Karol Andrzejczak urodził się 29 października 1898 r. w Mierzejewie jako syn Mateusza i Katarzyny zd. Zielińskiej. Do czternastego roku życia uczęszczał do szkoły powszechnej w Mierzejewie, a następnie pomagał ojcu w prowadzeniu gospodarstwa. Krótko po ukończeniu 18 lat, bo już 4 listopada 1916 r., został powołany do armii niemieckiej. Po przeszkoleniu został przydzielony do 6 batalionu 5 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu. W formacji tej brał udział w walkach w Austrii i Włoszech, zostając odznaczony Krzyżem II kl. Po powrocie z frontu stacjonował na Śląsku. Na wieść o wybuchu pierwszych walk powstańczych w Poznaniu, 21-letni wówczas Karol zdecydował się na ucieczkę z armii niemieckiej. Dnia 5 stycznia 1919 r. potajemnie opuścił koszary niemieckie, zabierając ze sobą broń i amunicję oraz ekwipunek. Pociągiem dotarł do Leszna, gdzie na stacji kolejowej został wylegitymowany przez niemiecką policję. Za brak przepustki natychmiast został aresztowany, lecz zbiegł niemieckiemu patrolowi i ukrył się w położonym niedaleko stacji kolejowej młynie. Przeczekał tam do późnych godzin wieczornych, kiedy to pracownicy młyna i piekarz z Osieczny pomogli mu wydostać się poza granice Leszna. Schowany między workami z mąką w ostatniej furmance wyjeżdżającej z młyna został wysadzony w kąkolewskim lesie, skąd pieszo pod osłoną nocy dotarł do rodzinnego Mierzejewa. W obawie przed rewizją niemieckiej żandarmerii, ukrywał się w stodole sąsiada, stryja Józefa Andrzejczaka.
8 stycznia 1919 r. wyszedł z ukrycia i wstąpił do oddziału powstańczego Leona Włodarczaka w Pawłowicach. Już następnego dnia pod dowództwem sierżanta Romana Włodarczaka wziął udział w pierwszych potyczkach pod Pawłowicami, Tworzanicami, Tworzankami i Rydzyną. W dniu 22 stycznia 1919 r. brał udział w walce pod Robczyskiem. W dniu 27 stycznia 1919 r. pod dowództwem sierżanta Wawrzyna Wozignoja oraz sierżanta Romana Włodarczaka, wziął udział w walkach o Przybiń. 3 kwietnia 1919 r. został postrzelony w lewe ramię i w dniu 5 kwietnia 1919 r. przewieziony do szpitala w Gostyniu. 7 lipca 1919 r. powrócił na front do 2 kompanii 6 PSW, biorąc udział w walkach pod Zbąszniem i Bydgoszczą. 30 grudnia 1919 r. w Wągrowcu wstąpił do oddziału szturmowego pociągu pancernego „Danuta”. W załodze tego pociągu brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Po zakończeniu wojny służył w 5 kompanii baonu zapasowego 3 Pułku Wojsk Kolejowych. 15 lipca 1921 r. bezterminowo urlopowany, wrócił z wojska do Mierzejewa. 25 marca 1923 r. w stopniu kaprala przeniesiony do rezerwy. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Brązowym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich. Z zamieszkałym również w Mierzejewie (wówczas w parafii ponieckiej) Tomaszem Bąkiem byli członkami koła Związku Weteranów Powstań Narodowych w Poniecu. Po włączeniu Mierzejewa do parafii drobnińskiej obaj przenieśli się do koła ZWPN w Krzemieniewie, w którym Karol był skarbnikiem. W okresie międzywojennym, jak wielu weteranów, brał udział w różnego rodzaju uroczystościach i spotkaniach zawodowo-rolniczych oraz patriotycznych.
Żonaty od 1925 r. z Marianną Musielak. Dzieci nie mieli. Pracował z żoną w przejętym od ojca gospodarstwie, z którego w czasie okupacji zostali wysiedleni. W latach 1940 - 1941 Karol pracował jako zawiadowca na stacji kolejowej w Garzynie, a od 1942 r. do końca wojny w Kostrzynie. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił na swoje gospodarstwo do Mierzejewa, gdzie zmarł 25 sierpnia 1951 r. Nie dane mu było doczekać powojennego uznania dla weteranów Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 i nie znalazł się w gronie 230.000 weteranów odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (ustanowionym dopiero w 1957 roku). Pochowany został na cmentarzu w Drobninie.
fot. J.Wawrzyniak
_______________________________
Źródła:
1) Jarosław Wawrzyniak „Pawłowice i gmina Krzemieniewo w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919” (Powstańcy z Mierzejewa – str.113), Krzemieniewo-Leszno 2005.
2) Iwona Stachowiak „Powstanie Wielkopolskie oraz moi przodkowie” (uczniowska praca konkursowa z historii), Ostrowieczno 2005.
_______________________________
Dla www klasaa.net, w porozumieniu
z autorami materiałów źródłowych,
wybrał i opracował: Leonard Dwornik
|