MORAWSKI Witold (27.III.1895 – 9.XI.1944) ur. w Oporowie. Syn Ignacego i Julietty zd. Łubieńskiej. W 1913 r. ukończył gimnazjum w Lesznie i rozpoczął studia prawnicze. Po pierwszym semestrze, w VIII.1914 jako podchorąży zmobilizowany do armii niemieckiej z przydziałem do Pułku Huzarów Gwardii Pruskiej. Walczył na froncie zachodnim, w bitwach nad Yserą, Sommą, w Szampanii, pod St. Quentin. Od 21.III.1915 r. dowodził kompanią karabinów maszynowych, później pełnił różne funkcje w sztabie brygady. Ranny, przebywał w szpitalu. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Żelaznym. 18.X.1918 r. mianowany podporucznikiem. Do powstania zgłosił się 1.I.1919 r., otrzymał przydział do Sekcji Operacyjnej Dowództwa Głównego. Współuczestniczył w opracowaniu planów działań na froncie północnym, pod Szubinem, Żninem i Łabiszynem. Rozkazem Dowództwa Głównego z 25.I.1919 r. przydzielony do 1 Pułku Ułanów w Poznaniu. Dekretem Komisariatu NRL z 30.III.1919 r. mianowany rotmistrzem. Od 22.VI.1919 r. przydzielony do komisji egzaminacyjnej dla podoficerów jazdy w sztabie Brygady Jazdy Wielkopolskiej. W czasie wojny 1920 r. był szefem sztabu 7 Brygady Jazdy Wielkopolskiej. Brał udział m.in. w bitwie pod Komarowem, w działaniach na Ukrainie i Wołyniu. W styczniu 1921 r. bez egzaminu skierowany na drugi rok studiów Szkoły Sztabu Generalnego, którą ukończył we wrześniu. Po ukończeniu szkoły przydzielony najpierw do 8 Pułku Ułanów i kolejno: do Inspektoratu Armii nr II w Warszawie, na wykładowcę w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu. 1.VII.1923 r. awansowany na majora. Od XII.1923 r. do 31.III.1926 r. był attache wojskowym w ambasadzie w Bukareszcie. Następnie, przez kilka miesięcy, dowódca I szwadronu 17 Pułku Ułanów, brał udział po stronie rządowej w wydarzeniach zamachu majowego 1926 r.. Jeszcze w 1926 r. został kierownikiem referatu w III Oddziale Sztabu Generalnego. W latach 1928-32 attache wojskowy w Berlinie. W styczniu 1929 r. mianowany podpułkownikiem. Od IV.1932 r. dowodził 25 Pułkiem Ułanów. 1.I.1935 r. mianowany pułkownikiem. W latach 1935-1939 I-szy oficer w Inspektoracie Armii we Lwowie. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. szef sztabu Armii „Karpaty”. Ranny, został wzięty do niewoli. Do XII.1939 r. przebywał w szpitalu w Krakowie, następnie w różnych obozach jenieckich, m.in.: VII C Laufen, XI B Bravenschweig [powinno być Braunschweig – przyp. LD], II Arnswalde [powinno być II B Arnswalde], II C Woldenberg. Najdłużej przebywał w Oflagu II D w Gross-Born [obecnie Borne Sulinowo kolonia Kłomino – przyp. LD]. Działał w konspiracji obozowej, w ZWZ/AK. Był pełnomocnikiem Komendy Głównej AK w obozie Gross-Born. Działalność Morawskiego została wykryta przez hitlerowców w lipcu 1944 r. Wydany w ręce gestapo, więziony i przsłuchiwany w Szczecinie, Szczecinku, a następnie w obozie koncentracyjnym w Mauthausen (jesień 1944). Rozstrzelany w celi śmierci. Pod koniec 1944 r. został pośmiertnie awansowany przez Naczelne Dowództwo Polskich Sił Zbrojnych w Londynie do stopnia generała brygady. Odznaczony był Orderem Virituti Militarii V kl., Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). Orderem Odrodzenia Polski V kl. oraz licznymi medalami. Rodziny nie założył.

[Żródło: Jarosław Wawrzyniak, „Pawłowice i gmina Krzemieniewo w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919”, Urząd Gminy Krzemieniewo i Instytut im. gen. Stefana „GROTA” Roweckiego, Krzemieniewo-Leszno 2005 – biogram Witolda Morawskiego na str. 121-122, POWSTAŃCY Z OPOROWA]

______________________

Tablica ta została odsłonięta 31 maja 1998 r. podczas obchodzonego w Oporowie drugiego dnia uroczystości nadania Szkole Podstawowej w Pudliszkach imienia generała Franciszka Dzierżykraja Morawskiego, połączonego z II Zjazdem Rodu Morawskich Pudliszki-Oporowo-1998. Inicjator i organizator całego przedsięwzięcia, ówczesny dyrektor Szkoły Podstawowej w Pudliszkach - Edward Przybylski (nota bene absolwent Szkoły Podstawowej w Drobninie, m.in. organizator Zjazdu Absolwentów 1953-60 tej szkoły w maju 2005 r.) – tak opisuje tę podniosłą chwilę: „Podczas uroczystości oporowskich w maju 1998 r. jeden z zaproszonych gości pan Roger Morawski stale zamieszkujący w Kanadzie przypomniał w pieknych słowach postać swego stryja drugiego generała Witolda Morawskiego ostatniego właściciela Oporowa, który zginął bohaterską śmiercią w obozie Mauthausen. Dla uwiecznienia tego wydarzenia i dla znakomitego patrioty bliższych nam czasów odsłonięto tablicę pamiątkową ufundowaną przez rodzinę Morawskich, uczestników Zjazdu do Pudliszek i Oporowa.”

______________________
Dla www.klasaa.net
wybrał i opracował:
Leonard Dwornik

Witold Morawski – biogram encyklopedyczny

Generał Witold Morawski – artykuł z FORUM POLONIJNEGO (biogram patriotyczny)

Witold Morawski – ostatni właściciel Oporowa (biogram genealogiczny - najobszerniejszy)

Jak zginął Witold Morawski (artykuł mjr A.Szutowicza w rocznicę męczeńskiej śmierci)