Święty Piotr, a właściwie Szymon, był rybakiem i pochodził prawdopodobnie z któregoś z miasteczek położonych na brzegu jeziora Genezaret. Był człowiekiem żonatym, choć nie wiemy, czy miał dzieci. Był człowiekiem prostym, choć nie oznacza to, że niewykształconym. Całe jego życie odmieniło spotkanie z Jezusem z Nazaretu. Powołał on Szymona, by poszedł za Nim, aby stał się rybakiem ludzi.

Piotr, bo takie imię nadał mu Jezus, był traktowany w gronie uczniów Jezusa jako osoba zajmująca szczególną pozycję. W Ewangeliach wymienia się go na pierwszym miejscu wśród apostołów. Wyznając, w imieniu innych apostołów, wiarę w Boże synostwo Chrystusa, otrzymał „władzę kluczy”, a więc obietnicę, że będzie fundamentem Kościoła. Był także świadkiem szczególnych chwil w działalności Jezusa: Jego przemienienia na Górze Tabor i wskrzeszenia córki Jaira. W czasie męki Jezusa Chrystusa Piotr zachował się wyjątkowo małodusznie, bowiem zaparł się swego Mistrza. Potem gorzko żałował swego kroku i po zmartwychwstaniu Jezusa, stanął na czele wspólnoty uczniów w Jerozolimie. Według Dziejów Apostolskich to właśnie on podjął kluczową dla rozwoju Kościoła decyzję o przyjmowaniu do wspólnoty chrześcijańskiej osób spoza kręgu wyznawców judaizmu. Pełnił funkcję biskupa wspólnoty w Antiochii, a potem w Rzymie. Tam około roku 64 został zamęczony – ukrzyżowany głową w dół. Na jego grobie powstała bazylika w Watykanie nazwana jego imieniem (obecnie najważniejsza świątynia Kościoła katolickiego).

Jest on patronem papieży, piekarzy, żniwiarzy, rzeźników, szklarzy, stolarzy, szewców, zegarmistrzów, ślusarzy, kowali, ołowników, garncarzy, zdunów, murarzy, cegielników, budowniczych mostów, kamieniarzy, sieciowników, sukienników, foluszników, rybaków, sprzedawców ryb, marynarzy, żeglarzy, rozbitków morskich, pokutników, przystępujących do spowiedzi, dziewic.

W ikonografii św. Piotr jest przedstawiany najczęściej jako łysiejący, brodaty, siwy starzec, z parą złotych kluczy w dłoni, z książką lub zwojem, z laską lub mieczem, z potrójnym krzyżem, z kogutem, z rybą, z odwróconym krzyżem łacińskim, a czasami jest przedstawiany tak jak według podania go ukrzyżowano: z głową w dół. Często też jest przedstawiany razem ze św. Pawłem.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Piotra zgodnie z kanonem ikonograficznym, to jest jako łysiejącego, brodatego starca z parą złotych kluczy w dłoni i odwróconym krzyżem łacińskim.

Św. Paweł, Apostoł. Apostoł Narodów. Autor 13 listów do gmin chrześcijańskich, włączonych do ksiąg Nowego Testamentu. Książę mistyków. Szaweł urodził się w Tarsie około 5-10 roku po Chrystusie. Pochodził z żydowskiej rodziny silnie przywiązanej do tradycji. Byli niewolnikami, którzy zostali wyzwoleni. Szaweł odziedziczył po nich obywatelstwo rzymskie. Uczył się rzemiosła - tkania płótna namiotowego. Później przybył do Jerozolimy, aby studiować Torę. Być może był uczniem Gamaliela. Gorliwość w strzeżeniu tradycji religijnej sprawiła, że mając około 25 lat stał się zdecydowanym przeciwnikiem i prześladowcą Kościoła. Uczestniczył jako świadek w kamienowaniu św. Szczepana. Około 35 roku z własnej woli udał się z listami polecającymi do Damaszku, aby tam ścigać chrześcijan. U bram miasta „olśniła go nagle światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos: Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz? - Kto jesteś, Panie? - powiedział. A On: Jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić." Po nawróceniu nagłym, niespodziewanym i cudownym przyjął chrzest i zmienił imię na Paweł. Po trzech latach pobytu w Damaszku oraz krótkim pobycie w Jerozolimie odbył trzy misyjne podróże: pierwszą - w latach 44-49: Cypr - Galacja, razem z Barnabą i Markiem; drugą w latach 50-53: Filippi - Tesaloniki - Berea - Achaia - Korynt, razem z Tymoteuszem i Sylasem; trzecią w latach 53-58: Efez - Macedonia - Korynt - Jerozolima. W Palestynie został aresztowany, przesłuchiwany przez prokuratorów Feliksa i Festusa. Dwa lata przebywał w więzieniu w Cezarei. Gdy odwołał się do cesarza, został deportowany drogą morską do Rzymu. Dwa lata przebywał w więzieniu o dość łagodnym regulaminie. Uwolniony, udał się do Efezu, Hiszpanii (?) i na Kretę. Tam aresztowano go po raz drugi (64 r.). W Rzymie oczekiwał na zakończenie procesu oraz wyrok. Zginął śmiercią męczeńską przez ścięcie mieczem w tym samym roku - 67 - co św. Piotr. W Rzymie w IV wieku szczątki Pawła Apostola złożono w grobowcu, nad którym wybudowano bazylikę św. Pawła za Murami.

Jest on patronem licznych zakonów, Awinionu, Berlina, Biecza, Frankfurtu nad Menem, Poznania, Rygi, Rzymu, Saragossy oraz marynarzy, powroźników, tkaczy.

W ikonografii dawniej Paweł był przedstawiany zwykle jako człowiek drobny, szczupły, niewysoki. Wiązało się to z imieniem, które przybrał apostoł. Paweł po łacinie (Paulus) oznacza „drobny, mały". Dopiero ostatnio częściej przedstawia się go jako silnego, rosłego mężczyznę. Bardzo często jest przedstawiany razem ze św. Piotrem. Ponieważ jego teologia jest głównym źródłem inspiracji dla myśli Kościoła, jest zwykle przedstawiany z księgą. Święty Paweł pozostawił listy, które są częścią Pisma Świętego. Dlatego zdarza się, że zamiast księgi jego atrybutem jest list. Niemal nieodłącznym atrybutem Pawła Apostoła jest miecz, symbolizujący męczeństwo świętego, ponieważ jako obywatel rzymski, nie został ukrzyżowany (co starożytni Rzymianie uważali za śmierć haniebną) lecz ścięty mieczem. Na większości przedstawień św. Paweł w jednej ręce trzyma księgę, a w drugiej miecz. Czasami przedstawia się go także z trzema źródłami. Według tradycji w miejscu, w którym został ścięty wytrysnęły trzy źródła. Rzadziej jego atrybutami są też: baranek, koń, kość słoniowa,

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Pawła zgodnie z kanonem ikonograficznym, to jest jako brodatego starca z mieczem w prawej ręce, trzymającego w lewej ręce różną od ewangelistów książkę (białą, zamkniętą) symbolizującą napisane przez niego liczne listy apostolskie.

