Rozłóg gruntów jest zwarty. Gospodarstwa są położone w odległości 2-7 km od dyrekcji POHZ. Bonitacja gleb jest najwyższa spośród wszystkich przedsiębiorstw b. OPHZZ-Poznań.
Poza ww. gospodarstwami w skład przedsiębiorstwa wchodzą: Zakład Rem. Bud. W Garzynie, oraz Centrum Paszowe w Drobninie wyposażone w jugosławiańską suszarnię bębnową SM 1,5, mieszalnię pasz z potężną bazą magazynową na zboża i pasze.

B y d ł o
Rozpoczęta w 1954 r. praca polegała w pierwszym rzędzie na stworzeniu warunków do hodowli bydła, zapewnieniu należytego odchowu młodzieży, urządzeniu cielętników i jałowników oraz zapoczątkowaniu prac nad polepszeniem zdrowotności, a przede wszystkim uwolnieniu bydła od gruźlicy, na którą reagowało 100% pogłowia, tworząc wolne od tbc cielętniki.
Dokonywano jednocześnie wymiany krów i młodzieży pomiędzy gospodarstwami oraz sprowadzono z zewnątrz 100 krów i 20 jałówek, które jednak nie przedstawiały większej wartości hodowlanej. Krowy i jałówki inseminowano nasieniem buhajów, jakie wtedy stały na stacji w pobliskim Kosowie (inseminację stosowano w Garzynie już od 1952 roku).
Dzięki energicznej walce w roku 1954 całe stado bydła było wolne od brucellozy, lecz zabezpieczane jeszcze szczepionką S 19.
W 1955 r. rozpoczęto odchów cieląt wolnych od TBC, tworząc pierwszą wolną oborę w 1957 r. w gospodarstwie Mierzejewo. Walkę z gruźlicą zakończono w 1962 r., uwalniając całe stado od TBC. Po uwolnieniu bydła od gruźlicy, zaprzestano także stosowania szczepionki S 19 przeciw chorobie Banga.
W roku 1955 ośrodek uzyskał następujące wydajności od 359 krów: 3442 kg mleka, 117 kg tłuszczu przy 3,40% tłuszczu.
[ . . . ]
Po 30 latach wytrwałej, koncepcyjnej pracy, uzyskano imponujące wyniki [ . . . ] [tu skrótowy wypis z tabeli na str. 382 – w roku 1983 wydajności od 779 krów wyniosły: 4463 kg mleka, 184 kg tłuszczu przy 3,14% tłuszczu]. [ . . . ] Wg oceny mlecznej wydajności krów w roku 1983 Garzyn uplasował się na VII miejscu, wśród 14 przedsiębiorstw [należących do OPHZZ Poznań – przyp. LD].
[ . . . ]
Od 1.07.1974 r. rozpoczęto systematyczną walkę z białaczką bydła (metodą hematologiczną), uwalniając kolejno obory od sztuk chorych, a następnie podejrzanych. W dniu 1.07.1974 w oborach znajdowało się 817 szt. Krów i jałówek cielnych, z czego wolnych było tylko 417 szt. W styczniu 1981 r. na stan 856 szt. w oborach, jałówek cielnych i krów z reakcją dodatnią było 84 szt. Pozostałe były hematologicznie wolne. Cała młodzież była wolna od białaczki.
W roku 1981 zapoczątkowano walkę z białaczką metodą serologiczną, tworząc dwie obory wolne. Metoda ta nie daje jak dotychczas zadowalających rezultatów i wymaga dopracowania.
[ . . . ]

