Tadeusz Wincenty Braunek, urodził się 11.02.1835 r. w Oczkowicach* k/Jutrosina (ówczesny powiat krobski), jako pierwszy syn posesora tejże wsi Józefa Tadeusza herbu własnego (1794-1847) i Małgorzaty z Budziszewskich h. Lubicz (1796-1870). Pierwszym ich dzieckiem była urodzona 19.12.1833 r. w Oczkowicach córka, która zmarła przy urodzeniu. Też w Oczkowicach 17.03.1836 r. urodził się drugi ich syn Włodzimierz (młodszy brat Tadeusza). W wieku 1,5 roku Tadeusz rozstał się z Oczkowicami, gdyż cała rodzina przeprowadziła się do Wieszkowa k/Krzywinia (majątku nabytego przez Józefa drogą kupna w październiku 1836 r.). Tam w 1939 r. zmarł jego brat Włodzimierz oraz przyszło na świat troje młodszego rodzeństwa (Witold ur. 1837, Albertyna ur. 1840 i Helena ur. 1842) i tam Tadeusz spędził dzieciństwo. Bardzo nieszczęśliwym dla Tadeusza był rok 1847, w którym zmarł drugi jego brat Witold (26.10.1847) oraz ojciec Józef (23.12.1847). Mimo tak radykalnie zmienionej sytuacji rodzinnej (została wdowa z trojgiem nieletnich dzieci), Tadeusz uczęszczał do gimnazjum w Poznaniu, a od listopada 1856 r. do królewskiego zakładu naukowego o kierunku rolniczym w Prószkowie koło Opola i 20 czerwca 1857 r uzyskał świadectwo ukończenia tej szkoły. Z powodu silnej krótkowzroczności został zwolniony z obowiązku odbycia służby wojskowej i po ukończeniu nauk zajął się gospodarowaniem u matki w Wieszkowie. 23.11.1859 r. zaślubił Władysławę Kliszewską, córkę Karola i Emilii Dębeckiej. Zaraz po ślubie został posesorem sąsiadujących z Wieszkowem Bojanic, które dzierżawił w latach 1860-1865.

W roku 1863 był komisarzem wojskowym** na powiat wschowski. Z tego tytułu 30 maja 1864 r. został przez pruską policję aresztowany /6/ i w wielkim procesie Polaków (na liście 149 oskarżonych figurował pod numerem 48 jako „Tadeusz Braunek z Bojanic”) w Moabicie postawiony przed pruskim Sądem Apelacyjnym (Kammergericht) pod ogólnym zarzutem zdrady stanu. Pruski prokurator oskarżał go imiennie, że z ramienia komitetu Działyńskiego nabywał broń od kupców w Lesznie i Legnicy, by przez swego urzędnika*** transportować ją przez kordon pograniczny do oddziałów powstańczych. Żądał kary 10 lat więzienia i tyluż lat dozoru policyjnego. W rozprawie sądowej winy mu nie udowodniono, wobec czego został uwolniony od zarzutu zdrady głównej.
Krótko po powrocie z więzienia Tadeusz Braunek z żoną i czworgiem dzieci przeniósł się z Bojanic do Pogrzybowa k/Raszkowa, gdzie również był dzierżawcą w latach 1867-1871, a w roku 1872 zamieszkał w Zielnikach pod Środą Wlkp., które kupił od swej teściowej, stając się wreszcie właścicielem ziemskim. Dzierżawił ponadto klucz babiński z Jarosławcem w powiecie średzkim. Żona jego Władysława zmarła 1 maja 1909 r. (71 lat). Mieli 12-ro dzieci (5 synów i 7 córek), których czworo urodziło się w Bojanicach (Stefania 1.04.1860, Witold 2.01.1862, Kazimiera 24.05.1863 i Stanisław 20.11.1865), czworo w Pogrzybowie (Józef 13.01.1867, Irena 26.08.1868, Maria 9.12.1869 i Helena 15.02.1871) oraz czworo w Zielnikach (Tadeusz 28.10.1872, Antoni 11.06.1874, Jadwiga Seweryna 8.10.1876 i Emilia 3.02.1881).

W berlińskim więzieniu Tadeusz Braunek zaprzyjaźnił się z ks. Augustynem Szamarzewskim, znanym organizatorem ruchu spółdzielczego. Począwszy od dzierżawy klucza pogrzybowskiego, razem z ks. Szamarzewskim a później z ks. Bolesławem Antoniewiczem, organizował spółdzielczość. Był współzałożycielem spółki pożyczkowej w Środzie, poznańskiego Banku Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych; zakładał kółka rolnicze, powiatowe towarzystwa agronomiczne, organizował komitety wyborcze, pracował także w Towarzystwie Naukowej Pomocy im. Karola Marcinkowskiego.

Umarł na raka w Jarosławcu k/Środy Wlkp. w dniu 7 października 1909 r., pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu w Środzie Wielkopolskiej.

_______________________________
Przypisy LD:

*/ Według biogramu z Polskiego Słownika biograficznego /1/ Tadeusz Braunek, urodził się około 1836 roku w Wieszkowie k/Krzywinia, jako syn właściciela tejże wsi. W rodzinnych materiałach genealogicznych konsekwentnie powielana jest natomiast informacja, że Tadeusz urodził się 11.02.1835 r. w Oczkowicach, przy czym w metrykaliach parafii Niepart jest wpis, że w tym dniu w Oczkowicach urodził się Józef, syn MG. Józefa Braunek pos. Oczkowic i Małgorzaty Budziszewskiej, czyli byłby to brat Tadeusza, a jeżeli przyjąć tak jak w biogramie /1/, że Tadeusz urodził się w Wieszkowie, mogło to być najwcześniej w 1836 r., bo jego/ich? ojciec został właścicielem Wieszkowa dopiero od 4.10.1836 r. (do tego czasu Józef był administratorem Oczkowic, należących do jego siostry Aleksandry, wdowy po właścicielu Ignacym Święcickim). Autorzy przyjmujący datę urodzenia Tadeusza 11.02.1835 r. zakładają, że w Nieparcie błędnie zapisano jego imię lub było to tylko jedno z nadanych Tadeuszowi imion (później nieużywane). Tak też, na podstawie posiadanych materiałów rodzinnych /8/, twierdzi pan Jan Tomaszewski (praprawnuk Tadeusza Braunka) i tak przyjęto w poprawionej i uzupełnionej wersji niniejszego biogramu.

**/ Andrzej Wojtkowski w przypisach do biogramu w Polskim Słowniku Biograficznym /1/ prostuje, zawarte w prasowym wspomnieniu pośmiertnym /6/ i powtórzone przez Stanisława Karwowskiego w „Historii W.Ks.Poznańskiego” (t.III, str.254) błędne twierdzenie, jakoby Tadeusz Braunek brał udział w walkach powstańczych.

***/ W biogramie Tadeusza Braunka /1/ jest wymienione nazwisko tego urzędnika i wzmianka o jego powstańczym losie. Był to niejaki Walenty Beuge, który później poległ w powstaniu. Nie ma tam jednak żadnej informacji, czy tym urzędnikiem był wówczas w Bojanicach. Dopóki jakiś historyk kiedyś nie dowiedzie, że ów Walenty nie był z Bojanic, włączam go w poczet powstańców z terenu obecnej gminy Krzemieniewo. Lepsza bowiem taka nieścisłość niż zapomnienie człowieka, który w powstaniu stracił życie.

[przypis LD w maju 2015] – A jednak z Bojanic! (poniżej trop dla profesjonalnych historyków)