Św. Mateusz, Apostoł i Ewangelista. Należał do grona Dwunastu apostołów. W Ewangelii św. Marka jest nazwany: Lewi, syn Alfeusza" z Kafarnaum. Jezus powołał go na swego ucznia, kiedy pełnił urząd celnika. Mateusz przed pójściem z Mistrzem wydał ucztę, na którą zaprosił celników i grzeszników. Przybyło ich wielu i siedzieli wraz z Jezusem i Jego uczniami. Widząc to faryzeusze mówili do Jego uczniów: «Dlaczego Wasz Nauczyciel jada wspólnie z celnikami i grzesznikami?» On, usłyszawszy to rzekł: «Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają. Idźcie i starajcie się zrozumieć, co to znaczy: Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary. Bo nie przyszedłem powoływać sprawiedliwych, ale grzeszników»”. Najstarsza tradycja przypisuje Mateuszowi autorstwo pierwszej Ewangelii, napisanej dla Żydów w języku aramejskim, argumentującej, że Jezus jest oczekiwanym przez nich Mesjaszem. Pierwsze swoje notatki sporządzał jeszcze za życia Jezusa. O tym, że autorem pierwszej Ewangelii jest św. Mateusz, świadczy cała tradycja pierwotnego Kościoła. Czynią to takie powagi, jak: św. Papiasz z Hierapolis, Klemens Aleksandryjski, Orygenes i św. Ireneusz. Zasługą św. Mateusza jest i to, że swoim przykładem pociągnął innych, by o Panu Jezusie pisali. Tak powstały 4 Ewangelie, które się wzajemnie uzupełniają. Mateusz przekazał wiele szczegółów z życia i nauki Jezusa, których nie znajdziemy w innych Ewangeliach: np. rozbudowany tekst Kazania na Górze, przypowieść o kąkolu, o ukrytym skarbie, o drogocennej perle, o dziesięciu pannach. On jeden podał wydarzenie o pokłonie Magów i rzezi niewiniątek, o ucieczce do Egiptu, jak też wizję sądu ostatecznego. Jak świadczy Klemens Aleksandryjski Mateusz do 42 roku przebywał i nauczał w Jerozolimie, następnie udał się między pogan. Ojcowie Kościoła nie są zgodni, dokąd. Wyliczają Etiopię, Pont, Persję, Syrię i Macedonię. Najbardziej prawdopodobna jest jednak Etiopia. Tradycja podaje, że zginął śmiercią męczeńską gdzieś na Wschodzie. W X wieku relikwie Mateusza miały być przewiezione ze Wschodu do Paestum (Pasidonii) w Italii. Znajdują się one obecnie w Salerno koło Neapolu w dolnym kościele, wspaniale ozdobionym marmurami i mozaikami. Miejsce to nie stało się jednak powszechnie znanym sanktuarium. Powszechnie uznaje się go za męczennika.

Jest on patronem diecezji i miasta Salerno, miasta Pułtuska, alkoholików, księgowych, pracowników kantorów, straży granicznej, służby celnej, urzędników administracji i urzędników podatkowych.

W ikonografii św. Mateusz przedstawiany był w postaci młodzieńca, później zwłaszcza w sztuce bizantyjskiej, jako siwowłosy stary mężczyzna. W sztuce zachodniej od czasów średniowiecza dominuje obraz silnie zbudowanego, brodatego mężczyzny w średnim wieku. Ubrany bywa w tradycyjną długą, białą suknię apostolską i w tunikę. Bywa także ukazywany w postawie siedzącej, kiedy pisze przy nim stoi anioł, przekazujący natchnienie. Jego atrybutami są: księga i pióro, miecz lub halabarda, postać uskrzydlonego młodzieńca, sakwa z pieniędzmi u stóp, torba podróżna.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Mateusza z księgą (jak wszystkich ewangelistów) i piórem, lecz zamiast symbolu skrzydlatego młodzieńca (anioła) umieścił u jego stóp lwa, będącego symbolem św. Marka. Zagadkowa pomyłka.

Św. Łukasz, Ewangelista jest autorem jednej z Ewangelii i Dziejów Apostolskich. Zawdzięczamy mu prawie wszystkie wiadomości o dzieciństwie Pana Jezusa oraz niejeden rys jego Matki. Dante określił go "historykiem łagodności Chrystusowej". Euzebiusz i Tertulian piszą, że jego rodzinnym miastem była Antiochia Syryjska. Z pochodzenia - poganin, z zawodu - lekarz. Na kartach spisanej przez niego Ewangelii możemy znaleźć kilkaset terminów medycznych, które występują również u Hipokratesa czy Galena. Dzięki temu posiadamy cenne próby diagnozowania niektórych schorzeń albo reakcji fizjologicznych, np. krwawego potu Jezusa podczas jego walki wewnętrznej w Ogrodzie Oliwnym. Około 50 roku przyłączył się do św. Pawła, gdy ten odbywał drugą misyjną podróż. Towarzyszył mu w Troadzie, Filippi, Jerozolimie. Był z nim w Rzymie, a także podczas trzeciej podróży misyjnej. Po śmierci Apostoła Narodów działał (jako biskup?) w Achai i Egipcie. Miał umrzeć śmiercią naturalną w wieku 84 lat w Beocji i zostać pochowanym w Tebach. Prawdopodobnie w IV wieku relikwie jego zostały przeniesione do Konstantynopola i umieszczone w Bazylice Dwunastu Apostołów (mimo, że apostołem nie był). W VIII wieku relikwie św. Łukasza, a także św. Macieja zostały - jak mówi wielowiekowa tradycja - przewiezione do Padwy. Odnalezione - nie bez okoliczności uznawanych za cudowne - w XI/XII wieku na terenie cmentarnym znajdującym się w miejscu obecnego Prato delia Valle relikwie św. Łukasza są otaczane czcią w klasztorze i kościele pod wezwaniem św. Justyny. W miejscu obecnej XVI-wiecznej Basilica di Santa Giustina kościół i klasztor istniał od IV wieku. Relikwie św. Łukasza były początkowo umieszczone w drewnianej trumnie wewnątrz ołowianej skrzyni przypominającej klatkę, od XIV wieku zaś w marmurowym sarkofagu. Okazała, acz mało efektowna bazylika, z szarymi ołowianymi kopułami i surową ceglaną fasadą jest przeważnie omijana przez turystów zmierzających do bazyliki św. Antoniego i do innych sławniejszych zabytków Padwy. W absydzie lewego transeptu znajduje się marmurowy sarkofag św. Łukasza z płaskorzeźbami przedstawiającymi m.in. symbol ewangelisty Łukasza (wół). Bardzo interesujące są pozostałości pierwotnej architektury kościoła, do których dochodzi się z prawego transeptu: korytarz męczenników i studnia męczenników, a także vecchia cassa - stara ołowiana skrzynia trumienna św. Łukasza. Relikwie św. Łukasza nie są kompletne. W 1354 roku cesarz Karol IV Luksemburczyk, król czeski, zażądał wydania czaszki św. Łukasza i relikwia ta znajduje się do dnia dzisiejszego w katedrze św. Wita w Pradze. W 1992 roku prawosławny metropolita Teb zwrócił się z prośbą do Biskupa Padwy o darowanie części relikwii do złożenia w miejscu, gdzie się kiedyś znajdowały i gdzie do dziś otaczany jest czcią pusty, uświęcony grób Ewangelisty.. Prośbę tę spełniono, przy okazji zaś otwarcia sarkofagu przeprowadzono interdyscyplinarne badania naukowe kośćca. Wyniki tych badań zostały opublikowane oraz zaprezentowana kongresie międzynarodowym, który odbył się w Padwie w 2000 r. Badania nie potwierdzają (bo nie mogą), ale i nie zaprzeczają autentyczności relikwii. Według legendy świety Łukasz malował portrety Jezusa, apostołów, a zwłaszcza Maryi, Matki Bożej. Jeden z nich, jak opisuje Teodor Lektor z VI wieku, cesarzowa Eudoksja, żona Teodozego II Wielkiego, zabrała z Jerozolimy i przesłała św. Pulcherii, siostrze cesarza. Według innej opowieści kopią jednego z obrazów św. Łukasza jest Ikona Jasnogórska.

