Wojciech Jakubowski urodził się w roku 1712 w Krakowskiem (niektóre źródła podają rok urodzenia 1713), jako syn neofity Franciszka i Heleny z Rupniewskich. Uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie. W r. 1732 z protekcji Tarłów, zwolenników Stanisława Leszczyńskiego, udał się do Francji, gdzie w r. 1734 wstąpił do wojska francuskiego do pułku kawalerii Royal-Pologne. Brał udział w wojnie o sukcesję polską (1733-38), kończąc kampanię w stopniu kapitana. Po objęciu przez Leszczyńskiego księstwa lotaryńskiego bywał częstym gościem w Luneville, zyskując przyjaźń i zaufanie Marii Leszczyńskiej. Jej protekcja otworzyła mu wstęp na dwór wersalski i wyjednała względy Ludwika XV. W latach 1741-48 Jakubowski brał udział w wojnie o sukcesję austriacką w pułku Royal-Allemand. W 1747 dosłużył się stopnia podpułkownika, a w 1749 pułkownika. 29 stycznia 1754 r. mianowany został kawalerem Orderu św. Ludwika.

W tymże czasie, formalnie pozostając w czynnej służbie wojskowej, Wojciech Jakubowski przeszedł do pracy w dyplomacji i słynnym „Secret du roi”. W r. 1755 przebywał w Białymstoku, pośrednicząc w układach między Wersalem a partią profrancuską. W tymże roku towarzyszył Jerzemu Mniszchowi w wielkim poselstwie do Stambułu, pisząc dla hr. de Broglie diariusz tego poselstwa. W r. 1758 otrzymał w dzierżawę od Doroty Jabłonowskiej, wojewodziny rawskiej, starostwo niegrodowe Lesznowolę (ziemia warszawska). Do roku 1764 mieszkał na przemian w Warszawie, Lesznowoli, Białymstoku i Lubartowie. Po odwołaniu francuskiego ambasadora z Warszawy (1764), Jakubowski pozostał w Polsce jako nieoficjalny chargé d’affaire. Od r. 1773 aż do śmierci był rezydentem francuskim (bez akredytacji) i stale korespondował z Paryżem.

Mimo ożywionej działalności w partii Branickiego, Wojciech Jakubowski zdołał nawiązać przyjazne stosunki ze Stanisławem Augustem i „familią”. W grudniu 1765 r. uzyskał z rąk Stanisława Augusta tajną nobilitację i herb Kopacz odm. (uchwały sejmu 1764 zaprzeczały szlachectwa rodzinom neofickim). Z dniem 1 stycznia 1768 r. awansowano go do stopnia generała brygadiera kawalerii wojsk francuskich. 18 lutego 1768 r. Wojciech Jakubowski ożenił się z Salomeą Łoską, córką Adama z Łosia Łoskiego i Marianny z Wężyków Rudzkich. Małżeństwo to miało dwie córki (1769 i 1772). W r. 1771 zamieszkali w Pałacu Saskim. Sejm 1773-75 zatwierdził Jakubowskiemu starostwo Lesznowolę i obdarował go folwarkiem z dóbr pojezuickich Łopuszno (województwo wołyńskie, przedmieście Ostroga). Po śmierci Ludwika XV, Jakubowski cieszył się względami jego następcy, który w r. 1780 awansował go do stopnia marszałka polnego wojsk francuskich. Otrzymał też tytuł barona, którego w Polsce jednak nie używał. Ogółem w służbie francuskiej spędził 50 lat.

Na osobną uwagę zasługuje działalność pisarska Wojciecha Jakubowskiego, i to zarówno jego twórczość literacka, jak obfita i interesująca korespondencja polityczna (francuska i polska). Twórczość literacką rozpoczął wierszem łacińskim w roku 1743. Będąc rezydentem francuskim w Warszawie, w latach 1765-67 bywał często (m.in. z Ignacym Krasickim i Stanisławem Trembeckim) uczestnikiem spotkań literackich w salonie księżnej Barbary z Duninów Sanguszkowej, gdzie czytano klasyków francuskich i nowości literackie przekazywane bezpośrednio z Paryża. W chwilach wolnych od zajęć dyplomatycznych zajmował się literaturą. Napisał między innymi 7 wierszy i rozprawkę ogłoszone w „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych” (1770-77), a w r. 1774 wydał w warszawskiej drukarni Scholarum Pijarum, chwalony przez Niemcewicza w przedmowie do swych bajek wydanych w 1820 r., przekład zbioru bajek La Fontaine’a („Bajki Ezopa wybrane, wierszem francuskim przez de la Fontaine ułożone, a przez Wojciecha Jakubowskiego […] polskim językiem z przydatkami wydane”), z którego pochodzi przekład bajki „Konik Polny i Mrówka” (zobacz porównanie z przekładem Franciszka Morawskiego).

Twórczość literacka Jakubowskiego oraz jego zalety towarzyskie otworzyły mu wstęp na obiady czwartkowe Stanisława Augusta (w czwartek 23 kwietnia 1773 r. obchodzono tam jego imieniny, jego portret umieszczono pośród ówczesnych znakomitości w jednej z sal zamkowych), zjednały przyjaźń króla, Ignacego Krasickiego, Adama Naruszewicza i Stanisława Trembeckiego.

Wojciech Jakubowski zmarł w Warszawie 3 grudnia 1784 r. Po jego śmierci starostwo Lesznowola przeszło na pozostałą po nim wdowę. Pochowany został bez pamiątkowego napisu w podziemiach kościoła reformatów na Senatorskiej. Swego czasu proponowano, aby na jego grobie wyryć napis, którym uczcił zmarłego Ignacy Krasicki:

Źródła:

J. Łoski: Wojciech Jakubowski – marszałek polny wojsk francuzkich, Tygodnik Ilustrowany, Warszawa 1873, tom XII (nr 310 z dnia 6 Grudnia 1873 r., str. 273-274). Tamże rycina podpisana „Wojciech Jakubowski, marszałek polny wojski francuzkich, podług portretu familijnego” (wykorzystana w powyższym biogramie).

Elżbieta Aleksandrowska: Wojciech Jakubowski - biogram w Polskim Słowniku Biograficznym, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962-1964 (Tom X, str. 396-397).

_______________________
Dla www.klasaa.net skrócił
i opracował: Leonard Dwornik