysta w Osiecznej, toczy proces jako altarysta z wieśniakami (rustici) z Czerwonego Kościoła (ACC 7, 130v).
1427-1428 Wawrzyniec pleban w Pawłowicach: 1427 tenże w sporze z sołtysem, ławnikami i kmieciami z Pawłowic o wiardunki płacone biskupowi poznańskiemu (AC 2 nr 993; Wp. 9 nr 1118); 1427 tenże w sporze ze Stanisławem wikariuszem z Kościana (ACC 10 k. 209, 219v); 1428 tenże świadkiem (Wp. 9 nr 1158, 1159); 1428 tenże (niżej): Piotr kościelny.
1428 Marcin niegdyś wikariusz w Pawłowicach pozywa plebana [brak imienia] z Pawłowic o 3 wiardunki, które mu się należą za zboże [zapewne chodzi o wynagrodzenie w zbożu], ponieważ był wikariuszem [w Pawłowicach] od święta Nawrócenia ś. Pawła [25 I] do święta śś. Piotra i Pawła [29 VI] ora o [zwrot] 9 groszy pożyczki (ACC 11, 108).
1428 Piotr kościelny (clericus, minister ecclesie) w Pawłowicach pozywa wikariusza Pawła [z Pawłowic], o to, że go zranił, kucharkę plebana Barbarę o to, że nazwała go złodziejem i łotrem, oraz plebana Wawrzyńca o [zaległe] wynagrodzenie (salarium; ACC 11, 166).
1431 Mikołaj Czarnisz kapłan z Osiecznej, pleban w Drzeczkowie w sporze z kmieciami z Pawłowic {D]rzeczkowa i Wolikowa [zapewne o zaległy czynsz] (ACC 14 k. 14v, 16v, 18, 20, 23, 53v, 54v).
1459 Mikołaj Czarnisz pleban w Pawłowicach pozywa Macieja Karczmarza w Pawłowicach o 22 grzywny za sprzedane mu meszne; Maciej zeznaje, że transakcja dotyczyła 8 małdratów zboża (owsa i żyta) z Robczyska i Kociug oraz 15+4 ćwierci owsa i 44 ćwierci żyta z Pawłowic; należność za to zboże Maciej ma według umowy zapłacić na przyszłe Zapusty; ponieważ jednak pleban zeznawał inaczej, biskup deleguje Marcina altarystę ze Śremu, aby (razem z 4 mieszkańcami Pawłowic) wyjaśnił sprawę na miejscu; Mikołaj Czarnisz daje Tomaszowi z Rogaczewa, plebanowi w Osiecznej, 22 grzywny, które otrzymał od Macieja karczmarza, [jako intencję mszalną?] (pro anima sua; AE II k. 6, 8).
1510 kościół parafialny ŚŚ. Mikołaja i Barbary; do parafii należą wsie: Pawłowice, Kociugi i Robczysko; pleban w Pawłowicach pobiera dziesięcinę z folwarku w Kociugach oraz wiardunki [dziesiętne] i meszne z Robczyska; wiardunki dziesiętne z łanów kmiecych i sołectwa w Pawłowicach oraz z łanów kmiecych w Kociugach należą do [uposażenia klucza krobskiego] biskupa poznańskiego (LBP 134). 1558 [Andrzej Czarnkwski] bislup poznański na prośbę Piotra Pawłowskiego dziedzica Nowej Wsi przyłącza tę wieś do parafii Pawłowice, ponieważ jej macierzysta parafia Dąvcze zajęta jest przez Szymona, żonatego, apostatę i heretyka; Szymon pleban w Rydzynie protestuje przeciw tej decyzji dowodząc, że meszne i denar ś. Piotra z Nowej Wsi należą się parafii w Rydzynie (AE X 237v-239v).
1564 wiardunki dziesiętne z 24 łanów w Pawłowicach należą do uposażenia klucza biskupiego Krobia (IBP 309).

6. 1407 Paweł Kuklicz z Pawłowic [osoba niezidentyfikowana] w sporze z Mikołajem Koterbą [ze wsi Karsiec] o 1 łan w Rokosowie (KośćZ 3, 63v).
1488 (kop. XVIII w.) Maciej z Pawłowic [mieszczanin w Krzywiniu?] zapisuje żonie posag w Krzywiniu (BenLub. 232, 130, dawniej Lub. C 38, 130).
1521 Maciej Pawłowski duchowny [?] (discretus) [czy idnetyczny z Maciejem II Pawłowskim] prezentowany przez Wojciecha z Rydzyny na altarystę altarii Znalezienia Krzyża Ś. I Poczęcia NMP w katedrze poznańskiej (BR 176, 2).

WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.01 6,172,102 Unikalnych wizyt