------------------------------------------------------------------------------------

str. 384-390

T r z o d a c h l e w n a
Trzoda chlewna w latach pięćdziesiątych charakteryzowała się dużym otłuszczeniem i słabą mięsnością, w związku z tym praca hodowlana szła w kierunku poprawienia cech mięsnych, tj. wydłużenia ciała, obniżenia grubości słoniny, zwiększenia ciężaru szynki i powiększenia oka polędwicy. W tym celu sprowadzono ze Szwecji, a następnie z Anglii knury, które używane do kojarzeń miały spełniać warunki poprawy tych cech u potomstwa. Niezależnie od pracy nad cechami mięsnymi prowadzono prace selekcyjno hodowlane nad zwiększeniem dzielności hodowlanej macior, tj. odchowu liczby prosiąt, większej mleczności loch oraz lepszego wykorzystania paszy, a tym samym zmniejszenia zużycia paszy na 1 kg przyrostu. Początkowy okres pracy polegał na przekształcaniu typu świń z tłuszczowo-mięsnego na typ mięsny. Trzoda chlewna utrzymywana jest w czterech gospodarstwach ośrodka. W Drobninie, Mierzejewie i Oporowie trzoda rasy wielkiej białej polskiej, a w gospodarstwie Garzyn dwie fermy rasy polskiej białej zwisłouchej.
Wielkość stada podstawowego rasy wbp wynosi 170 loch (Drobnin i Oporowo po 60 szt. i Mierzejewo 50 szt.). Te trzy chlewnie stanowią jedno centrum hodowlane. Materiał hodowlany w latach pięćdziesiątych wywodził się w Drobninie z woj. Krakowskiego, w Mierzejewie z woj. Gdańskiego, a w Oporowie z materiału własnego.
[ . . . ]
W skali Krajowego Zrzeszenia Państwowych Przedsiębiorstw Hodowli i Obrotu Zwierzętami wśród sklasyfikowanych w kraju 55 ferm, za rok 1982 zajęły następujące miejsca:
- chlewnia Mierzejewo 1 miejsce
- chlewnia Oporowo 2 miejsce
- chlewnia Drobnin 3 miejsce
[ . . . ]
Chlewnia Garzyn II osiąga wyniki odchowu słabsze, niż małe chlewnie, jednak wśród dużych ferm w skali Zrzeszenia zajmuje stosunkowo wysokie miejsce [podobnie jak chlewnia Garzyn I hodująca trzodę rasy PBZ/n odmiany norweskiej - przyp. LD].
[ . . . ]

------------------------------------------------------------------------------------

str. 390-393

O w c e
Owce są hodowane w dwóch owczarniach:
w Brylewie z etatem 350 szt. matek,
w Oporowie, na Grabówcu z etatem 1350 szt. matek.
Owczarnia w Brylewie istniała już w XIX w. jako zarodowa. W czasie okupacji sprowadzono z rejonu Lipska nowe stado zarodowe, które odznaczało się dobrym wyrównaniem w typie merynosa niemieckiego o szlachetnej wełnie z przewagą sortymentu A. W roku 1945 w Brylewie pozostało jedynie 50 słabszych matek. Resztę stada zabrano do Długich Starych, a stamtąd z kolei trafiły do Jędrzychowic. Od tych 50 matek wyprowadzono dzisiejsze stado brylewskie.
Owczarnia Górzno powstała w 1954 r. ze 160 matek pochodzących z Gogolewa i Nietuszkowa oraz z dołączonych 48 matek importowanych w 1958 r. z NRD, pochodzących z 10 owczarń z okolic Halle. Owce w Górznie były mało wyrównane, asortyment wełny wahał się od A do B, ale charakteryzowały się dobrą wysadnością wełny i dobrym obrostem.
Owczarnia Oporowo została zorganizowana w 1957 roku z 120 maciorek owczarń garzyńskich. W 1958 r. dołączono 45 szt. maciorek importowanych z NRD z 9 owczarń rejonu Halle. Owce w Oporowie były niewyrównane, a wełna z wadami. Jedynie owce importowane charakteryzowały się szlachetną wełną (głownie sortyment A). Owce doskonalono poprzez używanie dobrych tryków krajowych z własnych owczarń oraz z importu z NRD.
[ . . . ]
Owczarnia Oporowo – folwark Grabówiec powstała w roku 1979 z połączenia dwóch stad – oporowskiego i górzyńskiego. Po wybudowaniu na Grabówcu trzech budynków dla owiec, owczarnię w Górznie zlikwidowano i przeniesiono do Grabówca. Z dwóch owczarń – Oporowa i Górzna o obsadzie łącznej 500 matek utworzono stado na 1350 matek. W czasie łączenia stad przerzucono dodatkowo 100 maciorek z Brylewa.
[ . . . ]

