Wypis pochodzi ze "Słownika historyczno-geograficznego województwa poznańskiego w średniowieczu"
pod redakcją A. Gąsiorowskiego
GARZYN (1400 or. Garzino, 1424 Gorzyewo!) 8,5 km na SE od Osiecznej.
1. 1466 pow. Kościan (PG 6, 237); 1563 parafia Świerczyna (ASK I 4, 197).
2. 1400 Bawor ma dokonać rozgraniczenia wsi Garzyn i Wierzchucino z dziedziną Górzno Piecza Janiszewskiego; Piecz ma objechać granicę i złożyć przysięgę [dokąd sięga jego dziedzina] i według tego mają ustalić granice (Lek. 2 nr 2677, 2710); 1413, 1416 spór graniczny między Krzemieniewem, Drobninem i Garzynem ma być rozstrzygnięty za pomocą instytucji opola (KośćZ 4, 47v); 1562 rozgraniczenie Garzyna z Górznem: starcy wiezieni na wozie pokazali wspomnianą granicę od narożnika znajdującego się w [lasku] Dąbrowa przy drodze do Osiecznej, gdzie zbiegają się granice Garzyna, Górzna, Swierczyny i Grodziska; granica przechodzi kolejno przez kopiec stojący przy starej drodze do Górzna, przez Górę Brzozową, koło roli należącą do karczmarza z Górzna, który zaorał wspomnianą starą drogę, koło rowu wykopanego przez Mikołaja Gorzyńskiego, koło Łąki Kurowskiej należącej do Górzna, wzdłuż starego drożyska, koło folwarku zmarłego Marcina Gorzyńskiego, koło drogi z Górzna do Garzyna i wzdłuż miedzy do narożnika rozgraniczającego Górzno, Garzyn i Krzemieniewo (KośćG 15, 59v-60).
3. Własność szlachecka 1400 Bawor [Wyskota z Drobnina, Krzemieniewa i Łęki Wielkiej] posiada Wierzchucino i Garzyn; 1413 Garzyn w ręku Wyskotów; 1421 Dobrogost z Prusimia [i z Kolna] sprzedaje za 600 grzywien Przybysławowi z Gryżyny [i z Brenna] stolnikowi poznańskiemu części we wsiach Krzemieniewo, Wierzchucino, Brylewo, Garzyn i Rybnik, kupione od Hanczela Liska, Andrzeja [recte Henryka], Bawora i jego żony Małgorzaty Wyskotów oraz od Bieniaszki żony Jana z Wolikowa [koło Grodziska, obecnie Wolkowo]; Anna żona Dobrogosta sprzedaje temuż swoje części po ojcu we wspomnianych wsiach oraz w Drobninie za 1000 grzywien (KośćZ 25 k. 168v, 169); 1421 Przybysław Gryżyński przez swego pełnomocnika przedstawił w sądzie dokumenty dotyczące wspomnianego wyżej kupna; na mocy prawa bliższości zaprotestowali Sobek [Wyskota] Żytowiecki chcąc skorzystać z pierwokupu, Andrzej Bojanowski w imieniu [żony?] Jadwigi siostry Dobrogosta Koleńskiego oraz Mikołaj Baworowski; pretendenci nie przedstawili sądowi wszystkich dokumentów (BR 628 nr 79, 80); 1424 tenże Przybysław pozywa Dobrogosta z Kamionny i Skrzydlewa oraz Dobrogosta z Sierakowa [poręczycieli?] z powodu niewyclenia dziedzin Krzemieniewo, ½ Brylewa, Garzyn, Wierzchucino i ¼ Rybnika (PZ 7, 171v); 1429 tenże pozywa Annę żonę Dobrogosta Koleńskiego o to, że [już po dokonanej sprzedaży?] zajęła dziedziny Krzemieniewo, Garzyn i Drobnin i zabrała zarówno zboże ze spichrzów i stogów wartości 100 grzywien, jak i zboże z pól przez nią obsianych wartości 100 grzywien (KośćZ 9, 239v).
1439-1440 Andrzej i Wojsław Gryżyńscy [synowie zmarłego Jana z Gryżyny] toczą spór z Andrzejem Jaszkowskim [synem Wyszaka] o podział spadku po stryju Przybysławie Gryżyńśkim, między innymi dóbr Włoszakowic i Brenno oraz wsi Garzyn (KośćZ 12 k. 137v, 322); [po 1440] Maciej Borek Osiecki [syn Andrzeja Gryżyńśkiego z Osiecznej] po stryju Przybysławie z Brenna otrzymał Bojanice, Krzemieniewo, Drobnin, Garzyn, ½ Gorzyc i ½ Borówka (Cieplucha 152).
1462 Mikołaj, Maciej i Piotr synowie zmarłego Borka z Osiecznej dzielą się dobrami po ojcu: Maciej i Piotr otrzymują dobra Gostyń oraz wsie Krzemieniewo, Drobnin, Garzyn, Świerczynę z ½ dąbrowy, Górkę [koło Krzywinia], Ziemice, Trzebiec i Czerwony Kościół (PG 6 k. 119, 214v).
1466 Maciej Borek z Gostynia zapisuje Ściborowi z Ponieca sędziemu poznańskiemu 3000 grzywien długu na dobrach Gostyń oraz na innych wsiach, między innymi na Garzynie (PG 6, 237); Piotr [Borek] dziedzic Gostynia zapisuje żonie Barbarze po 1000 zł węgierskich posagu i wiana na dobrach Gostyń oraz na innych wsiach, między innymi na Garzynie (PG 8, 98); 1484 [Marcin syn Ścibora] Poniecki zniszczył i spalił wsie Garzyn, Drobnin i Krzemieniewo należące do Piotra Borka z Gostynia (AC 2 nr 1444); 1485 tenże sprzedaje braciom Mikołajowi Borkowi z Osiecznej i Piotrowi Gostyńskiemu swoje prawa do 1/3 dóbr Gostyń oraz do 1/3 wsi Krzemieniewo, Drobnin, Świerczyna, Górka, Ziemice, Garzyn i Trzebiec za 1000 zł węgierskich [od każdego z braci?] (PG 10 k. 23, 23v-2 transakcje); 1491 Maciej i Jan Gostyńscy [synowie Borka] kupują od [swego ojczyna] Jana milaja Jarockiego za 1150 zł węgierskich 1/3 posagu ich matki Barbary zapisanego na części dóbr Gostyń oraz na innych wsiach, między innymi na Garzynie (PG 10, 153); 1499 Andrzej Borek Osiecki [syn Mikołaja] sprzedaje z zastrzeżeniem prawa odkupu Andrzejowi Błockiemu ¼ Garzyna oraz łąny opustoszałe w Łuniewie [obecnie Łoniewo], nie objęte zastawem, za 80 grzywien (PG 12, 27v); 1509 Barbara żona Dobrogosta Jezierskiego z Jezior Wielkich [koło Bnina] dziedziczka dóbr Osieczna i części dóbr Gostyń, w tym części Garzyna, daje swoje dobra małoletniemu Andrzejowi Górce, a w zamian otrzymuje ½ Wrzeszczyny i części kilku wsi koło Górki [obecnie Miejska Górka] (PG 14, 184).
1530 pobór od 3 ½ łana (ASK I 3, 133v); 1563 pobór od 6 ½ łana i 2 komorników (ASK I 4, 197); 1581 pobór od 5 łanów i 1 łana sołeckiego oraz od 2 komorników (ŹD 85).
4. 1584 Tomasz pleban w Świerczynie nie otrzymał ziarna [dziesiętnego] z Garzyna z powodu zniszczenia wsi.
|