Grudnia 11 2024 18:16:36
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Eliza z Kęszyckich primo voto Ponikiewska
secundo voto Cetkowska

Żona – Hipolita Ponikiewskiego.
Córka Józefa i Heleny z Petzoldów Kęszyckich herbu Nałęcz.
Matka – Józefa, Stanisława i Andrzeja Ponikiewskich.
Urodzona – 10.03.1896 roku w Siedleminie.
Ślub – z Hipolitem Ponikiewskim w 1915 roku w Karczewie (rozwód w 1922), z Henrykiem Cetkowskim 29.10.1922 roku w Poznaniu).
Zmarła – w lutym 1977 roku w Londynie.
Pochowana – przy grobie* syna Józefa Ponikiewskiego w kwaterze polskich lotników cmentarza Newark w Londynie.

Pomimo krwi niemieckiej po matce, odznaczała się Eliza głębokim patriotyzmem i przywiązaniem do Polski. Brała udział w Powstaniu Wielkopolskim, za co została odznaczona Krzyżem Niepodległości w 1931 roku.
Ukończyła kurs pielęgniarek w szpitalu Charite w Berlinie.
W latach dwudziestych otworzyła wraz z drugim mężem doktorem Cetkowskim, prywatną klinikę położniczą w Poznaniu przy ulicy Fredry 12, w której osobiście pracowała jako dyrektor i naczelna przełożona pielęgniarek. W 1936 roku nastąpiło przeniesienie kliniki i przeprowadzka Elizy i Henryka Cetkowskich do Gdyni. W pierwszych dniach po wybuchu wojny, Eliza Cetkowska została przełożoną Szpitala Morskiego na Helu. Po upadku Helu aresztowały ją niemieckie władze okupacyjne i osadziły w obozie koncentracyjnym w Stuthoffie. Po paru miesiącach przewieziona została do więzienia w Berlinie, gdzie niemiecki sąd skazał ją na karę śmierci. Na skutek rozporządzenia samego Himmlera, u którego interweniowała niemiecka rodzina, władze nakazały zesłać Elizę do obozu w Ravensbrück z wyrokiem śmierci zawieszonym do zwycięskiego zakończenia wojny.
Doskonała znajomość niemieckiego sprawiła, że władze obozu obarczyły ją funkcją blokowej. Jako blokowa odegrała poważną rolę w ratowaniu polskich więźniarek przed doświadczeniami medycznymi, odsyłając słabsze kobiety do szpitala. W Ravensbrück spotkała swoją bratanicę Józefę Kęszycką (córkę Daniela i Julii z Ponikiewskich), skazaną na śmierć za działalność w Armii Krajowej w Warszawie. Uwolniona z obozu w maju 1945 roku przez wojska sowieckie dalej zajmowała się więźniarkami, pomagając im wrócić do normalnego życia.
Po wojnie osiedliła się w Gdyni, skąd dzięki pomocy najmłodszego syna Andrzeja, zdołała wyjechać do Anglii w 1963 roku. W Londynie zaangażowała się jako pielęgniarka w Polskim Domu Starców, gdzie też zmarła.
Ze względu na wielką odwagę, przedsiębiorczość i skuteczną pomoc niesioną polskim więźniarkom w Ravensbrück, odznaczona została przez władze Polski Ludowej Krzyżem Walecznych.

_______________________________________________

Źródła:

- tekst:
Augustyn Ponikiewski, "Na zwołanie Ponikiewskich”, Poznań 1995 (maszynopis).

- fotografia:
„Polska Głos Wielkopolski” z 20.11.2010 r., „Magazyn rodzinny”, str.4.
(podpis pod zdjęciem: „Eliza Cetkowska z Andrzejem, Józiem i Stasiem Ponikiewskimi”)

* przypis red.:
Nie wiadomo, czy po kremacji prochy Elizy złożono w urnie w grobie syna Józefa, czy zostały rozsypane. Podczas ekshumacji w dniu 02.12.2010 r. rodzina pobrała symboliczną garść ziemi z grobu Józefa w Newark. Urna z tą ziemią została złożona w dniu 07.12.2010 r. obok trumny syna w podziemiu oporowskiej kaplicy, a w samej kaplicy ma być umieszczona symboliczna tablica ku pamięci Elizy z Kęszyckich Cetkowskiej p.v. Ponikiewskiej.


WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.00 6,993,942 Unikalnych wizyt