Jest on patronem Hiszpanii, miasta Achai; introligatorów, lekarzy, malarzy i rzeźbiarzy, notariuszy, rzeźników, złotników. Oczywiście w tym miejscu należy zaznaczyć, że św. Łukasz jest też patronem kościoła i parafii w Świerczynie.

W ikonografii św. Łukasz prezentowany jest jako młodzieniec o ciemnych, krótkich, kędzierzawych włosach, w tunice. Sztuka zachodnia ukazuje go z tonsurą lub łysiną, czasami bez zarostu. Bywa przedstawiany, gdy maluje obraz. Takie przedstawienie św. Łukasza można zobaczyć na zewnątrz kościoła w Świerczynie, gdzie na jego wschodniej ścianie umieszczona jest XVIII-wieczna płaskorzeźba przedstawiająca św. Łukasza malującego Matkę Boską. Jego atrybutami są: księga, paleta malarska, przyrządy medyczne, skalpel, wizerunek lub figura Matki Bożej, wół, zwój.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Łukasza zgodnie z kanonem ikonograficznym, to jest z księgą (jak wszystkich ewangelistów) i piórem oraz wołem, będącym jego symbolem.

Św. Jan, Apostoł, Ewangelista - prorok, teolog, mistyk. Był synem Zebedeusza i Salome, młodszym bratem Jakuba Starszego. Pracował jako rybak. Uczeń Jana Chrzciciela. Razem ze św. Andrzejem poszedł za Jezusem. Był jednym z dwunastu Apostołów, a dzięki swojej młodzieńczej żarliwości został tym, którego Chrystus szczególnie umiłował. Święty Łukasz ewangelista w Dziejach Apostolskich umieszcza Jana zaraz po św. Piotrze. Nie decydowało o tym starszeństwo, bo Jan był najmłodszym uczniem Pana Jezusa. Był jednak pierwszym Jego uczniem, a także najbardziej umiłowanym. Podczas Ostatniej Wieczerzy spoczął na piersi Zbawiciela. Ewangelia odnotowuje obecność Jana podczas Przemienienia na Górze Tabor, przy wskrzeszeniu córki Jaira oraz w czasie aresztowania Jezusa w Ogrodzie Oliwnym. Gdy żołnierze aresztowali Jezusa, a zdjęci wielkim strachem apostołowie rozpierzchli się i ukryli, Jan zaopiekował się Maryją, Matką Jezusa. Wraz z Nią przybył na Golgotę i jako jedyny z uczniów stał się świadkiem Męki Pańskiej. Chrystus z krzyża powierza mu swoją Matkę, a Jej Jana jako przybranego syna. Tak Jan został przybranym bratem Jezusa. Po zmartwychwstaniu przybywa razem ze św. Piotrem do grobu, gdzie "ujrzał i uwierzył", że Chrystus żyje. Był z Piotrem podczas cudownego uzdrowienia paralityka przy Złotej Bramie. Przebywał przez wiele lat w Jerozolimie. Dzieje Apostolskie wspominają o nim wielokrotnie. Wraz ze św. Piotrem został aresztowany i wtrącony do więzienia, a po zburzeniu Jerozolimy działał wśród gmin chrześcijańskich w Małej Azji. Po śmierci Tymoteusza objął kierownictwo kościoła w Efezie. W tym mieście miał się opiekować Najświętszą Panną Maryją aż do jej "Zaśnięcia". W Efezie napisał trzy listy apostolskie i przede wszystkim Ewangelię. Jednak Dobra Nowina św. Jana różni się nieco od pozostałych trzech. W jej treści św. Jan opisuje przede wszystkim czyny Jezusa potwierdzające Jego Boską moc oraz historię męki i zmartwychwstania Chrystusa. Ewangelia Jana nie ma charakteru katechetycznego, jak pozostałych ewangelistów, ale jest raczej historyczno-teologiczna. Ukazuje mnóstwo szczegółów z życia Jezusa: powołanie pierwszych uczniów nad rzeką Jordan, pierwszy cud w Kanie Galilejskiej, wypędzenie przekupniów ze Świątyni, spotkanie Jezusa z Samarytanką, uzdrowienie paralityka nad sadzawką Owczą, epizod z kobietą cudzołożną, uzdrowienie niewidomego od urodzenia, wskrzeszenie Łazarza, uczta w Betani, udzielenie Apostołom władzy rozgrzeszania, "Niewierny Tomasz", nadanie Piotrowi prymatu w Kościele, a także mowy Pana Jezusa. Według Jana Jezus skupiał swoją działalność w głównej mierze w Jerozolimie. Ewangelia św. Jana jest chronologicznie najpóźniejsza ze wszystkich czterech. Późne lata życia Jana zostały ubarwione przez liczne apokryfy. Podczas panowania Domicjana został sprowadzony do Rzymu, gdzie skazano go na śmierć we wrzącym oleju, lecz podobno wyszedł z kotła cudownie odmłodzony. Próbowano go otruć, lecz apostoł uczynił znak krzyża nad kielichem i zatrute wino mu nie zaszkodziło. Wreszcie zesłano Jana na wyspę Patmos, gdzie Jezus objawił mu losy Kościoła. Tam też powstała Apokalipsa. Za panowania cesarza Nerwy wrócił do Efezu, gdzie ok. 98 roku zmarł śmiercią naturalną. Jemu poświęcona jest katedra papieży - bazylika Zbawiciela na Lateranie, "matka wszystkich kościołów".

