Niezależnie od kościelnych kronik (vide KRONIKI) ciekawe zapiski można napotkać także w parafialnych księgach metrykalnych. Księga zgonów parafii oporowskiej 1794-1849 (mikrofilm nr 304 część 5. odczytany w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu) na zakończenie roku 1849 zawiera następujący wpis:

Pro Memoria
Rok 1849 dla parafian parafii oporowskiej będzie długo smutnym wspomnieniem; grasowała bowiem nadzwyczajnie we wsi Oporowo i Oporówko cholera - /choroba azjatycka, która najzdrowszego człowieka napada i w przeciągu najdłużej 12 godzin swe życie zakończyć musi – ta choroba przychodzi z womitami, mocnem rozwolnieniem żołądka i okropnemi kurczami – ręce i nogi szczególniey sinieją, a po śmierci cały trup sinym się staje i mocno korupcyi podpada/ - umarło 75 osób – mogiły na cmentarzu, w których po 8 i 10 chowano przypominają i przypominać będą, że ten gatunek powietrza był – Boże! Daj wszystkim wieczne spoczywanie, ale zarazem zachowaj nas żyjących nadal od podobnego smutku.
Działo się to wszystko za mnie ks. Józefa Franke Plebana Oporowskiego.

Powyższa adnotacja jest przykładem, że kościelne księgi metrykalne - oprócz zwyczajnych „suchych” rutynowych zapisów dokumentacyjnych - zawierają także nadzwyczajne wpisy okazjonalne mające charakter bardziej kronikarski niż dokumentalny. Szukający danych genealogicznych ma więc szansę przeżycia przygody historycznej; może natrafić na fakty, daty, liczby, osoby, opisy okoliczności lub miejsc zdarzeń, nigdzie indziej nie odnotowane.

---------------------------------------------------------------------------------------

Na marginesie należy zaznaczyć, że „oporowski smutek w 1849 roku” miał szersze tło społeczno-historyczne, a mianowicie że pierwsza epidemia cholery wybuchła w Kalkucie w 1817 roku. Stamtąd kupcy i żeglarze przenieśli ją do niemal każdego zakątka na ziemi. W 1830 roku zaraza dotarła do Rosji, gdzie zabiła co dwudziestego Rosjanina. Rok później cholera zaatakowała Wielką Brytanię, zabijając 78 tys. osób. Wkrótce dotarła także do naszego kraju zarażając co trzydziestego Polaka. Epidemie cholery szerzyły się w Polsce od 1831 r. do 1923 r. - później występowały jedynie pojedyncze zawleczone zachorowania. W 1832 roku epidemia zaczęła wygasać, aby powrócić na początku nowego stulecia. Od 1900 roku w Indiach na cholerę zmarło 20 mln osób. Podobnie w Sudanie, Etiopii czy Somalii. Na początku lat 90. epidemia cholery wybuchła także w Peru zabijając 500 tys. osób. W 1994 roku wojna plemienna w Rwandzie doprowadziła do tragicznych warunków sanitarnych. Rozkładające się zwłoki zanieczyściły wodę powodując epidemię cholery, która każdego dnia zabijała 1000 osób. Gdy zaraza osiągnęła swe ekstremum co minutę umierał przynajmniej jeden zarażony tą śmiertelną chorobą. W ciągu 10 dni zmarło 20 tys. osób. W Polsce choroba nie występuje epidemicznie od 1922 r., ale w każdej chwili do Polski może przyjechać osoba w okresie wylęgania choroby. Występuje często w postaci epidemii i pandemii zwłaszcza w Ameryce Południowej, Bangladeszu i Indiach. W Europie występuje rzadko i jest przywlekana z krajów tropikalnych. W 1981 r. zanotowano zawleczony drogą lotniczą przypadek w Warszawie, a w 1995 r. w Legnicy u turysty po powrocie z Indii.

__________________________

Spis osób zmarłych na cholerę w parafii Oporowo w 1849 roku (z tablicy w kaplicy cmentarnej).
Spis osób zmarłych na cholerę w parafii Oporowo w 1849 roku (z "Księgi zgonów parafii Oporowo za rok 1849").
Notka biograficzna na temat księdza Józefa Franke.