Piotr Radojewski*
Figury przydrożne okolic Ponieca

Wstęp

We wstępie mojej pracy chciałbym podać definicję figury przydrożnej, jej pochodzenie oraz rolę jaką pełniła.

Figury przydrożne są elementem sztuki sakralnej. Z reguły są to niewielkie wolno stojące budowle sakralne związane z kultem chrześcijańskim, usytuowane przy drogach. Najczęściej są to rzeźby przedstawiające Matkę Boską, Chrystusa lub Świętych, umieszczonych na wysokich kolumnach albo wielo-bocznych słupach.
Te zaś mają podstawy kwadratu lub prostokąta. Budowle mogą być proste jak również bogato rzeźbione. Figury noszą cechy charakterystyczne dla rzeźby ludowej - nieproporcjonalne przedstawienie postaci, deformacja elementów ciała. Przeznaczeniem ich było ochranianie podróżnych którzy często odpoczywali pod tymi figurami. Także miały ułatwić łączność żywych ze światem zmarłych przodków. Tworzono je także jako podziękowanie za ocalone życie, zdrowie, szczęśliwy powrót z wojny.
W pracy mojej chcę przedstawić zachowane figurki przydrożne z najbliższych okolic Ponieca. Nieprzypadkowo w tej okolicy było ich tak wiele. Przez Poniec biegły kiedyś szlaki handlowe Głogów-Kalisz i Poznań-Wrocław. Najstarsze figury mogły powstać w XVII wieku ale w okolicach Ponieca takie się nie zachowały. Jest za to wiele innych pochodzących z później szych czasów, najczęściej powstałych po drugiej wojnie światowej, nierzadko o bardzo ciekawych formach.

Celem mojej pracy jest przedstawienie tej dziedziny sztuki ludowej często niestety lekceważonej. Wielu ludzi mija je obojętnie, nawet nie zauważając. Być może dlatego niektóre z nich są w tak opłakanym stanie. Mam nadzieję, że dzięki mojej pracy uświadomię Czytelnikowi piękno tych wydawałoby się niepozornych obiektów sztuki.

Opisy (skrót LD)

1) Matka Boska z dzieciątkiem – Poniec
2) Matka Boska – Janiszewo
3) Jezus – Robczysko
4) Jezus Chrystus – Robczysko
5) Chrystus Frasobliwy – Robczysko
6) Św. Józef z dzieciątkiem – Pawłowice
7) Matka Boska i dzieci – Lubonia

8) Serce Jezusowe – Oporówko
9) Matka Boska – Czarkowo
10) Chrystus Frasobliwy – Czarkowo
11) Św. Wawrzyniec – Łęka Mała
12) Matka Boska z dzieciątkiem – Łęka Mała
13) Matka Boska – Łęka Mała
14) Matka Boska – Grodzisko
15) Św. Mikołaj – Żytowiecko
16) Św. Magdalena – Teodozewo
17) Św. Rozalia – Bączylas
18) Św. Jan Nepomucen – Rokosowo
19) Matka Boska z dzieciątkiem – Sarbinowo
20) Św. Jan Nepomucen – Sarbinowo
21) Niepokalane Poczęcie N.M.P. – Sarbinowo




Źródło:
Internet -> http://www.poniec.net/index.php?option=com_content&task=view&id=149&Itemid=44
oraz -> http://www.poniec.net/index.php?option=com_content&task=view&id=160&Itemid=1
(dostęp w połowie roku 2015)


____________________________
Dla www krzemieniewo.net
wypisał i skrócił: Leonard Dwornik

Zobacz stan tej figury po renowacji w 2005 r.