------------------------------------------------------------------------------------

str. 393

K o n i e
Niezależnie od hodowli trzody chlewnej, bydła i owiec, w Ośrodku znajduje się 20 klaczy hodowlanych rasy wielkopolskiej, od których odchowuje się źrebaki z przeznaczeniem na remont własnego stada oraz dla własnej sekcji jeździeckiej. Nadwyżki w liczbie 3-6 szt. sprzedaje się na eksport, jako konie sportowe lub zaprzęgowe.

------------------------------------------------------------------------------------

Str. 393-399

Jednym z podstawowych zadań przedsiębiorstw hodowli zarodowej jest produkcja i sprzedaż materiału hodowlanego. Garzyn w XXV leciu dobrze wywiązał się z tego obowiązku. Ilustruje to załączona tabela:

Produkcja roślinna jest, poza małymi wyjątkami, w całości ukierunkowana na pokrycie zapotrzebowania pasz i ściołów dla inwentarza hodowlanego.
[ . . . ]
W latach 1954-1983 wszystkie zbiorniki wodne – stawy (jest ich 23) zostały odbudowane i powiększone wraz z umocnieniem skarp i urządzeniami do czerpania wody do celów p.poż. Wszystkie odnowione stawy zostały zarybione.
Jest to w historii POHZ Garzyn największe osiągnięcie melioracyjne w zakresie poprawienia gospodarki wodnej i poważna samoobrona przed deficytem wody. Z tą myślą dokonano nowego zagospodarowania kompleksu łąk garzyńsko-górzyńskich i oporowsko-lubońskich, wraz z instalacją deszczowni na pastwiskach w Luboni włącznie. Wykonano także sieć rowów nawadniająco-odwadniających, odkrzaczono je oraz założono rurociąg drenarski o łącznej długości 18 km.
Obiekty przemysłu rolnego w ośrodku to:
Gorzelnia Górzno produkująca rocznie 65-100 tys. litrów w zależności od podaży surowca. Produkcja spirytusu oparta jest na ziemniakach, częściowo zaś na surowcu zbożowym i odpadach młynarskich.
Centrum Paszowo-Suszarnicze – stanowiące jako całość jeden obiekt obejmujący suszarnię zielonek, tandem SB-1,5 produkcji Rofama, suszarnię kaskadową jugosłowiańską do ziarna zbóż i kukurydzy o wydajności 5 ton/h (6 tys. ton rocznie), kompleks magazynowy na susze i komponenty oraz baterie silosów blaszanych, wentylowanych do zboża w liczbie 27 sztuk x 150 ton, 8 sztuk x 30 ton. Tak urządzony kompleks eliminuje dużą liczbę przewozów w ciągu roku pomiędzy gospodarstwami i mieszalnią, gdyż podstawowe komponenty paszowe jakimi są zboża gromadzi się wprost od kombajnów, mając możność ich dosuszania w razie potrzeby oraz susze zielonkowe bezpośrednio z produkcji. Centrum jest niezbędnym urządzeniem zabezpieczającym właściwą konserwację pasz własnych oraz produkcję własnych mieszanek treściwych i pełnoporcjowych.

