Marca 28 2024 17:14:47
Nawigacja
· Strona główna
· FAQ
· Kontakt
· Galeria zdjęć
· Szukaj
NASZA HISTORIA
· Symbole gminy
· Miejscowości
· Sławne rody
· Szkoły
· Biogramy
· Powstańcy Wielkopolscy
· II wojna światowa
· Kroniki
· Kościoły
· Cmentarze
· Dwory i pałace
· Utwory literackie
· Źródła historyczne
· Z prasy
· Opracowania
· Dla genealogów
· Czas, czy ludzie?
· Nadesłane
· Z domowego albumu
· Ciekawostki
· Kalendarium
· Słowniczek
ZAJRZYJ NA


Hipolit Szczawiński


Hipolit SZCZAWIŃSKI herbu Prawdzic urodził się 29.10.1812 roku w Kargowie. Jego rodzicami byli Władysław Szczawiński (dziedzic Ogieżyc), i baronówna Agnieszka von Angern. Oprócz Hipolita mieli oni jeszcze pięciu innych synów: Atanazego, Wojciecha, Szczepana i Klemensa (zmarłych w wieku dziecięcym) i Rajmunda. Hipolit Szczawiński nauki początkowe pobierał w domu, a następnie rodzice wysłali go do gimnazjum leszczyńskiego, gdzie za pilność i wyniki w nauce był kilkakrotnie nagradzany przez księcia generała Antoniego Sułkowskiego. Gdy dotarła do niego wiadomość o wybuchu powstania listopadowego porzucił szkołę i wyjechał do Warszawy, gdzie zaciągnął się do Legii Nadwiślańskiej. Brał czynny udział w bitwach pod Grochowem, Ostrołęką oraz w obronie Warszawy. W powstaniu dosłużył się stopnia podporucznika. Po jego upadku powrócił w rodzinne strony, ukończył przerwaną naukę w gimnazjum i podjął studia uniwersyteckie we Wrocławiu.
Za udział w powstaniu listopadowym, władze pruskie ukarały go trzyletnią służbą wojskową, którą odbywał w Moguncji. Rozpoczął ją jako zwykły żołnierz, jednak ze względu na swoje praktyczne umiejętności bardzo szybko awansował do stopnia podporucznika, zostając w końcu adiutantem dywizji. W wojsku jednak nie pozostał. Po odbyciu kary podał się do dymisji, która została przyjęta.
Hipolit Szczawiński był dwukrotnie żonaty. 27.09.1836 roku jego pierwszą żoną została Apolonia Skarżyńska herbu Bończa z Żakowa, córka Franciszka i Antoniny z Krzyżanowskich herbu Świnka (jej siostra Marianna wyszła za mąż za brata Hipolita, Rajmunda). Młodzi Szczawińscy gospodarowali w Klonówcu niedaleko Leszna, otrzymanym przez Apolonię od jej ojca Franciszka Skarżyńskiego. W 1852 roku majątek ten przeszedł jednak drogą rozliczeń rodzinnych w ręce Józefa Cioromskiego, dziedzica Wyciążkowa, Goniembic, i Koronowa. Z Apolonią Skarżyńską, oprócz dwóch wcześnie zmarłych córek, miał Hipolit jeszcze syna Zdzisława oraz córkę Weronikę, wydaną za Konstantego Pągowskiego.
W 1854 roku Hipolit Szczawiński kolejny raz wstępuje w związek małżeński. Tym razem jego wybranką została Teofila Raszewska herbu Grzymała, córka Lamberta i Eugenii z Pomorskich herbu Habdank, z którą zamieszkał w Brylewie kupionym w roku 1853 od Erazma Osińskiego. Z Teofilą z Raszewskich miał Hipolit siedmioro dzieci: córkę Felicję oraz synów Jana, Bogumiła, Stanisława, Władysława, Stefana i Wacława.
