Roman Wybranowski urodził się 9 sierpnia 1789 r. z Żurowie na lubelszczyźnie jako syn stolnika lubelskiego Domicjusza Wybranowskiego i Salomei Deszertównej. Do wojska wstąpił w roku 1809. Po zaledwie dwóch miesiącach służby został podporucznikiem. Kampanię 1812 r. odbywał jako kapitan starszy adiutant, adiutant major przeniesiony do wielkiej armii z korpusem księcia Józefa Poniatowskiego. Znajdował się przy wzięciu Smoleńska, w bitwach pod Możajskiem (za odznaczenie się w tej bitwie otrzymał Legię Honorową), Czerychowem i Wiaźmą oraz we wszystkich potyczkach, jakie korpus odbywał w czasie nieszczęsnej rejterady. W kampanii 1813 r. przeciwko armii sprzymierzonej brał czynny udział w bitwach pod Gitterborgiem, Wittenbergą oraz na polach Lipska i w samym mieście. Po powrocie do kraju w 1814 r. pozostał w armii, awansując po kilku latach na podpułkownika. Stojąc z pułkiem w Pułtusku w 1823 r. ożenił się z Józefą Broniewską, z którą miał troje dzieci. W roku 1829 otrzymał honorową odznakę dwudziestoletniej służby. W kampanii 1831 r. na polu bitwy pod Grochowem objął komendę pułku i na jego czele walczył we wszystkich bitwach tej kampanii. W końcowej fazie Powstania Listopadowego z korpusem generała Ramorino przeszedł do Galicji i dalej na Morawy. Nie skorzystał z amnestii ogłoszonej przez cara Mikołaja i jako poddany austriacki powrócił do Galicji. Jak większość żołnierzy tej doby, pułkownik Wybranowski zamienił miecz na lemiesz. Uprawiał jednak tylko obcą grzędę (dzierżawy), gdyż własnego majątku nie posiadał ani się nie dorobił. W 1848 roku, po ogłoszeniu w Wiedniu konstytucji (19.03.1848) i pierwszych swobód konstytucyjnych w Austrii, w Galicji (we Lwowie) zawiązała się Rada narodowa i Gwardia narodowa. Pułkownik Wybranowski został zastępcą jej dowódcy – też napoleończyka, generała Załuskiego. Kiedy ten podał się do dymisji, naczelnikiem Gwardii został Wybranowski, już jako generał-major, którą to rangę z tej okazji nadał mu cesarz austriacki. Na czele Gwardii pozostał do jej końca (7 miesięcy), czyli do upadku rewolucji w Wiedniu i katastrofy bombardowania Lwowa. Po rozwiązaniu Gwardii generał Wybranowski powtórnie i ostatecznie usunął się do podlwowskiego zacisza domowego, gdzie w latach 1849-1851 spisał swe pamiętniki wydane po jego śmierci. Zmarł 23 stycznia 1863 r. Pogrzeb generała był wielkim zgromadzeniem nie tylko krewnych, przyjaciół i kolegów broni, ale i licznie zebranego ludu. Wśród uczestników była żona i syn (jedyne dziecko, które go przeżyło, bowiem dwie jego córki zmarły co prawda w wieku dorosłym, ale na długo przed śmiercią ojca). Ciało złożono w murowanym grobie na cmentarzu parafialnym w Starym Siole.
Tom dostępny w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej
[ http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=92693&from=publication ]
Zobacz też:
Zygmunt Zygmuntowicz (1881-1942): „Generał Roman Wybranowski (w 70-tą rocznicę śmierci)”, Lwów – 1933
Strona tytułowa i fragment tekstu z datą urodzenia Romana Wybranowskiego
Źródło: http://pbc.up.krakow.pl [dostęp 25.03.2015]
______________________________________________________
*/ Inny rok urodenia na tablicy nagrobnej (Cmentarz w Starym Siole na Ukrainie, obw. Lwów, rej. Pustomyty)
Pomnik nagrobny gen. Romana Wybranowskiego i epitafium na tablicy pomnikowej
Źródło: www.nieobecni.com.pl [dostęp 25.03.2015]
______________________
Dla www.krzemieniewo.net
opracował: Leonard Dwornik
|