Franciszek Ksawery Bujakiewicz urodził się. 26 listopada 1856 r. w Mierzejewie pow. Leszno, jako dziewiąte dziecko Piotra (zarządcy majątku) i urodzonej w Mierzejewie Józefy zd. Szymkowiak. Wykształcenie ogólne zdobył w leszczyńskim gimnazjum, po czym rozpoczął prywatnie naukę malarstwa w Poznaniu. Od roku 1882 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, początkowo w tzw. Antikenklasse, a od 1885 w Malschule u Alexandra Liezen-Mayera.
Malował głównie sceny rodzajowe, batalistyczne, religijne i portrety. Wystawiał w Monachium, w TPSP w Krakowie (lata 1884-1893) oraz TZSP w Warszawie (1886). Z katalogów tych wystaw znane są tytuły wystawianych tam jego prac. Są to sygnowane jego nazwiskiem obrazy: „Na pastwisku”, „Z targu”, „Przed kuźnią” i „Powrót z targu”.
W 2007 r. na rynku antykwarycznym pojawił się jego obraz „Powrót z polowania”. W jednym ze współczesnych katalogów aukcyjnych znalazł się obraz „Przy studni”, który jako dotąd jedyny jego obraz, jest wielokrotnie powielany w internecie. W malarstwie Franciszka Bujakiewicza widoczne są wpływy twórczości Alfreda Wierusz-Kowalskiego, któremu przez długi czas przypisywano również autorstwo obrazów sygnowanych pseudonimem „J. Konarski”. Najnowsze badania niepodważalnie dowodzą jednak, że pseudonimu tego używał Franciszek Bujakiewicz. Niezmierna rzadkość jego obrazów na rynku antykwarycznym nasuwa wniosek, że swoim nazwiskiem sygnował głównie prace przeznaczone na wystawy i dla rodziny, natomiast obrazy komercyjne przeważnie sygnował tym pseudonimem, a ilość prac sygnowanych „J. Konarski” na współczesnych aukcjach jest już niebagatelna.
Nie zachowały się żadne informacje o jego podróżach artystycznych ani wyjazdach poza Monachium (oprócz odwiedzin rodziny w Wielkopolsce), natomiast wiadomo, że często zmieniał miejsce zamieszkania w samym Monachium. Rodziny nie założył. Zmarł 9 grudnia 1917 r. w monachijskim szpitalu miejskim. Miejsca spoczynku dotychczas nie udało się ustalić.
W setną rocznicę śmierci malarza odsłonięto tablicę pamiątkową na budynku rządcówki w jego rodzinnym Mierzejewie.
_________________________
Źródła:
1 Parafia Poniec - Księga Chrztów, wpis 97 z 1856 r.;
2 Standesampt München III 3400/1917 – kopia aktu zgonu Franciszka Bujakiewicza (Sterberegistereintrages), Stadtarchiv München, 2016, (przekład: Danuta Witkowska – tłumacz przysięgły), w oryginale aktu zgonu błędnie wpisano nazwisko rodowe matki malarza – Sobkowiak zamiast Szymkowiak;
3 Matrikelbücher der Akademie der Bildenden Künste München 1809-1920, Bayerische Landesbibliothek (zdigitalizowany rejestr monachijskich studentów malarstwa) - http://matrikel.adbk.de/ ;
4 W.Stachowski, Przyczynki do dziejów malarstwa w Gostyniu i okolicy, /w:/ Kronika Gostyńska, nr 6/1932, /tam:/ str.87-88;
5 J.Maurin-Białostocka i inni, Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających – malarze, rzeźbiarze, graficy, Tom I - A-C, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1971 /tam:/ str. 272;
6 Katalog nieustającej wystawy Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie w Sukiennicach, Kraków 1893, /tam:/ str. 4, poz. 41;
7 Sto lat malarstwa polskiego (z prywatnych zbiorów warszawskich) w Pałacu Łazienkowskim w Warszawie, katalog wystawy, Warszawa 1919, /tam:/ str 5, poz. 38;
8 J.Wiercińska, Katalog prac wystawionych w TZSP w Warszawie w latach 1860-1914, PAN - Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969, /tam:/ str. 43;
9 E.Ptaszyńska, Czy Konarski to Wierusz-Kowalski?, /w:/ Spotkania z Zabytkami, Tom 32, nr 8(258)/2008, /tam:/ str. 14-17;
10 E.Ptaszyńska, Alfred Wierusz-Kowalski 1849-1915, Wydawnictwo DIG, 2011, /tam:/ str. 261;
11 L.Dwornik, Szczypta Mierzejewa w monachijskim sosie, czyli o Franciszku Ksawerym Bujakiewiczu (1856-1918?), niepublikowane opracowanie elektroniczne w dyspozycji autora, Kielce 2015;
12 E.Ptaszyńska, List okolicznościowy nadesłany na uroczystość odsłonęcia w Mierzejewie tablicy pamiątkowej w setną rocznicę śmierci F.K.Bujakiewicza, tekst ulotny w posiadaniu odsłaniających tablicę Wandy i Jana Bujakiewiczów (Jan to w prostej linii potomek ojca malarza).
13 L.Dwornik, Franciszek Ksawery Bujakiewicz (1856-1918?), niskonakładowa ulotka adresowana głównie do uczestników uroczystości odsłonięcia w Mierzejewie tablicy upamiętniającej setną rocznicę śmierci malarza, druk: Studio Reklamy iXXL Kielce, 2017;
14 P.Niziołek, portret Franciszka Bujakiewicza, wykonany w 2017 r. rysunek z fotografii, wykorzystany w powyższym biogramie oraz na tablicy pamiątkowej; wszelkie prawa do dysponowania tym wizerunkiem – zgodnie z wolą Autora – posiada wyłącznie Leonard Dwornik.
_________________________
Dla www.krzemieniewo.net
opracował: Leonard Dwornik
|