Przebywając w Brylewie poświęcił się Hipolit całkowicie rolnictwu, dzięki czemu w krótkim czasie majątek ten zasłynął w całym Wielkim Księstwie Poznańskim, szczególnie z założonej w 1856 roku zarodowej owczarni. Hipolit Szczawiński udzielał się również społecznie. To z jego inicjatywy (po siedmiu latach uporczywych starań) odbyła się pierwsza w Wielkim Księstwie Poznańskim wystawa rolniczo-przemysłowa w Gostyniu. Przez trzy dni (2-4.10.1862) zwiedzający mogli oglądać ponad 250 koni, 300 sztuk rasowego bydła, trzodę chlewną, psy myśliwskie i podwórzowe. Prezentowało się tam również 35 owczarni. Prowadzono również rozmowy handlowe, a każdy zainteresowany rolnictwem i hodowlą mógł liczyć na radę fachowców. Wystawa udała się tak świetnie, że nawet rząd pruski uznał wielkie zasługi Szczawińskiego i zamierzał go odznaczyć orderem, którego ten jednak nie przyjął.
W sześć lat później (10.02.1870 roku), za całokształt prac związanych z promowaniem nowoczesnego rolnictwa otrzymał od galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego, jako jeden z nielicznych mieszkańców Wielkiego Księstwa Poznańskiego, dyplom na członka honorowego tej organizacji. W 1871 roku objął funkcję radcy Ziemstwa Kredytowego w Poznaniu, którą piastował przez dwadzieścia lat.
Hipolit Szczawiński zawsze był zainteresowany sprawą narodową, której nie szczędził własnych sił i środków. W młodości czynny uczestnik powstania listopadowego. W roku 1846 działał w tajnych związkach niepodległościowych, za co wyrokiem sądu berlińskiego z dnia 2.12.1847 roku skazany został na 8 lat twierdzy, utratę szlachectwa i stopnia oficerskiego. Z więzienia wyszedł dzięki wybuchowi rewolucji w Berlinie w 1848 roku i znowu przystąpił do pracy niepodległościowej. W roku 1863 ponownie oskarżony o zbrodnię stanu (podejrzany o sprzyjanie powstaniu styczniowemu), przez dwa lata przesiedział w więzieniach na Winiarach, w Hausvogtei w Berlinie, a w końcu w Moabicie. Cały też czas nie szczędził również środków pieniężnych dla wspomagania rodaków na emigracji, z którymi utrzymywał ożywione kontakty.
W 1871 roku Hipolit Szczawiński odstąpił Brylewo swojemu najstarszemu synowi, Zdzisławowi, a sam kupił majętność Janowiec niedaleko Wągrowca. Krótko jednak potem niepowodzenia finansowe zmusiły go do przeniesienia się do Poznania, gdzie zmarł 15.09.1893 roku.
Kondukt żałobników odprowadzających na cmentarz świętego Marcina ciało zmarłego Hipolita Szczawińskiego prowadził ks. dr Lewicki, proboszcz tamtejszej parafii. W pogrzebie wziął również udział ksiądz Woliński, szambelan papieski, były proboszcz w Oporowie. Na trumnie obok innych spoczywały wieńce od towarzyszy broni z roku 1831 i żołnierzy z roku 1863.
Na skromnym głazie marmurowym kryjącym jego zwłoki, wyryty został napis:

Ś. P.
Hipolit
Prawdzic Szczawiński, Oficer
Legii Nadwiślańskiej z r. 1831,
Dwukrotny więzień stanu,
Wierny syn Kościoła i Ojczyzny,
wzorowy mąż i ojciec.
Ur. 29 października 1812 r.
Um. 15 września 1893 r.
Prosi o westchnienie!


------------------------------------------------------
Źródło:
KSIĘGA WIECZYSTA DÓBR RYCERSKICH BRYLEWO.
Teodor Żychliński "ZŁOTA KSIĘGA SZLACHTY POLSKIEJ", T. XVI, str. 324-326, Poznań 1894.

________________________________________________________

Dzieci Hipolita Szczawińskiego

Przodkowie Hipolita Szczawińskiego



WARTO ZOBACZYĆ
Dwór Drobnin

Kościół Pawłowice

Dwór Oporowo

Kościół Drobnin

Pałac Pawłowice

Kościół Oporowo

Pałac Garzyn

Dwór Lubonia

Pałac Górzno
Wygenerowano w sekund: 0.00 6,173,180 Unikalnych wizyt