Wyróżnienia
W okresie 30 lat powojennej działalności, szczególnie w hodowli, dla której to specjalistyczne przedsiębiorstwo rolne zostało powołane, Garzyn był wielokrotnie wyróżniane i nagradzany.
Już w 1951 r. zajął we współzawodnictwie I miejsce w kraju wśród zespołów PGR otrzymując Sztandar Przechodni Prezesa Rady Ministrów i Centralnej Rady Związków Zawodowych.
Za nim szły następne wyróżnienia we współzawodnictwie pomiędzy przedsiębiorstwami hodowli zarodowej w kraju: cztery razy I miejsce, cztery razy II i raz III miejsce wraz ze sztandarami, proporcami i dyplomami uznania.
Zdobywano także sztandary, I i medalowe miejsca za produkcję, za kulturę i ochronę środowiska. W 1977 r. Garzyn otrzymał nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki – dla najlepszego użytkownika obiektu zabytkowego, w 1979 r. – dyplom „Barć-79” za wybitne zasługi w ochronie pszczół i środowiska i w 1980 r. Odznakę Honorową „Za zasługi dla woj. Leszczyńskiego”.
Na wystawach i pokazach zwierząt zarodowych – w kraju i za granicą zawsze zdobywano medale i dyplomy, m.in. otrzymano I nagrodę, oraz złoty medal za stawkę knurów na Międzynarodowej Wystawie w Lipsku w 1976 r. oraz na wystawach wojewódzkich w Poznaniu i hodowlanych we Wschowie za bydło, trzodę chlewną i owce.
POHZ Garzyn brał 28 razy udział w wystawach, zdobywając 135 medali w tym 54 złote, 53 nagrody oraz 192 dyplomy, w tym 73 za uzyskane I miejsca.

------------------------------------------------------------------------------------

str. 399-405

K a d r a
[Rozdział ten zawiera liczne krótkie biogramy wielu byłych pracowników POHZ Garzyn. Nieco jednostronny charakter ocen (laurki) oraz zbyt krótki dystans czasowy (część byłych pracowników jeszcze żyje) powoduje, że materiał z tego rozdziału nie odpowiada formule strony internetowej „HISTORIA GMINY KRZEMIENIEWO”. Uznając zasadność takiej formuły i szanując przyjęte przez autorów strony kryteria doboru materiałów źródłowych - nie dokonuję żadnych wypisów z tego rozdziału, ograniczając się jedynie do wykazu kolejno wymienionych w nim osób – LD]
[ . . . ]
Dyrektorzy, Zastępcy dyrektora i Główni Księgowi:
mgr inż. Bronisław Zakrzewski,
mgr inż. Kazimierz Szablewski,
Józef Cieślak,
inż. Adam Trawiński,
mgr inż. Tadeusz Bieniek,
inż. Jan Pernak,
Marian Jabłoński,
inż. Edward Hamrol,
Specjaliści:
mgr inż. Janusz Mościcki,
mgr inż. Jerzy Wolski,
inż. Kazimierz Pawłowski,
Henryk Dwornik,
Pracownicy służby weterynaryjnej:
lek.wet. Henryk Marczewski,
lek.wet. Tadeusz Adamczewski,
lek.wet. Stanisław Radzimski,
lek.wet. Jerzy Mańka,
san.wet. Antoni Drobnik,
san.wet. Józef Majchrzak,
Kierownicy gospodarstw i pracownicy adm.-biurowi:
Wacław Wolski,
Jan Piestrzeniewicz,
Stanisław Witczak,
Stanisław Komisarek,
Nieżyjący kierownicy i dyrektorzy zasłużeni zaraz po 1945 r. na terenach ob. POHZ Garzyn:
Franciszek Kulczak,
Stefan Kutzner,
Bolesław Wójtowski,
Piotr Poprawski,
Henryk Śmigielski,
Pracownicy hodowli, obsługi i uprawy:
- w hodowli trzody chlewnej:
Antoni Ryczkowski,
Stanisław Ryczkowski,
Czesław Mika,
Stanisław Niedzielski,
- w hodowli bydła:
Jan Pajkert,
Jan Kędzia,
Antoni Majchrzak,
Marcin Pawlak [nie Marian, jak błędnie wydrukowano – popr. LD];
- w hodowli owiec:
Antoni Konieczny,
Piotr Rosik,
Jan Rosik,
Franciszek Wawrzyniak,
- stelmach:
Jan Piszlewicz,
- brygadziści polowi:
Jan Więckowiak,
Jan Wojtko,
Franciszek Jankowiak.
[ . . . ]