Jest on patronem Albanii, Azji Mniejszej; aptekarzy bednarzy, dziewic, zawodów związanych z pisaniem i przepisywaniem: introligatorów, kopistów, kreślarzy, biografów, papierników, pisarzy; oraz owczarzy, płatnerzy, skrybów, ślusarzy, teologów, uprawiających winorośl, wdów.

W ikonografii św. Jan przedstawiany jest jako stary Apostoł, czasami jako młodzieniec (bez brody) w tunice i płaszczu, rzadko jako rybak. Najczęściej występuje w scenach będących ilustracjami tekstów Pisma św: Jan jest jedną z centralnych postaci podczas Ostatniej Wieczerzy, Jan obok Maryi w grupie ukrzyżowania, Jan podczas Zaśnięcia NMP Jan na Patmos, Jan i jego wizje apokaliptyczne. Bywa przedstawiany w scenie męczeństwa - zanurzony w kotle z wrzącą oliwą. Jego atrybutami są: diakon Prochor, któremu dyktuje tekst, gołębica, kielich z Hostią, kielich z wężem, kocioł z oliwą, księga, orzeł w locie, na księdze lub u jego stóp, siedem apokaliptycznych plag, zwój.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Jana zgodnie z kanonem ikonograficznym, to jest z księgą (jak wszystkich ewangelistów) oraz orłem, będącym jego symbolem. Św. Jan jest jedyną postacią w „świerczyńskiej dwunastce” bez brody, co symbolizuje fakt, że w gronie apostołów był on najmłodszy wiekiem.

Św. Marek, Ewangelista, w księgach Nowego Testamentu występuje pod imieniem Jan. Dzieje Apostolskie wspominają go jako "Jana zwanego Markiem", syn Marii, która prawdopodobnie była właścicielką domu, w którym odbyła się Ostatnia Wieczerza. Był uczniem św. Piotra. Prawdopodobnie zaraz po zesłaniu Ducha Świętego św. Piotr udzielił św. Markowi Chrztu świętego. Dlatego nazywa go swoim synem. Jego Ewangelia jest wiernym echem katechezy Księcia Apostołów. Marek ze swoim krewnym Barnabą towarzyszył św. Pawłowi w jego pierwszej podróży misyjnej. Przebywał na Cyprze i w Antiochii. Kiedy Paweł chciał iść w głąb małej Azji przez wysokie góry Tauru, Marek się sprzeciwił, co bardzo rozgniewało Apostoła Narodów. Marek nie czuł się zdolny ponosić trudów tak uciążliwej pieszej wyprawy i dlatego w roku 49 w Pergo zawrócił. Kiedy Paweł wybierał się z Barnabą w swą drugą podróż apostolską, Barnaba chciał zabrać ze sobą Marka, ale Apostoł Narodów się nie zgodził. Wtedy Barnaba opuścił Pawła, tak że ten odtąd odbywał swoje apostolskie podróże w towarzystwie św. Łukasza Ewangelisty i innych. Wówczas Marek i Barnaba udali się na Cypr. Była to wyspa rodzinna Barnaby, a być może, że również św. Marka. W kilkanaście lat potem, w roku 61 widzimy ponownie św. Marka przy Pawle w Rzymie. Pisze o tym sam Apostoł w Liście do Kolosan i do Filemona. Możliwe, że Marek wybierał się wtedy, wysłany przez św. Pawła, do wspomnianych adresatów, gdyż Apostoł Narodów żąda dla niego gościnnego przyjęcia. W Liście do Tymoteusza, który pisze z więzienia, Paweł prosi, aby przybył do niego także Marek, „jest mi bowiem przydatny do posługiwania”. Podczas dłuższego pobytu w Rzymie należał do bliskiego otoczenia św. Pawła, a także św. Piotra. Na tym urywają się wszelkie historyczne wiadomości o św. Marku. Nie wiemy nic pewnego o dalszych losach jego życia. Według tradycji miał być założycielem gminy chrześcijańskiej w Aleksandrii i jej pierwszym biskupem. Tam również miał zostać aresztowany i wleczony przez miasto do więzienia, aby wkrótce ponieść śmierć męczeńską za panowania cesarza Nerona. Inni podają, że zginął w Rzymie za czasów Trajana. Odnośnie męczeństwa św. Marka nie mamy żadnych danych. Zastanawia, że o śmierci męczeńskiej św. Marka nic nie wie św. Hieronim. Tym większe zastrzeżenie budzi legenda, wg której Marek miał głosić Ewangelię w Akwilei, a nawet w Lorch (Austria). Ciało św. Marka zostało w 828 r. sprowadzone do Wenecji, jest on obecnie patronem tego miasta. Wizerunek lwa św. Marka można w Wenecji spotkać w wielu miejscach. Największą zasługą św. Marka jest to, że zostawił nam napisany zwięzły opis życia i nauki Pana Jezusa. Jego Ewangelia miała być wiernym echem katechezy św. Piotra. Święty Marek napisał ją przed rokiem 62, w którym ukazała się Ewangelia św. Łukasza. Mogła więc powstać w latach 50-60. Zaczyna swoją Ewangelię od Chrztu Pana Jezusa i od powołania św. Piotra na Apostoła. Podaje on jako szczegół charakterystyczny: pobyt Pana Jezusa w domu św. Piotra i uzdrowienie jego teściowej. Ewangelię swoją pisał zapewne w Rzymie, gdyż przypomina znanych w Rzymie gminie chrześcijańskiej: Aleksandra i Rufusa, jako świadków pośrednich męki Pańskiej. Ewangelia św. Marka niewiele mówi o Matce Bożej; nie opisuje dzieciństwa Syna Bożego ani Maryi, która stoi pod krzyżem konającego Zbawiciela. Matka Boża pojawia się w Ewangelii św. Marka tylko raz, i to w sytuacji, którą nieprzychylni pobożności maryjnej interpretują jako odcięcie się Jezusa od swej Matki. Tymczasem, jak to często bywa, ci, którzy powołując się na ten fragment Ewangelii twierdzą, że Maryja "nic nie rozumie" z nauczania Jezusa, sami nic nie rozumieją. Bowiem z ust Zbawiciela padły wówczas słowa największej pochwały swej Matki: Ona jest tą, która najdoskonalej wypełnia na co dzień wolę Boga. Wystarczy przyjrzeć się tej scenie w kontekście pozostałych Ewangelii, by zrozumieć, że Matka Najświętsza została postawiona za wzór dla tych, którzy w tamtej chwili otaczali Jezusa. Św. Marek nie pomniejsza roli Maryi w dziejach zbawienia. Gdyby tak czynił, nie byłby ani świętym, ani Ewangelistą.

