Franciszek Morawski (?)
Narcyz i piwonija

JAK TO CZASEM
NAWIASEM
I Z MAŁEJ RZECZY NAUKA WYRASTA.
Jeden Mąż, przyjechawszy z miasta,
doniczkę przywiózł Żonie,
ona ją dzieciom dała.
Starsza Cecylka i Julisia mała
skłóciły się o nię
w momencie, bo to nie wyszło minuty,
jak dwa zaperzone koguty.
Tak się zaczęły wadzić,
tak się nareszcie biją:
ta narcyz, ta piwoniją
chce w nią koniecznie wsadzić.
„Ciszej! – Matka rzekła. –
A cóż to za hałas taki?
Jakież to jędze z piekła
te moje dziewczaki:
ustawicznie się skarżyć,
umawiać i swarzyć,
a nigdy nie ma końca urazy.
Aleś ty od Julisi głupsza jest dwa razy,
starsza, a tak zaślepiona –
kto widział z piwoniją się pieścić
i dlatego, że czerwona,
chcieć ją w doniczce umieścić!
O, moje dziatki,
tylko wy na świecie
dłużej pożyjecie,
nieraz wy słowa powtórzycie matki:
JAK CZĘSTO PRZECIWNA NATURA
POD PIĘKNYM POZOREM PRZEBYWA
I JAK NIE ZAWSZE PURPURA
ZASŁUGĘ OKRYWA!”


______________________________

Komentarz edytorski i objaśnienia MK:

Podstawa edycji: odpis z Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich PAN we Wrocławiu (sygn. 12895/II – ze sztambucha Amelii Skrzyneckiej, zawierającego odpisy różnych bajek i wierszy Morawskiego sprzed 1830 r.). Wątpliwości co do autorstwa wynikają z braku autografu (choć przy odpisie jest adnotacja „Bajka p.[ana] Morawskiego”, która mogła być jednak dodana przez kopistę) oraz negatywny wynik poszukiwania czasopisma, z którego sporządzono odpis (kilka odpisów pochodzi z różnych czasopism wydawanych w latach 1815-1822). Te wątpliwości jednak nie wykluczają autorstwa Morawskiego. Spór między dwiema siostrami jest też tematem innej jego bajki: „Nożyczki”. Jeśli założyć, że podobnie jak w przypadku Nożyczek pierwowzorem bohaterek są wnuczki poety, bajkę Narcyz i piwonija należałoby datować na ok. rok 1850, jednak jest to mało prawdopodobne, ponieważ wtedy jej autograf znajdowałby się zapewne wśród autografów innych lubońskich bajek.


Powrót do spisu treści edycji z 2017 r.