------------------------------------------------------------------------------------

str. 405-406

W XXX leciu wiele wybudowano:
- 208 mieszkań o 702 izbach wraz z budynkami gospodarczymi
- Gminny Ośrodek Zdrowia (w partycypacji) i Dom Kultury świetlicę, kluby i in.
- W zakresie budownictwa inwentarskiego:
* jałowniki i cielętniki – 874 stanowisk
owczarnie na 1700 stanowisk wraz ze stodołą-magazynem
chlewnie na 4271 stanowisk (w tym dwie fermy)
oraz:
Centrum Paszowe w Drobninie, w skład którego wchodzi:
- suszarnia kaskadowa – jugosłowiańska do ziarna VSZ-3p
- suszarnia do zielonek SB-1,5 tandem z brykieciarnią
- mieszalnia pasz
- baza magazynowa o poj. ok. 4 tys. ton w silosach i ok. 2 tys. ton w magazynach płaskich
- Centrum Paszowe w Drobninie, w skład którego wchodzi:
- silosy na kiszonki o pojemności 6 tys. ton, tj. na 100% zakiszonej masy.

W zakresie sportu i rekreacji na terenie przedsiębiorstwa działają sekcje i zespoły, takie jak: drużyna piłki nożnej, sekcja siatkówki, tenisa stołowego i lekkoatletyki, kółko muzyczne i punkty biblioteczne oraz sekcja jeździecka, która powstała w 1970 r. Od jej założenia trenerem był Benedykt Gindera, potem w 1974 r. Wojciech Dąbrowski (który odszedł do SK Racot) i ponownie do dziś funkcję tę pełni Benedykt Gindera. Sekcja użytkuje około 10 koni sportowych, szkoli jeźdźców wywodzących się z miejscowej młodzieży, bierze udział w zawodach i konkursach. W latach 1970-1983 brała udział w konkursach skoków kl. L-C w zawodach szczebla międzywojewódzkiego i ogólnopolskiego, zajmując ponad 60 miejsc punktowanych od I do III miejsca. Sekcja zgłasza rocznie do PZJ około 6-8 jeźdźców. Od 1980 r. ograniczyła nieco swą działalność sprowadzając ją do nauki jazdy i zajęć rekreacyjnych.
Zadaniem sekcji jest też przygotowywanie koni do sprzedaży eksportowej. Łącznie sprzedano 12 koni sportowych, a spośród nich m.in. wałacha Litwin po Litaworze do Włoch i Jagara po Popradzie do Norwegii. Działalność ta była kontynuacją eksportu koni, kiedy to w latach 1950-1960 sprzedawano rocznie około 12 szt. koni. Odbiorcami ich były głównie Szwajcaria i Egipt. Przedsiębiorstwo utrzymywało wtedy około 70 szt. klaczy hodowlanych.
W Garzynie sporo zrobiono w ostatnich latach w zakresie zadrzewień przydrożnych i śródpolnych oraz renowacji parków. Zrekonstruowano piękny park w Oporowie, w Garzynie i Brylewie. W roku bieżącym uporządkowane i odtworzone w miarę możliwości, zostaną parki w Drobninie i Luboni. Koncepcje rewaloryzacyjne i prace urządzeniowe są wykonywane pod nadzorem inż. Janusza Waligóry, dyrektora ZD PAN w Kórniku. Ze szkółek kórnickich pochodzi także materiał nasadzeniowy.
Ośrodek jest przedsiębiorstwem wysoce rentownym i znajduje się zawsze w czołówce krajowej.
[ . . . ]

------------------------------------------------------------------------------------

Fragmenty wybrał i zdigitalizował Leonard Dwornik