Jest on patronem pisarzy, notariuszy, murarzy, koszykarzy, szklarzy oraz miast: Bergamo, Wenecji, a także Albanii. Przyzywany podczas siewów wiosennych oraz w sprawach pogody.

W ikonografii św. Marek ukazywany jest w stroju arcybiskupa, w paliuszu albo jako biskup wschodniego rytu. Trzyma w dłoni zamkniętą lub otwartą księgę, lew u stóp, drzewo figowe, zwój. Symbolizuje go też lew ze skrzydłami - jedno z ewangelicznych zwierząt.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Marka z księgą (jak wszystkich ewangelistów), lecz zamiast z lwem (jego symbolem), przedstawił go ze skrzydlatym młodzieńcem (aniołem), będącym symbolem św. Mateusza. Zagadkowa pomyłka.

Św. Andrzej Apostoł pochodził z Betsaidy. Brat św. Piotra. Rybak. Początkowo był uczniem Jana Chrzciciela. Pod jego wpływem poszedł za Chrystusem, gdy Ten przyjmował chrzest w Jordanie. Pierwszy powołany przez Jezusa na apostoła. Przez cały okres publicznej działalności Pana Jezusa należał do Jego najbliższego otoczenia. W ich domu w Kafarnaum Chrystus niejednokrotnie się zatrzymywał. Był świadkiem cudu w Kanie, cudownego rozmnożenia chleba. Pośredniczył między Mistrzem a poganami. Indywidualne losy Andrzeja nie są opisane w księgach kanonicznych. Po Zesłaniu Ducha Świętego według apokryfów Andrzej Apostoł miał pracować w Poncie i Bitynii (dzisiaj zachodnia Turcja) oraz w Tracji (Bułgaria), Scytii (dolny bieg Dunaju) i Grecji. Tam też w Patras na Peloponezie dokonał licznych nawróceń. To właśnie stało się przyczyną jego śmierci, gdyż wśród nawróconych znajdować się miała żona i brat rzymskiego prokonsula Aegeatesa. Ten więc skazał Andrzeja na śmierć na krzyżu. Św. Andrzej z radością przyjął ten rodzaj śmierci, który go tak bardzo upodobniał do Pana Jezusa. Według apokryfów, męczeństwo św. Andrzeja odbyło się publicznie wobec 12 000 ludzi. W tłumie tym miał być obecny także brat rzymskiego namiestnika. Wszyscy żądali uwolnienia Apostoła. Ale ku zdumieniu wszystkich św. Andrzej wołał: "Panie, Jezu Chryste, nie dozwól, żeby mię zdjęto z krzyża, zanim nie oddam Ci mojej duszy". Kiedy to mówił olśniewająca jasność go otoczyła, tak iż na Apostoła nie można było patrzeć. Trwało to około pół godziny. Kiedy jasność ustała, święty Andrzej już nie żył. Według ustnego podania krzyż miał postać litery X, dlatego krzyż w tej postaci zwykło się nazywać "krzyżem św. Andrzeja". Tradycja podaje że śmierć Apostoła nastąpiła 30 listopada ok. 65 roku po narodzeniu Chrystusa. W trzysta lat później relikwie św. Andrzeja przeniesiono do Konstantynopola, a w roku 1354 do miasta włoskiego Amalfi. Za panowania Piusa II w XV wieku umieszczono głowę Świętego w kościele św. Piotra w Rzymie w myśl zasady, że bracia powinni być razem. W 1964 r. papież Paweł VI nakazał zwrócić ją kościołowi w Patras, co w kilka dni później się stało.

Jest on patronem prawosławia, Słowian (szczególnie obrządków wschodnich). Archidiecezji warmińskiej, Austrii, Bułgarii, Burgundii, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Sycylii, Rosji, a od 1314 roku także Szkocji. Według tradycji tam bowiem również dotarł podczas swej działalności misyjnej. Dlatego krzyż św. Andrzeja został w 1385 roku umieszczony na fladze Szkocji. Stąd ukośny krzyż na fladze Wielkiej Brytanii, która jest połączeniem flagi angielskiej i szkockiej.

Szkocja	Anglia	Wielka Brytania

Jest też patronem szeregu miast, m. in. Bordeaux, Brescii, Brugii, Hanoweru, Neapolu, Rawenny, podróżujących, rybaków, rycerzy, woziwodów, rzeźników oraz małżeństw. Orędownik zakochanych, wspomaga w sprawach matrymonialnych i wypraszaniu potomstwa. Wzywany jest także w przypadku artretyzmu, bólu gardła, konwulsji i różycy świń (choroba Andrzeja).

W ikonografii św. Andrzej Apostoł przedstawiany jest jako starszy mężczyzna o gęstych, siwych włosach i krzaczastej, krótkiej brodzie. Jako apostoł nosi długi płaszcz. Czasami ukazywany jako rybak w krótkiej tunice. Powracającą sceną w sztuce religijnej jest chwila jego ukrzyżowania. W związku z tym, że według tradycji św. Andrzej był założycielem Kościoła w Bizancjum i Rosji, jest bardzo czczony w Kościele prawosławnym, a ikony przedstawiające św. Andrzeja zajmują w cerkwiach ważne miejsce na ikonostasie (ścianie z ikonami oddzielającej prezbiterium od nawy). Kościół bizantyjski (prawosławny) nadał św. Andrzejowi przydomek Protokleros (pierwszy powołaniem), ponieważ był jednym z pierwszych powołanych do grona apostołów. Najstarszy w Europie Zachodniej wizerunek św. Andrzeja zachował się na mozaice w kościele św. Ambrożego w Rawennie, która wówczas należała do Bizancjum. Przedstawienie św. Andrzeja w bratnim uścisku ze św. Piotrem ma symbolizować pojednanie obu Kościołów: rzymskokatolickiego i prawosławnego. Atrybutami Świętego są: "krzyż św. Andrzeja" w kształcie X, księga, ryba, sieć.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Andrzeja z księgą (identyczną, jak u św. Pawła) w lewej ręce i zagadkowym, odbiegającym od kanonu ikonograficznego, atrybutem w prawej ręce.

