KAISER Franciszek (17 XII 1902 – 3 I 1969)
Ur. w Pawłowicach. Syn Józefa i Małgorzaty zd. Małycha. Od 7 I 1919 najmłodszy uczestnik powstania z Pawłowic. Walczył na odcinku pawłowickim. Pomimo tego, że ze względu na wiek nie był objęty poborem (zapewne podał inny rok urodzenia), 23 III 1919 został wcielony do 9 Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 67 Pułk Piechoty WP).
Pułk ten formował się nad Notecią na froncie północnym. Dalsze szkolenie odbywał w okolicach Gniezna, by wrócić znów na krótko w rejon nadnotecki. We wrześniu 1919 r. pułk przeniesiono na front południowy do Krotoszyna. Po zajęciu w dniu 17 stycznia 1920 r. przyznanych Polsce traktatem wersalskim Leszna i Rawicza, z początkiem lutego pułk przerzucono na front litewsko-białoruski. W II połowie maja pułk brał udział w powstrzymaniu ofensywy bolszewickiej, a następnie w kontrataku w rejonie Głębokie-Dokszyce-Parafianowo-Baranowicze-Wilejka. W toku walk odwrotowych szlak bojowy pułku wiódł przez Wilejkę, Lidę, Wołpę, rz. Narew, w rejon twierdzy Modlin. W ofensywie warszawskiej w dniach 15-16 sierpnia pułk walczy o Nasielsk, który zdobył po zaciętym boju. W pościgu za nieprzyjacielem dotarł do Narwi i zdobył Pułtusk Następnie operował na Suwalszczyźnie, osłaniając atak na Lidę i Wilno. Po zakończeniu działań wojennych pułk kwaterował krótko w Jarocinie i Lesznie, by przenieść się do ostatecznego miejsca stacjonowania w Brodnicy i Toruniu.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako podoficer zawodowy. Przeniósł się wkrótce do 76 Pułku Piechoty w Grodnie i szybko awansował (w 1924 r. był już sierżantem). Około 1927 r. w czasie służby miał wypadek – pobliżu niego rozerwał się granat. Z tego powodu został uznany inwalidą. Po 15 latach służby w wojsku 26 III 1934 przeszedł do cywila. Zamieszkał w Nowych Święcianach. Pracował tam jako kolejarz i był naczelnikiem kolei wąskotorowej Nowe Święciany – Wilno. Po wkroczeniu wojsk radzieckich więziony w Wilnie, wyrokiem z 23 IV 1941 skazany na pracę w łagrach - wywieziony w okolice Workuty (Workutłag), gdzie przebywał od 30 VI 1941 do 26 II 1949. Następnie przez 2 lata pracował w Sieniełukach koło Woroneża. Do kraju wrócił w 1951 r. i zamieszkał w Lesznie. Pracował na kolei. Żona i córki od 1946 mieszkały w Olecku (woj. białostockie), od 1951 w Lesznie. Członek ZBoWiD, m.in. członek zarządu powiatowego, skarbnik koła w Lesznie. Zm. nagle w pociągu na trasie Bojanowo-Leszno. Pochowany w kwaterach powstańczych na cmentarzu w Lesznie. W 1931 r. ożenił się w Dąbrowie z Janiną Fiedorowicz, z którą miał syna Jerzego (ur. 1931, zm. jako niemowlę) oraz córki: Teresę (ur. 1933 w Grodnie) i Jadwigę (ur. 1939 w Nowych Święcianach).

Zdjęcia i dokumenty związane z Franciszkiem Kaiserem - część I

Zdjęcia i dokumenty związane z Franciszkiem Kaiserem - część II

Przeżycia Franciszka Kaisera opisane przez Antoniego Kulikowskiego w książce „Lata chłopięce i huk dział”. (Warszawa 1999, str. 213-228)

Informacja na temat Franciszka Kaisera autorstwa Gintautasa EREMINASA, zamieszczona w NASZAEJ GAZECIE nr 4(440) z 2000 r. (czasopiśmie polonijnym wydawanym w Wilnie).



------------------------------------------
Relacja i dokumenty córki Jadwigi Kajzer-Zaborowskiej z Leszna.
Informację przesłał pan Jarosław Wawrzyniak.