Św. Jakub, Apostoł - zwany Jakubem Większym lub Starszym dla odróżnienia od drugiego apostoła o tym imieniu - był synem rybaka Zebedeusza i Salonie z Betsaidy. Starszy brat św. Jana Ewangelisty Był powołany przez Jezusa, razem ze swym bratem Janem, jako jeden z Jego pierwszych uczniów. Wraz z Piotrem i Janem należał do grupy Apostołów najbliższych Mistrzowi. Świadek wskrzeszenia córki Jaira, Przemienienia Pańskiego oraz agonii Chrystusa w Getsemani. Żywe usposobienie Jakuba i Jana sprawiło, że Jezus nazwał ich "synami gromu". Po zmartwychwstaniu Jakub Starszy znajdował się zawsze w gronie Apostołów, kiedy Pan Jezus się im objawiał. Po zesłaniu zaś Ducha Świętego zaczął najprzód przebiegać miasteczka i wsie Ziemi Żydowskiej, głosił Ewangelię, a wkrótce potem, bo zanim jeszcze Apostołowie podzielili między siebie narody całego świata, święty ten Apostoł puścił się do Hiszpanii. Piszą jednak, że „święty Jakub nie wiele dusz pozyskał Chrystusowi w Hiszpanii i że tylko dziewięciu tam pogan podówczas nawrócił. Wkrótce też wrócił do ziemi żydowskiej, gdzie z największą gorliwością i poświęceniem głosił słowo Boże i wielkie cuda czynił”. Tu jednak, oskarżony o buntowanie ludu przeciwko cesarzowi rzymskiemu, święty Jakub Starszy jako pierwszy z Apostołów poniósł, zgodnie z przepowiednią Chrystusa, męczeńską śmierć. W Jerozolimie około 44 roku został ścięty mieczem na rozkaz Heroda Agryppy I (wnuka tego Heroda, który zamordował świętego Jana Chrzciciela). Żyd nazwiskiem Jozyasz, który prowadził Jakuba do Agryppy, widząc stałość i odwagę, z jaką święty przyjmował ogłoszenie wyroku śmierci, wyznał niezwłocznie, iż i sam chce być chrześcijaninem, za co także na śmierć został skazany. Gdy ich obu prowadzili na ścięcie, Jozyasz upadł do nóg Jakubowych, prosząc go o przebaczenie. Święty Jakub podniósł go i ucałował mówiąc: "Pokój z tobą" (Pax tibi) i od tej chwili ten rodzaj pozdrowienia upowszechnił się między chrześcijanami a nawet został zamieszczony w obrzędach Mszy świętej. Uczniowie pochowali ciało świętego Jakuba w Jerozolimie, lecz wkrótce ci, którzy przybyli z nim z Hiszpanii zawieźli je do tego kraju. Według starej tradycji hiszpańskiej jego relikwie spoczywają w Santiago de Compostela. W średniowieczu jego sanktuarium było jednym z trzech najważniejszych w chrześcijaństwie. Do dzisiaj jest licznie odwiedzane, a jedna z prowadzących tam od średniowiecza i niedawno odtworzonych „dróg św. Jakuba” przebiega przez Świerczynę.

Święty Jakub Starszy jest patronem Hiszpanii i Portugalii, a także m.in.zakonów rycerskich, czapników, hospicjów, szpitali, kapeluszników, pielgrzymów i sierot.

W ikonografii św. Jakub Starszy przedstawiany jest jako starzec o silnej budowie ciała w długiej tunice i w płaszczu lub pielgrzym w miękkim kapeluszu z szerokim rondem. Jego atrybutami są: bukłak, kij pielgrzyma, księga, miecz, muszla, torba, turban turecki, zwój.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Jakuba Starszego z kijem pielgrzyma.

Św. Jakub, Apostoł - zwany Jakubem Młodszym lub Mniejszym (dla odróżnienia od wyżej wymienionego apostoła o tym samym imieniu, a odróżnienie to wprowadził już św. Marek) dołączył do Jezusa później niż inni Apostołowie. Apostołami było więc dwóch Jakubów. To, że o jednym mówi się „starszy”, a o drugim „młodszy”, nie znaczy, że była między nimi wielka różnica wieku. Chodzi tu o kolejność przystępowania do Pana Jezusa. Jakub Młodszy podobno wzrostem był niższy od Jakuba Starszego. Może dlatego nazwano go też „mniejszym”? Nawet jeśli był małego wzrostu, to i tak był wielkim człowiekiem. Św. Paweł nazywa go filarem Kościoła. Pochodził z Nazaretu. Jego braćmi byli Juda Tadeusz i Szymon, również apostołowie. Ich matka, Maria, prawdopodobnie była bratową św. Józefa, męża Maryi Panny. Jakub Młodszy należał więc do krewnych Pana Jezusa. Przewodził Kościołowi w Jerozolimie. Objął ten urząd w roku 44, po śmierci Jakuba Starszego, który był biskupem jerozolimskiego Kościoła. Ze zdaniem Jakuba Młodszego liczyli się św. Piotr i św. Paweł. Jakub cieszył się wielkim szacunkiem. Odgrywał poważną rolę jako gospodarz tzw. Soboru Apostolskiego. Dla wielu ludzi był autorytetem. Szanowali go wyznawcy Chrystusa i Żydzi. Imponowały jego powaga i uporządkowane życie. Jakub, nawet jako chrześcijanin, pozostawał wierny żydowskiemu prawu. Tego samego oczekiwał od Żydów nawróconych na chrześcijaństwo. Choć wymagał przestrzegania prawa od Żydów, był przeciwny narzucaniu go poganom. A tego oczekiwali niektórzy nawróceni faryzeusze. „Sądzę, że nie należy nakładać ciężarów na pogan, nawracających się do Boga” – mówił Jakub na Soborze Jerozolimskim w 49 r. Do Żydów nawróconych na chrześcijaństwo apostoł napisał list ze wskazówkami, jak powinno się żyć. Zachęcał, aby wierni byli odważni wobec pokus. Trzeba im zawsze stawić czoła. Jakub Młodszy poucza, że wiara bez uczynków jest martwa. Głosi też, że nie ma „równych i równiejszych”, że nie powinno wyróżniać się bogatych, a gardzić ubogimi. Wszyscy są równi wobec Pana Boga. Zwraca też wielką uwagę na język, jakim ludzie do siebie mówią. Język jest pełen „... zabójczego jadu. Przy jego pomocy wielbimy Boga i Ojca i nim przeklinamy ludzi, stworzonych na podobieństwo Boże (...) Tak nie może być!” – pisał Apostoł. Jakub Młodszy zginął śmiercią męczeńską około roku 62. Wspomina o tym w "Dawnych dziejach Izraela" historyk żydowski Józef Flawiusz, według którego Jakuba oskarżono go o naruszenie prawa i skazano na ukamienowanie. Biskup Euzebiusz podaje natomiast, że Jakuba strącono z wieży świątyni żydowskiej w Jerozolimie. Według tradycji podczas wykonywania wyroku pewien folusznik (czyli rzemieślnik zajmujący się ubijaniem tkanin podczas ich produkcji) doskoczył do apostoła i uderzył go pałką w głowę. W ten sposób go dobił. 1 grudnia 351 r. na skutek objawienia, jakie miał mieć św. Epifaniusz, i poszukiwań zarządzonych przez św. Cyryla, patriarchę Jerozolimy, miano odnaleźć relikwie św. Jakuba Apostoła, Zachariasza i Symeona. Na tym miejscu wystawiono małą świątynię. Za czasów cesarza Justyna II (565-5.78) przeniesiono je do Konstantynopola, do kościoła wystawionego ku jego czci. Obecnie relikwie Jakuba Młodszego przechowywane są w Rzymie, w bazylice śś. Filipa i Jakuba.

Św. Jakub Młodszy jest patronem dekarzy.

W ikonografii św. Jakub Młodszy przedstawiany jest w tunice i płaszczu, z mieczem oraz - jak każdy apostoł - z księgą symbolizującą Pismo Święte. Czasami jako biskup rytu wschodniego. Oprócz pałki foluszniczej, jego atrybutami są także: halabarda, kamienie, korona w rękach, torba podróżna, zwój.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Jakuba Młodszego - podobnie jak Jakuba Starszego - również z kijem, choć niższym od kija pielgrzyma. Być może tak wyobrażał sobie nasz rzeźbiarz pałkę foluszniczą (ale co wtedy wyobraża podobny kij u św. Macieja?).

Św. Tomasz, Apostoł - zwany także Didymos, "Bliźniak" - należał do ścisłego grona Dwunastu Apostołów. Ewangelie wspominają go kilkakrotnie: kiedy jest gotów pójść z Jezusem na śmierć; w Wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy; osiem dni po zmartwychwstaniu, kiedy ze sceptycyzmem wkłada rękę w bok Jezusa; nad Jeziorem Genezaret, gdy jest świadkiem cudownego połowu ryb po zmartwychwstaniu Jezusa. Według tradycji św. Tomasz ewangelizował Fartów (Iran). Dotarł do Indii, gdzie poniósł męczeńską śmierć w Kalaminie (?). Pochowano go w Mailapur (dzisiaj przedmieście Madrasu). W III wieku relikwie przeniesiono do Edessy, potem na wyspę Chios. W 1258 roku krzyżowcy przewieźli je do Ortony w Italii.

Jest on patronem Indii, Portugalii, Urbino, Farmy, Rygi, Zamościa; architektów, budowniczych, cieśli, geodetów, kamieniarzy murarzy stolarzy małżeństw, teologów.

W ikonografii św. Tomasz przedstawiany jest jako młodzieniec (do XIII w. na Zachodzie, do XVIII w. na Wschodzie), później jako starszy mężczyzna w tunice i płaszczu. W prezentacji ikonograficznej powraca wątek "niewiernego" Tomasza. Atrybutami Świętego są: kątownica, kielich, księga, miecz, serce, włócznia, którą go przeszyto, zwój.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Tomasza - jako jedynego z całej dwunastki - bez atrybutu przedmiotowego. Znakiem rozpoznawczym, iż ma to być „niewierny Tomasz”, jest uniesiony palec (może dwa) nawiązujący do wypowiedzianego przez niego zdania: „Jeśli nie ujrzę na rękach jego przebicia gwoździami i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ i nie włożę ręki mojej w bok jego, nie uwierzę"

Św. Filip, Apostoł, męczennik, pochodził z Betsaidy nad jeziorem Galilejskim. Uczeń Jana Chrzciciela. Powołany przez Jezusa zostaje jednym z dwunastu Jego uczniów. Wspominają go Ewangelie: kiedy do Mistrza przyprowadza Natanaela (Bartłomieja), podczas rozmnożenia chleba i ryb, gdy Grecy pragną spotkać Jezusa oraz na Ostatniej Wieczerzy. Jego dalsze dzieje nie są zapisane. Tradycja podaje, że Filip głosił Ewangelię w krainie Partów Grecji, Scytii, Lidii, Frygii, Azocie. Tam został ukrzyżowany (ukamienowany?).

Jest patronem Antwerpii oraz pilśniarzy i czapników.

W ikonografii św. Filip przedstawiany jest z krzyżem, z pastorałem, ze zwojem. Czasami trzyma w ręku kamienie - znak męczeństwa. Towarzyszy mu anioł.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Filipa z włócznią, który to atrybut bywa przypisywany kilku apostołom, ale kanony ikonograficzne nigdy nie wymieniają wśród nich Filipa. Czyżby kolejna zagadka?

Św. Maciej, Apostoł należał do najpierwszych z 72 uczniów Jezusa. Wybrany przez Apostołów do ich grona na miejsce Judasza, po jego zdradzie i samobójstwie. Poza opisem powołania nie ma o nim pewnych informacji. Według tradycji Maciej Apostoł głosił Ewangelię w Judei, Etiopii i Kolchidzie – krainie Azji Mniejszej, nad brzegami Morza Czarnego, na południe od gór Kaukazu (dzisiejsza Kapadocja w Turcji). Śmierć męczeńską miał ponieść jednak w Jerozolimie. Euzebiusz z Cezarei Palestyńskiej podaje, że w Jerozolimie najpierw miał być kamienowany przez pogan, a następnie zabity toporem, natomiast Klemens Aleksandryjski odnotowuje, że zmarł śmiercią naturalną. Relikwie św. Macieja według tradycji odnalazła w IV w. św. Helena i podarowała je kościołowi w Trewirze (Niemcy). Później relikwie darowano również kościołowi w Rzymie (kościół Matki Bożej Większej) i w Padwie (kościół św. Justyny). W Trewirze od średniowiecza do dziś kult św. Macieja jest bardzo żywy. Jego doroczne święto obchodzono 24 lub 25 lutego w zależności od tego, ile luty miał dni. Reforma kalendarza kościelnego w 1969 r. przeniosła święto na 14 maja, by jego rocznica nie kolidowała z Wielkim Postem.

Jest on patronem Hanoweru oraz m. in. rzemieślników budowlanych, kowali, cukierników, rzeźników i krawców. Wzywają go niepłodne małżeństwa oraz chłopcy rozpoczynający szkołę.

W ikonografii św. Maciej (wybrany na miejsce Judasza), zastępowany jest często przez św. Pawła. W przedstawieniach występuje bardzo rzadko. Przedstawiany jest w długiej, przepasanej tunice i w płaszczu. Jego atrybuty: halabarda, księga, krzyż; kamienie, miecz, topór, włócznia - którymi miał być dobity.

Andrzej Majchrzak w Świerczynie przedstawił św. Macieja z kijem (podobnym do atrybutu św. Jakuba Młodszego). Do czego ten atrybut ma nawiązywać – trudno zgadnąć.

Św. Bartłomiej, Apostoł. Pochodził z Kany Galilejskiej. Wymieniają go Ewangeliści synoptyczni. Św. Jan Ewangelista nazywa go Natanaelem. Jezus powołując go powiedział o nim: "To prawdziwy Izraelita, w którym nie ma podstępu". Późniejsze komentarze utożsamiają Natanaela z Bartłomiejem. Na stronach Nowego Testamentu występuje po raz drugi nad Jeziorem Galilejskim, gdy apostołom ukazał się zmartwychwstały Chrystus. Św. Bartłomiej-Natanael jest m. in. patronem Armenii, Fermo, Frankfurtu nad Menem, Maastricht; introligatorów, garbarzy rybaków, rzeźników.

W ikonografii św. Bartłomiej jest przedstawiany w długiej tunice, przepasanej paskiem, czasami z anatomiczną precyzją jako muskularny mężczyzna. Bywa ukazywany ze ściągniętą z niego skórą. Jego atrybutami są: księga, nóż, zwój.

_______________________

Św. Juda Tadeusz, Apostoł. Piszą o nim Ewangeliści: św. Jan podczas opisu Ostatniej Wieczerzy, św. Mateusz i św. Marek. Juda był bratem Jakuba Młodszego, krewnym Pana Jezusa. Jest autorem jednego z listów Nowego Testamentu. Po Zesłaniu Ducha Świętego miał prowadzić misję w Edessie. Według innych źródeł apostołował w Mezopotamii, gdzie poniósł śmierć męczeńską razem ze św. Szymonem. Kult św. Judy Tadeusza jest szczególnie żywy w Austrii i w Polsce. Jest patronem diecezji siedleckiej, Magdeburga, a także szpitali i personelu medycznego. Orędownik w sprawach beznadziejnych.

W ikonografii św. Juda Tadeusz przedstawiany jest w długiej, czerwonej szacie lub w brązowo-czarnym płaszczu. Trzyma mandylion z wizerunkiem Jezusa. Jego atrybutami są: barka rybacka, kamienie, krzyż, księga, laska, maczuga, miecz, pałki, którymi został zabity, topór.

_______________________

Św. Szymon Gorliwy, Apostoł, zwany „Kananejczykiem", „Gorliwcem" lub „Zelotą”. Ewangeliści Mateusz i Marek dali Szymonowi przydomek "Kananejczyk", który znaczy mniej więcej to samo, co "gorliwy". Stąd wysuwa się czasem wniosek, że św. Szymon był entuzjastą religijnym, zanim został apostołem Jezusa Chrystusa. Święty Łukasz przydomek "Kananejczyk" podaje w przekładzie greckim "Zelotes", "gorliwiec". Być może, że apostoł ten był przedtem członkiem stronnictwa "zelotów", o których pisze historyk Józef Flawiusz. Pozornie był nieznanym członkiem apostolskiego grona. Nie wiadomo o nim nic pewnego, oprócz faktu, iż został policzony z Dwunastoma. Szymon zawsze wymieniany jest wraz z Judą Tadeuszem i Jakubem Młodszym, dlatego tradycja chrześcijańska uznała ich za braci. Był też uważany za krewnego Jezusa i dlatego miał zasiąść na stolicy jerozolimskiej jako trzeci z kolei biskup. Tam też poniósł śmierć męczeńską za panowania cesarza Trajana. Inna tradycja zaś mówi, że św. Szymon wraz z Judą Tadeuszem głosili ewangelię nad Morzem Czerwonym i w Egipcie lub też w Babilonii i Palestynie, albo w Syrii, Mezopotamii i Persji i razem ponieśli śmierć, dlatego też obchodzi się ich wspólne święto. Również ikonografia chrześcijańska dość często przedstawia razem obu Apostołów. Według świadectwa mnicha Epifaniusza z IX wieku ciało św. Szymona spoczywało w Nicopolis w Bułgarii, w kościele wystawionym ku jego czci. Obecnie relikwie św. Szymona i św. Judy Tadeusza mają znajdować się w Rzymie w bazylice św. Piotra w kaplicy Najświętszego Sakramentu. Część relikwii św. Szymona posiada również Tuluza (Francja). Święty Szymon jest patronem farbiarzy, grabarzy, wytwórców wyrobów skórzanych, tkaczy, murarzy, pracowników leśnych i drwali, a także patronem beznadziejnych przypadków.

W ikonografii św. Szymon przedstawiany jest najczęściej razem ze św. Judą Tadeuszem, gdyż według podania obydwaj razem zginęli śmiercią męczeńską. Świętego Szymona apostoła artyści przedstawiają także osobno - w sztuce wschodniej z krótkimi włosami lub łysy, w sztuce zachodniej ma dłuższe włosy i kędzierzawą brodę. Jego atrybutami są: księga, kotwica, palma i piła (drewniana), którą miał być rozcięty, topór, włócznia.

_______________________

Judasz Iskariota, Apostoł - jeden z Dwunastu apostołów. Jeśli chodzi o genezę przydomku Iskariota wysunięto trzy hipotezy: 1) pochodzi od miejsca pochodzenia Judasza - miasta Keriot (południowa Judea); pogląd ten potwierdza fakt, że Judasz był też nazywany synem Szymona Iskarioty,
2) związany jest ze słowem sicarius, co znaczyłoby, że Judasz był związany z sykariuszami, skrajnym odłamem zelotów (pogląd obecnie odrzucany w literaturze przedmiotu),
3) pochodzi od aramejskiego słowa iszkarja (kłamca) - w myśl tej teorii został on nadany Judaszowi dopiero przez tradycję chrześcijańską.
Według przekazów czterech ewangelistów Judasz wydał Jezusa w ręce Sanhedrynu za trzydzieści srebrników, po czym popełnił samobójstwo. Według Mateusza powiesił się "Rzuciwszy srebrniki ku przybytkowi oddalił się, potem poszedł i powiesił się". Według Piotra pękł "spadłszy głową na dół, pękł". Natomiast według Papiarza umarł z roztycia "zdrajca tak się roztył, iż nie mógł tam, gdzie łatwo przejeżdżał wóz, przejść nawet z pochyloną głową".

Wszystkie wykazy apostołów zawarte w Nowym Testamencie wymieniają Judasza na ostatnim miejscu. Gnostycka sekta ofitów (II wiek) czciła Judasza jako aktywnego uczestnika Bożego planu zbawienia (bez zdrady Judasza nie doszłoby do ukrzyżowania Jezusa, a co za tym idzie nie byłoby Zmartwychwstania). Atrybutem Judasza jest sakiewka ze srebrnikami.


_______________________
Dla www.klasaa.net zebrał
i opracował: Leonard Dwornik